Turkish Literature

Oguz Atay'in Tutunamayanlar ve Tehlikeli Oyunlar romanlari intihar temasini isleyen kendisinden onceki romanlardan ayrilir. Onun muntehir kisileri kendi bil gilenme surecleri ile Turkiye'de yasanan surec arasindaki ucurumda kalirlar. Onlar, Batili modernist dusunceye yaklasan Turk aydinlari olarak kendi toplumlarindaki degismezligi gorurler. Bu nedenle icine dustukleri cikissizligi ironiyle elestirmeye baslarlar. Bilgi catimasi nihayetinde depresyonu getirir ve ontolojik bir nedenle intihar ederler. Turk romaninda gercekligin ironiyle tartisildigi bu eserler, yapi ve kompozisyon acisindan da intihar temasin gerekli zemine tasiyarak isler.

Turk siirinde, elestirmen ve sairlerin gelenek kavramina iliskin yaklasimlarigenel anlamda iki noktada toplanmaktadir. Bunlardan birinde devam etme, digerindekopma mantigi soz konusudur. Bu yazida 1940-1973 tarihleri arasinda, donemlereparalel olarak gelenegin nasil degerlendirildigi ele alinmaya calisildi.

“Cam Kent” ve “Hayaletler” adlı eserlerinde olduğu gibi, Paul Auster “Kilitli Oda”da da birçok metinlerarası unsura yer vermiştir. “Kilitli Oda”da diğer iki hikâyeye benzer bir şekilde anlatıcı dedektif görmekteyiz. Anlatıcı dedektif firari bir yazarın peşine düşmektedir. Diğer hikâyelere paralel bir biçimde vakayı aydınlatmak için yazarın geçmişini araştırır. Bu araştırma peşine düşülen kişinin yazar olması nedeniyle edebi bir analize ve dolayısıyla bir metinlerarası dokunun oluşmasına neden olur. Bir esere üstkurgusallık kazandıran bazı temel öğretiler vardır. Bunların başında zaten kendisi kurmaca olan bir eserin başka bir kurmaca üzerine inşa edilmesidir. “New York Üçlemesi” olarak da bilinen serinin üçüncü kitabı olan “Kilitli Oda” adlı roman, anlatıcının; Fanshawe’un notlarını, mektuplarını, eserlerini ve kırmızı defterini kurgulaması üzerinedir. Bu durum eserin pek çok yerinde yazma edinimi ve yazma öyküsü biçimlerinde okuyucuya aktarılmaktadır. Eserde ön plana çıkan iki karakterin de yazar olması ve onların yazma deneyimlerinin aktarılması üstkurmacayı sağlayan ana unsurlardan birisidir. Anlatıcı eserin birçok yerinde yazma edinimi ve serüveni hakkında yorumlarda bulunmaktadır. Çalışmada Paul Auster’ın seçilmesinde öne çıkan unsurlar arasında sadece anlatılarında uyguladığı postmodern unsurlar değil, dil kullanımında öncü bir yazar olarak da görülmesidir. Auster, klasik dedektif romanlarını ve onların ritüellerinin parodisini postmodern bir anlayışla yazmıştır. Ayrıca eserlerinde yer alan otobiyografik unsurlar da dikkat çekicidir. Çalışmada metne bağlı inceleme ve pozitivist yöntem kullanılmıştır. Pozitivist yöntemde yazarın hayatının esere yansımaları sorgulanır. Çalışmada metinlerarasılık ve üstkurmaca unsurlarını tespit etmek için yazarın hayatına dair unsurlar kilit rol oynamaktadır. Yazarın üstkurmacayı sağlamak için başvurduğu oyunsu dil yapısından dolayı da metin merkezli bir incelemeye de tabii tutulması gerekmiştir.
Anahtar kelimeler: Postmodernizm, Metinlerarasılık, Üstkurmaca, Paul Auster, Kilitli Oda, New York Üçlemesi

This study examines how the Balkan nations are reflected as fictional figures in novels published between 1896 and 1914. The aim of the study is to reveal the social class and national differences of the Balkan nations in the eyes of Turkish writers within the historical process. In this way, the nature of representations in the world of fiction will be tried to be revealed. Moreover, in Comparative Literature Studies, imaginative comparisons are important as textual materials that reveal the perceptions and representations of nations in the eyes of each other. Undoubtedly, it is important to reveal the national image of the Balkan nations in novels belonging to a period when the Ottoman state experienced its most important changes. In the study, the novels published in the period expressed in total and containing fictional figures belonging to the Balkan nations were analyzed with the qualitative patterned document analysis method. However, it should also be stated that due to the limitations of the article type, the tendencies regarding the period covered are generalized based on the findings provided by a limited number of novels. Certain conclusions have been reached based on the findings obtained in the study. When the novels of the period are examined, it is seen that the two Balkan nations are reflected in the novels as fictional figures. The first of these are the Greeks and the Greeks, who were also Ottoman subjects who spoke Greek; the second is the Bulgarians. The distinction between Greeks and Greeks is particularly important. In other words, the Greek minority, who were subjects of the empire, and the Greeks, who were subjects of Greece, which gained its independence with the Edirne Treaty in 1829, are clearly separated in the novels examined. There is no othering of the Greek minority in the novels. The Greeks, on the other hand, are subject to a negativism through the bitter memories of the Balkan Wars. Bulgarians are reflected in the fiction through the novels about the Balkan Wars. The fact that other Balkan nations, Bosnians, Albanians, Serbs, Croats, Romanians, Montenegrins, Slovaks or other nations and ethnic elements are not included can be explained by the dominance and interest of the Turkish writers of the period in the Balkan geography. Likewise, it can be explained as these nations did not occupy the agenda of the Ottoman Turks as actively as the Greeks and Bulgarians during the Balkan Wars.

This study examines the methodological foundations and practical approaches to the development of children's speech within the primary education system. The research emphasizes that effective organization of speech development requires reliance on linguistic science and the integration of form and content in oral language instruction. It highlights the importance of incorporating speech development not only in specialized lessons but also across all subjects and extracurricular activities 0 2 5 9 0 2 5 9 (Qasımova, 2019; C f rova, 2018). The concept of speech development is analyzed in five interrelated areas: the culture of speech sounds, literary pronunciation, vocabulary enrichment, sentence construction, and coherent speech skills 0 2 5 9 (Abdullayev, 1978; K rimov, 2003). Each component is explored through practical methods that enhance phonemic awareness, correct pronunciation, lexical expansion, grammatical accuracy, and coherent expression. The study underscores the role of continuous teacher guidance and systematic practice in ensuring linguistic and communicative competence among students. The findings demonstrate that speech development is a comprehensive, long-term pedagogical process that requires the use of diverse instructional methods and a strong foundation in the norms of literary language.

