Animals Rights

Having an animal right club in the Faculty will empowers the students or gives them a better experience on how to treat animal as they have rights, and they can take the knowledge into adulthood and hopefully create a conclusive world for all animals to thrive and live in natural life without the fear of human maltreatment.

Bu yazıyı, bir önceki “Devletin İnsanmerkeziyetçi Sureti: Türkiye’de Sokak Hayvanları Üzerinden Kent Politikası” başlıklı yazıma gelen eleştiriler üzerine kaleme alma ihtiyacı hissettim. O yazımda, birçok noktanın açılmaya değer olduğunu ve sonuç/tartışma kısmının da “take-home message” eksikliğini fark ettim. Her ne kadar “sokak hayvanları” sorununa dair ne yapmalı kısmı, uzmanlık alanımın dışında da bu süreci doğuran nedenleri araştırmaya çalışan birisi olarak benim de bir şeyler söyleme hakkına sahip olduğumu düşünüyorum. Bu sorunun çözülmesinde doğrudan rol alacak uzman kişilerin, bizler gibi çaba veren sosyal bilimcilerin görüşlerini önemsemesini, en azından “ bu alanda dirsek çürütmüş ve hala da çürüten bu insanların derdi ne” diyerek bir bakmasını umut ediyorum. Türkiye’de siyasetçilerin, hemen her konuda her şeyi söyleme cesaretlerine sahip olmaları beni şaşırtmıyor artık. Her argümanın altı milliyetçilik, İslamcılık, laiklik, Atatürkçülük gibi retorik söylemlerle dolduruluyor ve tartışmanın ana konusu silikleşip, konu bambaşka yerlere uzanıyor. Naçizane ben ise bu durum karşısında artık sıkılmış bir sosyal bilimci olarak, “sokak hayvanları” sorununa ilişkin, -kendini bilmez ölçüde- politik söylem üretmeye çalışanların kulaklarına kar suyu kaçırmaya, “bakın iş sandığınız kadar basit değil, işin bu tarafları da var” demeye çalışıyorum.

Önceki yazımda, biraz da akademik bir üslupla durumu ele almaya çalışmaktan kaynaklı olsa gerek, çevremdeki çoğu sosyal bilimcinin düştüğü hataya düştüm ve aktüel bir konu üzerine yazılan bir yazıda tarihsel süreci okuyarak bugünü temellendirmeye çalıştım. Tarihsel süreç öğreticidir, bugünün sorunlarına alternatif çözümler üretirken bize hep farklı koşulları işaret eder. Fakat önceki yazımda sokakların tanzimini devletin politikalarından başlayarak ele almam, okuyucuyu bugünün sokaklarına bakarken devletin burada ne tür politikalar yürütmeye çalıştığını anlamamız gerektiğini dile getirmeye çalışmam, bugünkü durumun tablosunu bizlere vermedi. Devlet yapısının, premodern veya modern dönemde, farklı politikalar yürütüyor olması, bugünün politikalarını maalesef ki sokak düzeyinde temellendirmemize yetmiyor. Ayrıca, durumu genel geçer bir devlet kavramı üzerinden ele almak da Türkiye devletinin özgül niteliklerini silikleştirerek, evrensel bir devlet anlayışına indirgemektir. Bu yüzden bu yazıda tarihsel bir süreç yürütmektense bugünün sokaklarına dair görüp duyduğum ve düşündüğüm şeyleri ele almak istiyorum.

Tradução de um belo texto introdutório à questão da animalidade escrito por Elisabeth de Fontenay para uma coleção juvenil. “Quand un animal te regarde” foi publicado originalmente pela editora Gallimard Jeunesse/Giboullées, de Paris, no ano de 2006, integrando a coleção Chouette! Penser, sob a direção de Myriam Revault d’Allonnes. A presente tradução foi concluída no ano de 2008.
Elisabeth de Fontenay leciona filosofia na Universidade de Paris 1 e investiga as relações entre os homens e os animais ao longo da história. É autora de diversas obras, entre as quais "Le Silence des bêtes" (Fayard), "Sans offenser le genre humain: Réflexions sur la cause animale" (Albin Michel) e "Traduire le parler des bêtes" (Carnets de l’Herne).