Köse Kahyâ, Ermeni tiyatrocu Karekin Riştuni tarafından yazılmış ve Dikran Çuhaciyan tarafından
bestelenmiş bir opera olup 15 Nisan 1875’te Beyoğlu’ndaki Fransız Tiyatrosu’nda sergilenmiştir.
Yine 1875 yılında Basiret Matbaası tarafından İstanbul’da basılmıştır. Opera-buffa türündeki bu
eser üç fasıldan müteşekkil olup toplam yüz on altı sayfadan ibarettir. Güldürü unsurlarının yoğun
olduğu bu opera, kırsalda yaşanan bir aşk hikâyesini konu almaktadır. Gül, Köse Kahyâ adlı bir
sufiye âşık olmuştur ama sufi kadınlardan uzak duran biridir. Selma, yeğeni Gül’ün muradına
kavuşması için büyülü bir helva yapar ve bunu bir ağaç altına bırakır. O tarafa yolu düşen gezgin
çoban İbiş bu helvayı yer ve Gül’e âşık olur. Büyünün yanlış kişiye yapılması ortaya garip
olayların çıkmasına neden olur. Selma ilk büyüyü bozmaya ve Köse Kahyâ için yeni bir büyü
yapmaya çalışır. Oysa İbiş için bu aşk, geri dönülemez bir hâl almıştır. İbiş, Leylâ vü Mecnûn
mesnevisini çok seven, onu yanından ayırmayan ve daima okuyan biridir. Büyülü helva yüzünden
Gül’e âşık olunca kendisini Mecnun, Gül’ü ise Leylâ gibi hayal eder ve adeta bir aşk delisi kesilir.
Böylece Riştuni, İbiş’in Gül’e olan aşkını bir Leylâ vü Mecnûn parodisine dönüştürür. İlk olarak
Fars şairi Nizâmî tarafından yazılan Leylâ vü Mecnûn pek çok Türk şairi tarafından tanzir
edilmiştir. İlgili metinler ayrıntılarda birbirinden ayrılsa da ana hatlar konusunda benzerlik
içerisindedir. En ünlü Leylâ vü Mecnûn mesnevisi ise şüphesiz Fuzûlî’ye ait olandır. Bu bildiride
Fuzûlî’nin Leylâ vü Mecnûn mesnevisiyle Karekin Riştuni’nin Köse Kahyâ adlı operası aşk
anlayışı ve olay örgüsü bağlamında mukayese edilecektir. Böylece 19. asra ait olan bir edebî
sanatsal metinde klasik Türk edebiyatı geleneğinin etkisi ortaya konulacaktır.

İnsanoğlu değişim ve dönüşüm içinde asırlardır var oluşunu sürdürmektedir. Bugünden geçmişe bakıldığında değişimin çok ani ve hızlı olduğunu düşünsek de geçmişe ayna tutan seyahatnameler bu düşüncemizi sorgulatmaktadır. Seyahatname yazma geleneği Antik Yunan'da Hanno, Pytheas, Heredot, Strabon ve Pausanias gibi seyyahlarla başlamıştır.

“ (…) Working in Women’s Archives, kadınların yazılı mirasını ve tarihini feminist bir perspektifle anlamaya çaba harcayan kritik bir kitap özelliği taşıyor. Kitapta, defalarca çeşitli yollarla arşivlerin yalnızca bir bilgi deposu değil, aynı zamanda toplumsal değerlerin ve önyargıların yansıdığı yerler olduğu vurgulanıyor. En önemlisi de kadınların tarih boyunca “susturulmuş seslerini” duyurmak için araştırmacılara yeni yollar öneriyor.”

OZ Beylikci Izzet Bey adiyla unlu Izzet Mehmed Bey, Osmanlilar doneminin birkac dilde siir yazan sairleri arasindadir. Bilinen tek eseri Turkce, Farsca, Arapca ve Cagatay-ca siirlerinden olusan divanidir. Bu calisma giris ve iki bolumden olus-maktadir. Giris bolumunde Izzet Mehmed Bey’in hayati, edebi kisiligi hakkinda bilgi verilmis ve eserin yazma nushalari tanitilmis-tir. Birinci bolumde Farsca siirler Turkceye cevrilmis. Ikinci bolumde ise sairin Farsca siirlerinin tenkitli metni sunulmustur. Farsca siirlerin hepsi aruz vezninde ya-zilmis olup; bu vezinler okuyucuya kolaylik saglamasi icin manzumelerin basinda veril-mistir. Calismada bir matbu ve bir yazma nus-hadan yola cikilarak ortaya konulan siirler, matbu divandaki siraya gore yazilmistir. Anahtar Kelimeler: Izzet Mehmed Bey, Fars-ca siir soyleyen Turk sairleri, Farsca siirler. ABSTRACT Izzet Mehmed Bey, known as Beylikci Izzet Bey, was one of the poets who wrote poems in several languages in the Ottoman period. His only kn...

Coğrafi konum, mimari yapı, doğal varlıklar, tarihi birikim, kültürel doku vb. unsurları bünyesinde barındıran kentler canlı bir varlık gibi gelişim gösterirken çeşitli topluluklara ve medeniyetlere ev sahipliği yapmakta ilgili topluluklar da içinde bulundukları kentin maddi ve manevi dokusuna katkı sağlamaktadır. Maddi ve manevi kültürün birlikteliğiyle şekillenen kentler bu yönüyle kendine özgü bir kimlik kazanmaktadır. Bu çalışma kapsamında Osmanlı’nın XIV. yüzyıl itibarıyla sınırlarına katmaya başladığı ve Balkan Savaşlarına kadar Osmanlı hâkimiyetinde kalan Balkan topraklarından Makedonya’nın başkenti Üsküp merkeze alınmıştır. Makedonlar başta olmak üzere Arnavutlar, Sırplar, Türkler, Boşnaklar, Romanlar vb. etnik gruplara ev sahipliği yapan Üsküp çok kültürlü bir kent kimliği arz etmektedir. Çalışma kapsamında Üsküp kent kimliği ve söz konusu kültürlerin (ağırlıklı olarak Türklerin) kent kimliğine katkıları “Balkan Ninnisi” adlı dizi üzerinden ele alınmıştır. Çekimleri Üsküp’te gerçekleştirilen TRT’de 21 Haziran 2022 tarihinde yayın hayatına başlayan ve yirmi beş bölüm süren dizi içerik analizi tekniğiyle incelenmiştir. Bu inceleme ile kentin maddi kültür varlıkları olarak nitelendirilebilecek ev, köprü, han, çarşı, cami, kahvehane vb. kültürel mekânlar ile Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması Sözleşmesinin belirlediği alanlardan sözlü gelenekler ve anlatımlar, toplumsal uygulamalar, ritüeller, şölenler; doğa ve evrenle ilgili uygulamalara ilişkin göstergelere yer verildiği tespit edilmiştir.  Hızlı tüketim kültürünün egemen olduğu kültürel sınırların hızla ortadan kalktığı 21. yüzyılda kültürel koruma ve aktarma anlayışında da bir takım dönüşüm ve değişimler olmuş bu noktada popüler kültür ürünü olarak geniş kitlelere hitap etme gücüne sahip medya kanalları da kullanılmaya başlamıştır. Özellikle erişimi kolay maliyeti düşük ve her düzeyden seyirciye hitap edebilen televizyon dizilerinin içerdiği kültürel göstergelerle kent kimliğinin betimlenmesi, kültürün korunması ve gelecek kuşaklara aktarılmasında etkili bir araç olabileceği anlaşılmaktadır.

Ivan Alexeyevich Bunin (1870-1953), the first Russian to win the Nobel Prize in Literature, was a prolific writer who published sixteen books of short stories, as well as poetry, novels, short novels and travelogues. After beginning his literary career with poetry, Bunin concentrated on short stories, and Dark Avenues (1943), considered to be the work of his mature period, contains stories that focus on the theme of love. Since the stories in the book are constructed on the axis of a common theme, they have a integrity specific to the novel genre in terms of character, plot, time and space elements. In line with the pessimistic meanings the author attributes to the concepts of happiness and love, this thematic integrity and development style, which is shaped around the events and situations experienced by characters with similar characteristics, creates some common patterns in the stories. The fact that the central theme is love paves the way for the main characters to consist of male and female couples, for the plot to develop in line with secret emotional and sensual intimacies, and for it to end in line with the meaning the author attributes to the theme. These patterns are supported by numerous leitmotifs that intensify and deepen the stories on the levels of space, character and atmosphere, and bring them into thematic unity. In this context, the adjectives black and dark, which dominate the book's title, main theme, space, atmosphere and character traits, are one of the main leitmotifs that link the stories together and create an organic unity. The main purpose of this article is to analyse the common patterns and leitmotifs in the stories in Dark Avenues in terms of their usage style and basic functions. In the light of this analysis, some determinations and inferences have been made about Bunin's storytelling.

Title : « Steaming with the Orient-Express at the turning of the 20th century : the birth of new 'travelling elites' ? » « The train shook the loose glass of Gothic Swiss railway stations. For twenty-nine minutes the Simplon offered its large iron symphony. Then the baned roads and rice fields of Piedmont. Then a station leading off into nothing, a great cistern of silence and shadows that was Venice. In the morning a zinc-coloured north wind overbent the Croatian corn in the plains. Pigs, striped black and white as with racing colours, betrayed the presence of Serbia. (…) At Vinkovci we got rid of the velvet Rumanians, (…) Oriental sun beat upon the Bulgar plains (…). At last, after the desert of Thrace, under a sky full of constellations (…) the Sea of Marmara stretched before us through a breach in the Byzantine wall… » 1 . This is how Paul Morand, describes the itinerary of the Orient-Express during its Belle-Epoque, at the turning of the 19th century. One of his contemporaries, the novelist Camille Gex, chooses this train as the place for the plot of a novel, bearing its name. Beatrice Morton, the protagonist, portrayed as one of the indisputable queens of the high-society and idol of society life, disappointed by his boy friend betrayal, she wants to run away. Getting at the train station, she has no idea of where to go. One empolyee suggests her the Orient-Express. All of a sudden, her imagination was captured by the sight of white minarets and domes, facing the boats on the Bosphorus 2 . At the crossroads of technological advances, the advent of 'leisure-time' culture and the taste for Orientalism and adventure, the Orient-Express was created in 1883 by the Compagnie Internationale des Wagons-Lits (CIWL). It was conceived and established by a Belgian civil engineer, Georges Nagelmackers. Anxious to emulate his American idole, George Pullman, who had developed in the 1860s, a railroad sleeping car, known also as palace car, he needed all his skills as deal-maker and negociator to make arrangements with various mistrustful railway administrations across Europe, during a period of exacerbating interstate rivalries and acute nationalism 3 . This process took several years and required finding solutions to problems ranging from technical details of locomotive couplings to regulations concerning the security of wine lockers. When the Orient Express was launched, on June 1883, the train, consisting of three coaches, two sleepers, and a dining-room, departed from the Gare de l'Est in Paris and ended up in Constantinople (Istanbul), via Vienna, Budapest, and Bucharest. A connection from London and Ostend on the Belgian Channel coast, the Ostend Vienna Express, was added in 1894. A service linking Calais with the Mediterranean, the Train Bleu, soon followed,

Bu makale, Türkçede farklı anlamlarla kullanılan persek kelimesinin çeşitli yöresel kullanımlarını, halk edebiyatındaki yerini ve dildeki çok yönlülüğünü incelemektedir. Persek kelimesi, dilin zaman içinde nasıl şekillendiğini ve halk kültüründeki rolünü gözler önüne sermektedir. Bu çalışma, kelimenin anlam çeşitliliği ve kültürel yansıması üzerinde durarak Türkçedeki dilsel zenginliği vurgulamaktadır.

Uzun yıllar Osmanlı halkını eğlendiren ortaoyunu, Cumhuriyet Dönemi yenilik hareketlerinin etkisiyle ciddi bir değişim ve dönüşüme uğramıştır. Özellikle Erken Cumhuriyet Dönemi’nde ortaoyunundaki temaların, dekorun, tiplerin ve müziğin yenilenmesi meselesi gündeme getirilmiş; bu hususta gazete ve dergilerde pek çok fikir ortaya atılmıştır. Takip eden yıllarda ise Osmanlı’ya ait izlerden hızla sıyrılıp dönemin atmosferini yansıtan “modern ortaoyunu metinleri” yazılmıştır. Böylece ortaoyunu geleneği, büyük oranda özünü muhafaza ederek çağa ayak uydurmuştur. Bu çalışmada, ilk olarak klasik ortaoyunu metinlerinin tematik açıdan nasıl güncellenmesi gerektiğini anlatan gazete ve dergi yazıları kısa kısa irdelenmiştir. Osman Cemal Kaygılı, Mahmut Yesari, Hüsamettin Bozok, Refi Cevat Ulunay, Burhan Felek ve Ismayıl Hakkı Baltacıoğlu burada görüşlerine yer verilen isimlerdir. Ardından, Cumhuriyet Dönemi’nde (1927-2012) kaleme alınan 10 ortaoyunu metnindeki “toplumsal eleştiri” unsurları örnekler eşliğinde izah edilmiştir. Genel olarak bakıldığında, oyunlarda en çok millî değerlerin unutulması ve gençlerde Batı hayranlığının artması eleştirilmiştir. Ayrıca toplumdaki beraberlik duygusunun zayıflaması ve kişilerin sorumluluk bilincinden uzaklaşmaları da eleştirilen hususlar arasındadır.

Anahtar Kelimeler: Ortaoyunu Geleneği, Cumhuriyet Dönemi, Tematik Değişim, Toplumsal Eleştiri.

Yaşanılan kentin olumlu imajı, sadece dışarıdan turistik ve yatırım amaçlı kişi çekmemekte, aynı zamanda kentte yaşayanları da pozitif yönde etkileyerek, marka kentlerin doğmasına katkı sağlamaktadır. Kentin dışardan gelenler üzerinde bıraktığı ilk izlenim, kent imajı açısından büyük önem taşımakta ve değişik amaçlar için kenti tercih edecek kişiler veya onların yakınlarının kararlarını etkilemede önemli rol oynayabilmektedir. Bu çalışmada, Burdur'un kent imajı, burada yaşayan yerel halk ve üniversite öğrencileri üzerinden ölçülmeye çalışılmış ve halk ile öğrencilerin kent hakkındaki görüşleri karşılaştırmalı olarak incelenmiştir. Araştırmaya, halktan 198 ve öğrencilerden 192 olmak üzere toplam 390 kişi katılmıştır. Elde edilen bulgularda, kent imajının öğrencilere nazaran, yerel halk arasında daha pozitif olduğu görülmüştür.

HERMENÖTİK KURAM BAĞLAMINDA TEVFİK FİKRET'İN SİS ŞİİRİNİN TAHLİLİ Özet Osmanlı'nın son dönemlerinde hâkim olan baskıcı rejim bu devrin sanatçılarını kıskacına alır. İçlerine yönelen Edebiyât-ı Cedîde şairleri bu tahakkümü imgelerle, imajlarla ve sanatsal kaygı ve anlam kapalılığıyla ötelemeye çalışırlar. Edebiyât-ı Cedîde'nin önemli şairlerinden Tevfik Fikret'e, Türk edebiyatında bireysel ve sosyal içerikli eserleriyle de önemli bir konum atfedilir. Devrinin etkisiyle karamsarlığa sürüklenen Fikret'in bireysellik ve sosyallik arasında yaşadığı çatışma, şiir anlayışını belirleyen dinamiklerden biri olur. Şair yaşadığı buhranı eserlerinin çoğuna yoğun imgelerle işlediği için Fikret'in şiirlerinin çözümlenmesi çoğu zaman özel bir yöntemi gerekli kılar. Hermenötik kuram, Tevfik Fikret'in Sis şiirinde gizlenen anlamların çözümlenmesinde büyük fayda sağlar. Hermenötik kuramdan bağlamında değerlendirilen Sis şiiri, devrin siyasal atmosferine dair önemli veriler sunar ve şiir daha iyi değerlendirilir. Yoğun bir imgesel anlamla toplumsal/siyasal eleştiriler de içeren Sis'in, bu kuram aracılığıyla barındırdığı yoğun anlamlarına ulaşmak mümkün hâle gelir. Bu çalışmada Tevfik Fikret'in dönemin siyasî atmosferine duyduğu öfkenin ve nefretin Sis şiirine yansıması Hermenötik kuram ışığında incelenecektir.