Negli ultimi decenni si è andato delineando un nuovo filone di ricerca all’interno delle discipline filosofico-teologiche volto a indagare il ruolo assegnato agli animali all'interno della tradizione ebraico-cristiana. Le ragioni di questa nuova attenzione sono state generalmente rinvenute nella contemporanea crisi ecologica che, secondo gli studiosi, avrebbe spinto l’essere umano a interrogarsi circa le radici del marcato antropocentrismo, proprio del pensiero occidentale, con cui egli si relaziona al resto del vivente, altro da sé. Eppure secoli addietro, quando le odierne preoccupazioni per l’ambiente e per la sopravvivenza delle specie non erano affatto immaginabili, numerosi pensatori cristiani di diversa confessione avevano sondato la possibilità di interpretare in chiave teocentrica i testi fondativi della loro religione, guidati principalmente dalla esigenza di restituire al vivente non umano quella dignità spesso a essi negata.
Certamente le ragioni da cui erano mossi questi autori erano ben diverse rispetto a quelle a noi contemporanee, tuttavia ai loro occhi si presentavano forme di violenza che, sebbene differenti da quelle praticate ai nostri giorni, svelavano nondimeno una uguale indifferenza nei confronti del valore della vita delle altre creature. I combattimenti tra animali, la vivisezione, le cruente pratiche di macellazione, gli abusi quotidiani sulle bestie da tiro e da soma, e così pure le dure condizioni di detenzione degli altri animali ponevano seri interrogativi nei cuori di numerose persone. Come poteva un Dio misericordioso permettere che le sue creature venissero torturate? Le risposte fornite dal meccanicismo cartesiano, nonostante la sua considerevole diffusione e accettazione a livello intellettuale, svelavano la propria inconsistenza davanti al contatto diretto con gli animali.
D’altra parte, tanto la legislazione ecclesiale quanto quella secolare non prendevano in considerazione le violenze perpetrate nei confronti degli esseri viventi non umani, facendo scivolare in secondo piano la dignità della loro sofferenza. Da dove allora cominciare, se non dalla Bibbia, per riscoprire i doveri umani verso di essi? Tale è stato il percorso seguito dagli autori di cui si occupa il presente lavoro. Si tratta di alcuni pastori inglesi di diversa confessione che, nell’arco di circa cinquant’anni (1742-1792), fecero propria l’esigenza di rileggere i testi sacri alla luce di una rinnovata attenzione verso le creature non umane. Sebbene le argomentazioni contenute in tali opere furono in grado di influenzare profondamente la discussione relativa all'etica animale, cristiana e non, nel corso del Sette-Ottocento inglesi, ciò non impedì loro di cadere, durante il Ventesimo secolo, in una sorta di oblio che, ad oggi, ne ha impedito la valorizzazione.
Concentrandosi esclusivamente su opere appartenenti a una specifica, ma multiforme, tradizione religiosa, il presente lavoro mira a ricostruire un importante tassello di quella disciplina che può essere chiamata “etica animale cristiana”, ovvero quella corrente dell’etica animale volta a individuare il posto attribuito alle creature non umane all'interno della morale cristiana. All’analisi dei testi veri e propri viene anteposto un breve studio tanto del milieu socio-culturale dell’Inghilterra dell’età moderna quanto del panorama filosofico che fece da cornice a dette produzioni letterarie.

"Le moustique, la carpe et le chimpanzé. Serait-ce le titre d’une fable de La Fontaine ? Non, simplement le choix de trois espèces étant “très éloignées”. Dans nos sociétés, on classe en effet les animaux. Que ce soit selon les capacités intellectuellesqu'on leur attribue, leur caractère “rare”, leur taille, ou encore leur place dans l’arbre du vivant. S’y ajoute la qualification “de compagnie”, “d’élevage” ou “sauvage”, qui justifie d’autant plus qu’on les traite de façon distincte. Mais l’homme peut-ilattribuer une destinée radicalement différente aux êtres vivants selon l’espèce à laquelle ils appartiennent ? A cette question, l’antispécisme répond par la négative. Un impact fort en terme de droit, de société et d’écologie qui redessinerait presque un nouvel humanisme…"
Rencontre café-débats "Les rencards du savoir" autour du thème "L'antispécisme est-il un humanisme?", organisée par le service culture de l'Université de Bordeaux et présenté par M. Yoann Frontoux, Muséum de Bordeaux, 11 juin 2019.