Most textbooks designed for teaching Turkish to foreign learners introduce noun case suffixes at the A1 level. However, non-Turkish origin students from Turkic states often struggle to correctly utilize these A1-level noun case suffixes for extended periods. Research indicates that this difficulty is particularly pronounced for the accusative case suffix, with a significant proportion of students misusing it even up to the C2 level. A primary reason for this persistent error is the absence of an equivalent accusative case suffix in the students' native languages. Even when a similar structure or word exists, students still make mistakes due to differences in usage. For instance, the English definite article 'the' shares some functional similarities with the accusative case suffix; however, unlike the accusative case suffix, which cannot be used without a verb, 'the' can be used independently. Another contributing factor is the inconsistent application of the suffix with certain verbs, which confuses students. For example, the accusative case suffix is absent in the sentence 'Dün bir kitap okudum' (I read a book yesterday) but present in 'Dün bu kitabı okudum' (I read this book yesterday). Conversely, other noun case suffixes are consistently required in sentences regardless of context. For example, the verb 'bakmak' (to look) consistently takes the dative case, despite variations in its meaning. Our study employed document analysis, a qualitative research method. Through this method, we examined A1-level textbooks from the Hitit, İstanbul, Yedi İklim, and Yabancı Dilim Türkçe series, commonly preferred by institutions teaching Turkish to foreigners. Additionally, we analyzed theses, articles, and grammar books relevant to our research topic to identify situations where the accusative case suffix is obligatory.

The Mongol Empire, founded by Genghis Khan, was one of the most widespread empires in history. During this expansion process, the Mongol armies conquered a large part of Asia and interacted with many different cultures and languages. These interactions left deep marks on the Turkish peoples and the Turkish language of that era. In the theoretical ground of the Turkic-Mongolian language relationship, the Mongolian elements in the historical and contemporary dialects of Turkish have been the subject of many studies to the present day. Mongolian elements in Kazakh Turkish have been discussed in a limited number of studies. More studies are needed to examine the linguistic relations between Kazakh Turkish and Mongolian in depth. In this sense, it is important to identify the Mongolian elements in Kazakh Turkish vocabulary and to reveal their usage areas. This article examines Mongolian loanwords in the Kazakh Turkish vocabulary from the Northwestern (Kypchak) Turkish dialects. Within the scope of the study, 63 words (54 nouns, 9 verbs) that passed from Mongolian to Kazakh were examined under two main headings and eleven subheadings. In determining the words of Mongolian origin in Kazakh Turkish, the main studies that deal with Mongolian loanwords in Turkish written languages, especially historical works of the Turkish language and etymological dictionaries, were taken as basis. The loanwords analyzed within the scope of the study were classified according to the determined themes and data on their usage areas were revealed. Therefore, it was determined that Mongolian loanwords such as "aga, maŋday, soqır, qarşığa, bağana, bosağa, jeli, tomağa, salqın, küreŋ, jada-ös-, toqta-" in Kazakh Turkish have more than one meaning by meeting new concepts as well as their basic meanings.

b.ü.f.d., S. Ağayeva -Qərbi Kaspi Universitetinin Elmi işlər üzrə prorektoru s.ü.f.d., dos. S. Sadıxbəyova-Qərbi Kaspi Universitetinin Auditoriyadan kənar işlər üzrə prorektor i.ü.f.d G. Məmmədova -Qərbi Kaspi Universitetinin Elm və innovasiya şobəsinin müdiri i.e.d. professor S. Pürhanı -Qərbi Kaspi Universitetinin "Turizm və sahələr Iqtisadiyyatı" kafedrasının müdiri i.ü.f.d.

Əsl adı Əbu Səid Abdullah ibn Məhəmməd əl-Beyzavi əş-Şirazi olan müfəssir bir çox İslam elmlərində əsərlər yazmış, elmi fəaliyyəti alimlərin diqqətini çəkmişdir. Azərbaycan alimi kimi də tanınan Nasirəddin Beyzavinin təfsirə dair yazdığı "Ənvar ət-tənzil və əsrar əttəvil" əsəri ən çox oxunan kitablardan biri hesab edilir. Dövrünün yazı üslubuna uyğun olaraq qısa və yığcam əsər qələmə alan Beyzavi buna görə tənqid edilsə də, bu nümunə ən çox oxunan təfsir kitabları sırasındadır. Dərs kitabı kimi mədrəsələrdə tədris olunan əsər Osmanlı dövründə "hüzur dərsləri" adı ilə hər il ramazan ayında oxunurdu. Bundan başqa, üzərinə ən çox haşiyə və təliq yazılan təfsir əsəridir. Bu məqalədə Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası Məhəmməd Füzuli adına Əlyazmalar İnstitutunun inventarında olan ikicildlik "Ənvar ət-tənzil və əsrar ət-təvil" əsərinin əlyazma nüsxələri təsviri yöndən tədqiq edilmişdir. Nəsx, nəstəliq və riqi xətləri ilə yazılmış bu nüsxələr müxtəlif surələri əhatə edir. Əlyazmalar Avropa və ya Şərq istehsalı olan ahərlənmiş və yarıahərlənmiş ağ kağızda, digəri isə mavi kağızda ərəb dilində yazılmışdır. Bundan başqa, bu əlyazmaların əksəriyyəti birinci cildi əhatə edir. Tam iki cild olan əlyazma nüsxələrinin sayı isə üçdür. Ümumi olaraq, altmış bir əlyazma nüsxəsindən ibarət olan bu Beyzavi təfsirinin Azərbaycandakı əlyazma nüsxələrinin təsviri müqayisəsi

4'33'' ifadesindeki " ' " tipografik dakika, " " " ise saniye anlamına gelmektedir. Bir dersimde doğaçlama bir çalışma yapmıştık. Plansız, kuralsız, herkesin bir an durup birbirine baktığı bir an… Bir öğrenci yanlışlıkla bir melodi çaldı. Ve o an hepimiz sustuk. O sessizlikte bir şey oldu. Belki de tam o anda sanat doğdu. Çünkü kimse sanat yapmaya çalışmıyordu. Sanatçının kim olduğu bazen bir unvan değil, bir anın içindeki farkındalıktı. Belki sadece birkaç saniyeliğine, belirli bir niyette ortaya çıkan bir varoluş haliydi. Belki de gerçek sanatçılar, "sanatçı" sıfatını hiç istemeyenlerdi. Belki hiç olmadılar. Ama yoklukları hep hissedildi. Ve belki de en iyi sanatçılar, sadece yokluklarıyla var olanlardı. Peki gerçek sanatçı kim?

Bu çalışma, 1970-1980'li yıllarda Azerbaycan çocuk edebiyatında povest (uzun hikâye) ve roman türlerinde yazılmış eserlerin edebî ve estetik özelliklerini incelemeyi amaçlamaktadır. Araştırmada söz konusu döneme ait çocuk nesrinde meydana gelen tematik, yapısal ve üslup dönüşümleri analiz edilmiştir. Özellikle Sovyet sonrası modernleşme sürecinde çocuk edebiyatının bireysel kimlik, ahlâkî değerler ve toplumsal sorumluluk gibi kavramlarla nasıl ilişkilendirildiği ortaya konulmuştur. Makalede, povest ve roman türlerinin çocuğun iç dünyasını, psikolojik derinliğini ve bireysel gelişimini yansıtmada üstlendiği işlev vurgulanmış; çocuk karakterlerin artık didaktik öğelerin taşıyıcısı değil, düşünsel ve duygusal açıdan özgün bireyler olarak sunulmaya başlandığı gösterilmiştir. Aynı zamanda eserlerde millî ve manevî değerlerin, halk kültürünün, geleneklerin, yemek motiflerinin ve yerel unsurların anlatıya dâhil edilerek çocukların kültürel kimliğine katkı sağladığı örneklerle açıklanmıştır. Dönemin eserlerinde çocukların sosyal ilişkileri, aile ve okul yaşantısı, bireysel karar alma süreçleri gibi alanlar gerçekçi ve yer yer felsefî boyutlarda ele alınmış; millî ve manevî değerlerin yanı sıra gelenek, görenek, mutfak kültürü ve halk anlatıları da estetik bir yapı içerisinde çocuk okuyucuya sunulmuştur. Bazı metinlerde yapaylık, şematik karakterler ve ideolojik izler görülmekle birlikte genel olarak bu yıllarda yazılan çocuk povest ve romanları, Azerbaycan edebiyatında bireysel kimliğin, ahlâkî değerlerin ve modern anlatım biçimlerinin öne çıktığı yeni bir estetik dönemin habercisi olmuştur. Araştırmanın sonucunda, söz konusu yıllarda yazılmış çocuk povest ve romanlarının Azerbaycan edebiyatında estetik açıdan yeni bir dönemi temsil ettiği, bireysel karakter inşasını önceleyen modern bir anlayışla kurgulandığı ve türsel çeşitliliği zenginleştirdiği tespit edilmiştir. Bu bağlamda söz konusu eserlerin yalnızca edebi değil, aynı zamanda eğitsel ve kültürel açıdan da önemli bir işlev üstlenmiş olduğu ortaya konmuştur.

Kübalı yazar Alejo Carpentier, 1956 yılında kaleme aldığı El acoso isimli kısa romanında müzik ile edebiyat arasında özgün bir diyalog kurar. Anlatı biçimi ve içerik bağlamında, Beethoven’ın 1803 yılında bestelediği Eroica (Üçüncü Senfoni) adlı eserinin yapısıyla paralel bir kurgu geliştirir. Bu çalışmada medyalararasılık kavramından ve Steven Paul Scher’in edebiyat ve müzik ilişkileri sınıflandırmasından yola çıkılarak, özellikle de müzikal bir yapı olan senfoninin edebiyata aktarımı merkeze alınacak ve yazar olmasının yanı sıra müzikologda olan Carpentier’in edebiyat ve müziği El acoso romanında nasıl bir araya getirdiği incelenecektir. Romanın yapısı Eroica’nın dört bölümlük senfoni formunu yansıtır ve anlatı, senfoninin dramatik kurgusuna koşut olarak ilerler: Allegro, Marcia funebre, Scherzo ve Finale bölümleri romanın iç yapısında karşılık bulur. Böylece zaman algısı, gerginlik düzeyi ve olayların seyri müziksel ritimle senkronize bir biçimde yapılandırılır. Kahramanlık miti, ölüm ve zaman gibi temalar, Beethoven’ın senfonisinde olduğu gibi, Carpentier’in romanında da merkezî birer anlatı ögesine dönüşür. Müzik, kurgunun oluşturulması açısından büyük önem taşır ve müzik sisteminin yapıları, gerçek anlamda kullanılır. Bu inceleme, El acoso romanında senfonik yapının edebi kurguyla nasıl bütünleştiğini ve bu yapı üzerinden edebiyat-müzik ilişkisinin metin düzeyinde nasıl yansıtıldığını ortaya koymayı amaçlamaktadır.
Anahtar Kelimeler: Alejo Carpentier, medyalararasılık, Beethoven, senfoni, müzik

19. yüzyılla birlikte başta Fransa ve İngiltere olmak üzere birçok Batı ülkesi kendilerine göre çeşitli kültürel, siyasal ve ekonomik açılardan doğu anlayışları üretmişlerdir. Bu anlayışlar, bugünün akademik dünyasında başta Edward Said olmak üzere birçok yazarın araştırmalarına göre değerlendirilmektedir. Ancak oryantalizm konusundaki değerlendirmeler yalnızca Avrupa ülkelerince üretilen bir söylem ve anlayış değildir. Oryantalizm, bulunulan coğrafyaya göre değişkenliği olan bir doğu anlayışı ve akışkan bir düşünce yapısıdır. Osmanlı oryantalizminin bu anlayışlardan bir tanesi olduğunu söylemek yanlış olmayacaktır. Osmanlı oryantalizmi, hem
on dokuzuncu yüzyılla birlikte hem Batılılaşma ve modernleşme hareketleri bağlamında, Batı’nın oryantalist anlayışına göre üretilen bir doğu anlayışı hem de Panislamizm politikasıyla da saray yönetimince bir doğu anlayışıdır. Politik, ekonomik ve sosyokültürel anlamda Ahmet İhsan Tokgöz, batılılaşma ve modernleşme bağlamında Batı oryantalizminin kaynaklarına göre bir doğu anlayışı kurguladığı söylenebilir. Servet-i Fünûn dergisinin kurucusu ve Jules Verne romanlarını Türkçeye çeviren Ahmet İhsan, aynı zamanda seyahate olan tutkusu ve merakıyla da tanınan bir seyyahtır. Gerek hayali gerekse gerçekten birçok şehri gezmiş ve seyahatlerine dair birçok yazıyı kaleme almıştır. Bu metinleri arasında doğrudan kaynağını belirterek yazdığı Asya-yı Şarkî’ye Seyahat (1891) adlı eseri, Henry Russell Killough 1858’de ve Victor Meignan 1873’te Rusya ve Japonya’ya kadar uzanan seyahatlerinin Osmanlı yazarınca yeniden kurgulanmasıdır. Ahmet İhsan, seyahatnamesinin girişinde hayalî karakteri Kâmî’yi bu iki Fransız seyyahın seyahatlerine “benzer” bir şekilde seyahate çıkardığını belirtmektedir. Bildirimizde iki Fransız seyyahın eserlerinden hareketle Ahmet İhsan’ın Asya-yı Şarkî’ye Seyahat adlı metnini yeniden yazma tekniği bağlamında değerlendirmek amaçlanmaktadır.
Meignan’ın seyahatnamesinde yer alan haritaya benzer şekilde Ahmet İhsan’ın kurguladığı bu seyahatteki güzergâh haritalandırılarak edebiyat ve coğrafya açısından seyahatnamenin yeniden nasıl kurgulandığı tartışılacaktır.

World War I, which initially began as a conflict between European countries, gained a global dimension with the participation of the Ottoman Empire and later the USA. One of the important fronts of this war was the Caucasus. In order for the Schlieffen Plan of the Central Powers to be successful, the Russian Tsardom had to be out of the war as soon as possible; therefore, the Ottoman Empire had to open a front in the Caucasus. At the beginning of the war, the borders determined by the Berlin Treaty of 1877-1878 between the Ottoman Empire and the Russian Tsardom existed, and Kars, Ardahan and Batum were under Russian rule. The Caucasus was a region where various ethnic groups such as Armenians, Georgians, Azerbaijani Turks and Dagestanis lived. In particular, the 1905 Revolution caused an increase in nationalist movements throughout Tsarist Russia, and the peoples of the Caucasus were also greatly affected by this. The Caucasus was also very important for England and Germany, especially because of the Baku Oil. For this reason, the Caucasus became one of the important fronts of World War I. For this reason, ethnic and political developments in the region will affect the fate of the war. In this front, where major military battles took place,

Bu çalışma, Sevgi Soysal'ın Yenişehir' de Bir Öğle Vakti (1973) romanında Ankara'nın kentsel yapısı üzerinden sınıfsal farklılıkların temsil edilme biçimini incelemektedir. Çalışma, Cumhuriyet'in başkenti olarak planlı biçimde kurulan Ankara'nın özgün niteliklerini göz önüne alarak roman karakterleri aracılığıyla sınıf farklılıklarının kültürel, mekânsal ve duygusal boyutlarda nasıl görünür kılındığına odaklanmaktadır. Yenişehir semtinde bir öğle vaktinde tesadüfi karşılaşmalar yaşayan farklı toplumsal sınıflara ait karakterleri betimleyen Soysal, değerler dünyasına ve gündelik pratiklere odaklanırken ekonomik göstergelerden çok kültürel kodları işlemektedir. Temel karakterlerden olan Mevhibe Hanım'ın temsil ettiği burjuva dünyası kapalı, düzen takıntılı ve nekeslik üzerinden kurgulanırken; sosyalist görüşlere sahip bir öğrenci olan Ali'nin yoksul ailesi sevgi, cömertlik ve dayanışma değerleriyle idealize edilir. Böylece roman, sınıfsal karşıtlıkları yalnızca ekonomik göstergelerle değil, aynı zamanda duygusal ve ahlaki tercihler üzerinden de ortaya koyar. Ayrıca Ankara'nın modernleşme sürecinde ortaya çıkan çarpık kentleşme, rant ilişkileri ve sınıfsal temsiller romanda mekân, ev yapıları ve karakterlerin gündelik ilişkileri üzerinden gözler önüne serilmektedir. Sonuç olarak Yenişehir'de Bir Öğle Vakti, yalnızca bir edebiyat eseri olmasının yanı sıra, 1970'lerin kentleşme ve sınıflaşma dinamiklerini kültürel ve ideolojik açıdan sorgulayan önemli bir metin olarak değerlendirilmektedir.

Yoksulluk, medeniyet tarihinin en eski meselelerinden biridir. İnsanlık tarihinde kırılma noktalarını teşkil eden bütün hadiselerin temelinde ekonomik problemler söz konusudur. Savaşlar, isyanlar, devrimler, ihtilaller toplumların ekonomisini doğrudan etkilemiş; yoksulluğu tetikleyen veya derinleştiren büyük hadiselerdir. Yoksulluk meselesi, toplumun bir yansıması olarak edebiyatta da daima kendine yer bulmuş, yazarlar tarafından farklı yönleriyle ele alınmıştır. Dünya klasikleri içerisinde yer alan pek çok büyük eserin, aynı zamanda toplumların yoksulluğunu irdeleyerek gözler önüne seren eserler olması dikkat çekicidir. Türk edebiyatında da Tanzimat döneminden başlayarak, günümüze kadar Türk toplumunun çektiği ekonomik sıkıntıları merkeze alan pek çok eser kaleme alınmıştır. Cumhuriyet'in ilanından itibaren yaşanan bütün toplumsal ve ekonomik meseleler, roman ve hikâyelerde çeşitli yönleriyle işlenegelmiştir. Kemal Bekir, ilk hikâyesinin yayımlandığı 1947 yılından itibaren pek çok hikâyesinde Türk toplumunun alt kesimlerinden insanların yoksul hayatlarından kesitleri merkeze alarak ortaya koyar. Kemal Bekir'in hikâye dünyası üzerine bugüne kadar hiçbir akademik çalışmanın yapılmamış olması, bu çalışmanın ortaya çıkmasında etken olmuştur. Bu çalışmada Kemal Bekir'in hikâye külliyatında yoksulluk meselesini işlediği hikâyeler tespit edilerek irdelenmiştir. Kemal Bekir'in hikâyelerini kaleme aldığı yıllarda Türk ekonomisinin değişen durumlarının kısaca ortaya konduğu "Giriş" bölümünün ardından, yazarın yoksulluk meselesini merkeze aldığı hikâyeleri iki alt başlık hâlinde tasnif edilerek analiz edilmiştir.

Türk edebiyatında birçok türde eser veren Halit Ziya Uşaklıgil edebiyatçı olmasının yanında eğitimci kimliğiyle de ön plana çıkar. Yazar kurmaca metinlerinin yanı sıra düşüncelerini kaleme aldığı köşe yazılarında da Türk edebiyatına ve okuruna yeni bakış açıları kazandırmayı hedefler. Eğitimin tamamlayıcı ve onarıcı etkisine inanan Halit Ziya Darülfünun'da müderrislik yapar. Toplumsal yaşamda hem bilimsel hem de ahlaki eğitimin gerekliliğine inanan yazar Kenarda Kalmış isimli kitabında eğitimde kendisi için önem atfeden meseleler üzerine çeşitli yazılar kaleme alır. Ahlak eğitimi, değer kavramı, Avrupa'ya tahsil için öğrenci gönderilmesi ve bu gençlerin yurda döndüklerinde eğitimlerini nasıl değerlendirebilecekleri kitapta Halit Ziya'nın önemle üzerinde durduğu konular arasındadır. Eğitimin önemini ve vazgeçilemez oluşunu vurgulayan yazar ilerlemenin anahtarını eğitimde bulur. Avrupa eğitimi hususunda şikayetlerini ve çözüm önerilerini sunan yazar bu hususta bir eğitimci olarak dikkat edilmesi gereken noktaların altını çizer. Söz konusu çalışmada Halit Ziya Uşaklıgil'in Kenarda Kalmış isimli kitabında yer alan düşünce yazılarında eğitime dair düşünceleri ele alınacak ve bu görüşlerin sunduğu çözüm önerileri irdelenecektir.

Johannes Jacob Manissadjian,  hemen hiç  tanınmamış bir şahsiyettir. Onun 1893 yılında, Stutgart-Berlin’de University Of Toronto Library’de W. Spemann tarafından, Osmanlı Türkçesiyle  “Mürşid-i Lisan-ı Osmanȋ”,  Almanca olarak da  “Modernen Osmanischen Sprache” adıyla basılmış olan eseri, bir Osmanlı Türkçesi grameridir.  Eser,  “Lehrbücher des Seminars für Orientalische  Sprachen in Berlin-Band 11” serisinden çıkmıştır.
Bu gramer hakkında da şu ana kadar yaptığım araştırmalar dahilinde ayrıntılı bir çalışma bulunmamaktadır. Sadece Yavuz Kartallıoğlu’nun “İstanbul” kelimesinin yazılışlarıyla (imlası) ilgili olarak ele aldığı bir makalede bu sözlükteki biçim de verilmiş ve eser dipnot ve kaynakçada zikredilmiştr. Bir el kitabı mahiyetinde hazırlanan eser Osmanlı Türkçesi ve Almanca olarak yazılmıştır. Terimler, hem Osmanlı Türkçesiyle hem de  Almanca  ile gösterilmiştir. Bu gramerin sonuna müellif bir sözlük eklemiştir. Bu sözlüğü eklemekteki  maksadı da Türkçe öğrenenlere söz hazinesi bakımından yardımcı olmaktır. Bu sözlük Osmanlı Türkçesi-Almanca, Almanca-Osmanlı Türkçesi olmak üzere iki yönlüdür. Yazıda, genel hatlarıyla Mürşid-i    Lisan-ı Osmanȋ tanıtılacak ve “vocabular” üzerinde ayrıntılı olarak durulacak ve Almanca-Türkçe kelimeler arasında tam bir eşleştirme olup olmadığı gösterilecektir. Eser, toplam olarak 394 sayfadır.
Eserin sözlük bölümü “Vocabular”  Türkisch–Deutsch başlığıyla başlamakta ve Osmanlı Türkçesi alfabesine göre sıralanmaktadır. İlk madde başı seslenme ve hayret edatı olan “a” kelimesidir ve bu “medli elif” ile verilmiştir. Sözlüğün ikinci kısmı “Deutsch –Türkisch” başlığıyla verilmiş, Almanca olarak “Die Aussprache des Türkischen ist im türkisch -deutschen Vocabulargegeben. Wo mehrere Bezeichnungen für ein Wort gegeben sind, ist von links nach rechts das erste das gebräuchlichere. Ist von einem Zeitwort die transitive Form nicht aufgeführt, so steht es unter der intransitiven Form, und umgekehrt. Viele Zeitwörter kann man nach den bekannten Regeln vom Verbalnomen ableiten.” açıklaması yapılmıştır. Bu kısmın madde başı “abbrechen” (intr.)’tır. Osmanlı Türkçesi karşılığı “koymak” olarak verilmiştir.

Milli Azərbaycan Tarixi Muzeyinin Sənədli mənbələr fondunda
dəftər vərəqlərinə yazılmış irihəcmli bir əlyazma mühafizə olunur. Əlyazmanın
müəllifi Şəki sakini, müəllim və etnoqraf Əhməd Nəbiyevdir. O, maarifçi, pedaqoq
olmaqla yanaşı, Şəkinin tarixi, məişəti və etnoqrafiyası ilə bağlı araşdırmalar
aparmış, qeydlər götürmüş, yerli qəzetdə məqalələr dərc etdirmiş və topladığı
materiallar əsasında əlyazma tərtib etmişdir. Əhməd Nəbiyevin əlyazmasında
Şəkinin tarixi, etnoqrafiyası, məişəti, iqtisadiyyatı, əhalisi, memarlıq abidələri və
sənətkarlığı haqqında geniş məlumatlar yer almışdır. Bu məqalədə Əhməd Nəbiyevin
topladığı, Şəki ilə bağlı etnoloji baxımdan maraq doğuran məlumatlar araşdırılır.

The prominent poet Nizami Ganjavi’s rich literary heritage with profound scientific
knowledge was a natural result of the reality of Azerbaijan in the XII century. At that time real
political, public-social, and literary-cultural environment in Azerbaijan caused existing such a
genius. It is no coincidence that Nizami’s creative work is resembled a great ocean of science and
thought, where each drop is as precious as a pearl. The poet’s wide, comprehensive and detailed
knowledge demonstrates that, overall, he got a perfect education and a deep knowledge of the
sciences of his time. And this fact is clear evidence that science and culture flourished in the XII
century in that region, particularly in the poet's hometown of Ganja. The poet highlights in his
poems that Ganja had a well-developed library system at his time, the book trade thrived, and the
city became a significant cultural center. Because the branches of science were not differentiated
in the manner they are now, many sciences were taught in madrassas under the name of natural
sciences in a complex system during the Middle Ages. And the poet, who was fluent in various
languages and wrote, “Whoever desires to rise in life, / Should not fall into sleep” (“Leyli and
Majnun”), was able to skillfully apply the knowledge of his time in the field of science. Therefore,
only a knowledgeable reader can understand Nizami's thoughts, subtexts, and points. The article
examines the content and significance of deep meanings arising from the unity of artistry and
science, focusing on Nizami Ganjavi's scientific theories that serve to unveil poetic meanings and
concludes that, despite being a master of words, Nizami Ganjavi was able to get to the essence of
natural processes, succeed in analyzing the course of social and natural events, and, most
importantly, combined the existing scientific knowledge and information for a poetic explanation
of the ideas he intended to express to his readers, and demonstrated a multidisciplinary approach
between the fields of art and science.

Terceme-i Münebbihāt, 06 Mil Yz A 5215/4 yer numarasıyla Millî Kütüphanenin "El Yazması ve Nadir Eserler" bölümünde bulunmaktadır. Müstensih adına ve istinsah yerine dair bilgilerin boş bırakıldığı künye detayında eserin H 805 M 1402 tarihinde istinsah edildiği yazılıdır. Bu tarz bilgilerin "ketebe" kaydında topluca yer aldığı düşünüldüğünde sunulan malumatın dayanağı izaha muhtaçtır. Üçü Türkçe, biri Arapça olmak üzere dört ayrı metinden müteşekkil mecmuanın son parçası olarak 49b-85b varakları arasında konumlandırılan bu eser 1984 yılında Kemal Yavuz tarafından kütüphaneye kazandırılmıştır. Terceme-i Münebbihāt, tıpkı kendi gibi müellifinin kimliği ihtilaflı olan, el-Munebbihāt ale'l-İsti'dâd li-Yevmi'l-Miâd adlı Arapça eserin dinî ve ahlâkî yönden didaktik nitelikli muhtevası aynıyla korunmuş Türkçe bir tercümesi olarak 15. yüzyıl Eski Anadolu Türkçesi dönemi dil özelliklerini haizdir. Terceme-i Münebbihāt üzerinden yürütülen bu çalışma sonuç bölümü dışında beş bölümden oluşmaktadır. Giriş başlıklı ilk bölüm, Terceme-i Münebbihāt'ın nüsha tavsifi, muhtevası ve biçim özelliklerine dair genel nitelikleriyle bu esere kaynaklık eden Arapça Münebbihāt hakkında bir dizi malumat içermektedir. Araştırmanın iki ana bölümünden biri olan İnceleme kısmında eserin dil hususiyetleri fonetik ve morfolojik bağlamda etraflıca tetkik edilmiştir. Metin başlığını taşıyan üçüncü bölümde eserin çeviri yazıya aktarımı yapılmıştır. Tezin esasını teşkil eden iki unsurdan bir diğeri, Dizin bölümünde ise kelimelerin bağlam içindeki nitelikleri ve anlamları etrafında metnin söz varlığı ortaya konulmuştur. Çalışmanın sonundaki Tıpkıbasım, konu hakkında aktarılan malumatın tahkikatını yapmak isteyen araştırmacıların ve tüm ilgililerin istifadelerine sunulmuştur.
Tarjama-i Münebbihāt is located in the "Manuscripts and Rare Works" section of the Millî Kütüphane (National Library of Turkey), with the place number 06 Mil Yz A 5215/4. In the library ccatalogue, the name of the copyist and the place of copy are unspecified, and it is written that the work was copied in the Hijri year 805 (1402). Considering that this information is included in the "ketaba" section at the end of the work, which may not necessarily reflect the exact details about the author and the publication date, it needs further clarification. Tarjama-i Münebbihāt is part of a larger collection (mejmua) which was donated to the library by Kemal Yavuz in 1984. It is located between the pages 49b-85b of this collection and consists of four different texts, three in Turkish and one in Arabic. It is a 15th-century Turkish translation of the Arabic work al-Munebbihāt, whose identity is disputed, just like the author, and its didactic content is the same as religious and moral content of the Arabic version. It has the linguistic features of the fifteenth-century Anatolian Turkish. This study on Tarjama-i Münebbihāt consists of five chapters except the conclusion part. The first chapter, titled Introduction, includes the description of Tarjama-i Münebbihāt, its content and the general characteristics of its morphology, and a series of information about the Arabic version of the al-Münebbihāt. In the Analysis section, the language features of the work are examined in phonetic and morphological contexts. In the third chapter, titled the Text, the translation of the work is provided. In the Index part, the vocabulary of the text is studied and the qualities and meanings of the words are thoroughly contextualized. The Facsimile chapter at the end of the study is presented to the benefit of researchers and all interested parties wishing to examine the original Tarjama-i Münebbihāt manuscript.

Türk dili ve edebiyatı alanında okutulan Osmanlı Türkçesi metinlerinin dijital ortamdan faydalanarak öğrenme sürecine ve metinlerin analizinin daha kolay yapılmasına nasıl katkı sağlayacağını belirlemek çalışmanın amacını oluşturmaktadır. Bu amaç doğrultusunda Osmanlı Türkçesiyle kaleme alınmış matbu (basılı) ve el yazması dokümanları Türkiye Türkçesine aktarmak için derin öğrenme modelleriyle metne dönüştüren web tabanlı Osmanlıca-Türkçe Uçtan Uca Aktarım Sistemi projesi kapsamında Osmanlica.com web sitesi oluşturulmuştur. Site; (i) Osmanlıca OCR/HTR (ii) Osmanlıca-Türkçe Alfabe Çevirisi, (iii) Osmanlıca-Türkçe Dil Çevirisi'nden oluşan aşamalar ile Osmanlıcadan Türkçeye aktarımı sağlamaktadır. Osmanlı Türkçesiyle yazılmış eserler web sayfasına; 1. Osmanlıca doküman (Resim) ile Türkçe (Latin alfabe) metinlerin satır satır eşleştirilmesi, 2. Eşleştirilmiş olan Resim-Latince metin satırların Osmanlıcaya çevrilmesi, 3. Resim-Osmanlıca metnin harf harf, kelime kelime kontrol edilmesi, 4. Osmanlıca metin ile Türkçe metnin kelime kelime eşleştirilmesi şeklinde veri kümelerinin hazırlanması adımlarından geçerek sisteme yüklenmektedir. Bu sayede el yazmaları ve nadir eserlerin korunması, bu eserlere kolaylıkla erişilmesi, kültür dünyamıza sahip çıkılması gibi hususlarda, çalışmanın önemi izah edilerek geçmişin birikimiyle geleceği inşa etme sürecine katkı sağlanması amaçlanmaktadır. Ayrıca Osmanlica.com sitesinin kullanıma sunduğu aruz vezni ve Türkçe sıklık analizine dair çalışmaların içeriğine değinerek Türk dili ve edebiyatı alanına katkıları ise örnekler üzerinden açıklanmıştır.

In this study, who is considered one of the most important short story writers, novel and play author of Modern Egyption Literature Mahmoud Teymour's life, the literary personality of and his work which is named as The Call of the Unknown (1939) is studied. In this novel subject, style, time, person and space elements are tried to provide by the lights of literary sources and accordance with the rules of modern literature.

This paper proposes a conceptual framework for interpreting the recently noted Arap Zengi Castle near Van in connection with the Tendürek Volcano, the fortress of Tennure described in Evliyâ Çelebi's Seyahatnâme (vol. 4), and the medieval T'ondrakian movement. By integrating historical geography, religious movements, and scriptural traditions, the study explores how the Van-Tendürek region may have shaped enduring cultural memories associated with the story of Noah's Flood. The framework aims to stimulate dialogue across disciplines-history, archaeology, philology, geology, and religious studies-while also offering opportunities for heritage promotion and cultural tourism.

The role of costume in all areas of performing arts is quite significant. The performance of the actor or stage character plays an important role alongside the costume and set elements in conveying the intended message to the audience. Particularly in costume garments, elements such as color, pattern, texture, and cut provide extensive information about the play and characters on stage. Stage costumes have existed since the primitive rituals of humanity. With the first artistic movement, Classicism, performing arts were accepted as a discipline of art, and once the rules and boundaries were defined, the period's main frameworks for stage costumes were established. The human need for clothing has evolved alongside stage art, enriched by accessories, and in later periods, this need rejuvenated itself through various movements. With art movements, this necessity for clothing became a work of art on stage. Costume wearing has turned into a field where this clothing is evaluated as a work of art. The artist, whether a performer, dancer, or singer, gains meaning through the stage person. A costume is not just a piece of clothing; it is also regarded as a semiotic v ÖNSÖZ Bu tez çalışması sürecinde bana hem akademik hem de duygusal olarak destek veren, inanan ve yanımda olan herkese içtenlikle teşekkür ederim. Çalışmam boyunca bilgi ve tecrübesini esirgemeyen danışmanım Doç. Dr. Hakan ÇİLOĞLU'na saygı ve şükranlarımı sunarım. Eğitim hayatım boyunca bana yalnızca bilgi değil, aynı zamanda vizyon kazandıran ve sanatla kurduğum bağı derinleştirmeme vesile olan tüm Güzel Sanatlar Fakültesi hocalarıma teşekkür ederim. Tüm bu süreçte en büyük destekçim ve ilham kaynağım olan canım annem Nermin DERVİŞLER'e en derin şükranlarımı sunarım.. O'nun destekleri olmadan bu yolculuğu tamamlamam mümkün olmazdı. Bu yolda varlığı ve sonsuz destekleriyle bana güç veren, hayatımın temel direkleri olan babam, abim ve sevgili teyzelerime de en içten teşekkürlerimi sunarım. Onların koşulsuz sevgisi ve güveni, bu zorlu yolculukta daima en büyük motivasyonum oldu. Ve son olarak bu yolculuk boyunca bana inanan ve destekleyen hayat arkadaşım M. Atakan ÖZDİN'e teşekkür ederim. İlayda DERVİŞLER İstanbul, 2025 vi İÇİNDEKİLER Sayfa No.

On dokuzuncu asır, siyasî ve sosyal sahada olduğu gibi, edebiyatın da yeniliklere kapılarını sonuna kadar açtığı bir asrın adıdır. Bu asrın şartlarına bağlı olarak şiir de, yeni ve farklı tercihlerde bulunmaktan uzak kalamamıştır. Tablo altına şiir yazmak, tabloya göre şiir yazmak, tabloda yer alan canlı ve cansız tüm varlıkların hissettirdiklerini mısraa dönüştürmek, devrin 'modası' olmak bakımından bir adımdır. Adımın diğer ayağı ise, ruh hâli ve hislerin, çizgi ve renklerle canlandırılmasını sağlama arzusudur. Bir devrin, tabii ki, bir neslin 'modası' olmak sınırını aşamayan bu uygulama, karakterinden dolayı, kalabalık kitleleri ardından sürükleyen bir gelenek hâlini alamamıştır. Özellikle şiirde denenen bu yenilik, bir takım mensurelerin varlığında da karşımıza çıkar. Şiirin ve mensurelerin güzel sanat dallarıyla kurduğu bu ilişki, daha geniş bir dünyanın yapılanmasına zemin hazırladığı gibi, zengin ifade biçimi elde etmek adına bir değişimin önünü de açmıştır. Bu paradigma, şiirin bütünüyle resim ve musikiye evirilmesi manası taşımamış, aynı şekilde, resim ve musiki gibi güzel sanatların edebiyata dönüşmesi neticesini de doğurmamıştır. Çünkü, kabul edilmelidir ki, güzel sanatların birbirlerinden alışveriş yapmaları mümkündür. Ancak, bir güzel sanatın, diğer bir güzel sanat içinde tamamen kaybolması tasavvur edilemez. Bu nedenle şiirin ve mensurenin, tümüyle bir heykel görüntüsü kazanıp somutluğa dönüşme ihtimalinden de söz edilemez. Batı edebiyatlarında denenen, sanatlar arası alışveriş usulü, on dokuzuncu asır Türk edebiyatında da uygulama alanı ve imkânı bulmuştur. İlk önce, Ekrem'in yazdığı bir şiirle başladığı iddia edilen bu usul, Servet-i Fünûn'da yaygınlık kazanmış, İkinci Meşrutiyet'in ilânına kadar devam etmiştir. Yazının hedeflerinden birisi, 'tablo şiir' modasına dair bazı hususları bir kez daha ve yeniden ele almaktır. Çünkü, 'tablo altına şiir yazma' usulünün uygulamada Ekrem ile başladığı söylense de,

The symposium aims to disseminate Turkish literature, Turkish language, Turkish culture and art to a wide range of national/international levels; to interact with academicians, researchers, experts, teachers and students; aims to contribute to the field by sharing scientific studies, research and applications. The symposium, which included papers concerning many branches of science such as geography, language, literature, education, philosophy, culture, art, politics and history, consisted of 137 face-to-face and 39 online papers. Participants from abroad such as Kosovo,