Web CBS

Türkiye’de coğrafi özelliklerin etkisiyle afetlerin çeşitlilik göstermesi ve sık yaşanması afet yönetimini gündeme taşımaktadır. Etkin afet yönetim süreçleri, afetleri önleme ve zararlarını azaltmada önemlidir. Afet yönetimi kapsamında, afetlerde kullanılmak üzere afet ve acil durum toplanma ve geçici barınma alanları oluşturulmaktadır. Bu alanların güvenliği ve işlevselliği için yer seçiminin doğru yapılması gerekmektedir. Bu çalışmada Atakum’daki afet ve acil durum toplanma ve geçici barınma alanlarının afet süreçlerinde kullanılmaya ne düzeyde uygun olduğunu belirlemek hedeflenmiştir. Buna yönelik olarak; tehlikeli unsurlara mesafe, yerleşme yoğunluğu, ana yollara, sağlık altyapısına mesafe, arazi kullanımı, zemin yapısı ve eğim parametreleriyle AHS analizi gerçekleştirilmiştir. Analizde kullanılmak üzere; uydu görüntüleri ve ortofotolardan veriler üretilmiş, ikincil veriler temin edilmiştir. Arazi çalışmaları yapılmıştır. Atakum’daki 21 geçici barınma ve 160 toplanma alanı 5 uygunluk düzeyine ayrılmıştır. Bulgulara göre, bu alanların %29’u düşük ve en düşük %36’sı ise yüksek ve en yüksek uygunluk düzeyinde yer almaktadır. Bu alanlardan 9’unun güvenlik ve işlevsellik bakımından afet süreçlerinde kullanılmaya uygun olmadığı belirlenmiştir. Atakum’daki toplanma ve geçici barınma alanlarının işlevselliğini artırmak için yer seçiminde çevresel faktörler dikkate alınmalıdır. Bu alanların afet süreçlerindeki işlevi halka anlatılmalı, altyapı ve donatılar bakımından afete hazırlanmaları gerekmektedir.

Haritalar geçmişten günümüze gerek akademik coğrafya araştırmalarında gerekse coğrafya eğitimi ve öğretiminde en temel görselleştirme araçlardan biri olagelmiştir. Günümüzde farklı alanlarda ve çok büyük miktardaki veri akışı bir görselleştirme aracı olarak tematik haritaları ön plana çıkarmıştır. Bir tematik harita çeşidi olan alan kartogramları, özellikle coğrafyada nicel veriler için önemli bir görselleştirme aracıdır. Alan kartogramlar boyut veya mesafenin yeryüzünün boyutu veya uzaklık birimi dışındaki bir değişkene göre ölçeklendirildiği bir tematik harita çeşidi olarak tanımlanabilir. Koroplet, korokromatik, nokta, dereceli sembol ve akış haritaları gibi geleneksel tematik haritalarda idari birimler yüzölçümlerine göre gösterilirken; kartogramlarda bu alanlar gösterilmek istenen verinin büyüklüğü ile orantılı olarak gösterilmektedirler. Böylece yüzölçümü büyüklüğünün gösterilen mekânsal verinin dağılışına bakılmaksızın haritayı domine etmesinin ve harita okuyucusunun görsel algısını etkilemesinin önüne geçilmektedir. Bu durum alan kartogramlarını diğer tematik haritalardan ayıran en önemli özelliktir. Alan Kartogramlarının bir diğer önemli özelliği ise altlık harita üzerindeki her bir birimin kartogram üzerinde, seçili veri setinin gerçek değeriyle gösterilmesidir. Bu sayede kartogram haritalama tekniğinde diğer tematik haritalama tekniklerinde olduğu üzere veri sınıflandırması olmadığı için kayıp veri sorunu da oluşmamaktadır. 19.yüzyılın sonlarından itibaren gazete, dergi ve ders kitaplarında bir görselleştirme aracı olarak kullanılmaya başlayan alan kartogramlarının, akademik coğrafya çalışmalarında kullanımı 20.yüzyılın ikinci yarısından sonra olmuştur. Alan kartogramlarının daha ziyade beşerî coğrafya çalışmalarında etkin olarak kullanılabileceği görülmektedir. Bu durumun nedeni kartogram haritalama tekniğinin kullanılabilmesi için alansal bir veriye ihtiyaç duyulmasıdır. Beşerî coğrafyada hemen hemen her araştırma alanında kullanılmakla beraber alan kartogramlarının en yaygın olarak kullanıldığı araştırma alanlarının nüfus ve seçim coğrafyası olduğu görülmektedir. Bu makalede bir tematik harita çeşidi olarak alan kartogramlarının, coğrafya araştırmalarında nasıl kullanılabileceği örnekler üzerinden ele alınmıştır.

Haritanın sözlük anlamı; Coğrafya, tarih, dil, nüfus vb. olgularla ilgili yeryüzünün yada bir parçasının, belli bir orana göre küçültülerek düzlem üzerine çizilen taslağı olarak ifade edilir. Coğrafi anlamda harita ise; (Almanca:Karte, Landkarte, Fransızca: Carte, İngilizce: Map) Yeryüzünün bir bölümünün alınan ölçeğe göre bir düzlem üzerinde çizilmiş durumudur. Harita üzerinde doğal ve beşeri olguları tanıtmak, bunları açıklamaya çalışmak için haritadan faydalanmaya harita okumak denir. Harita okuma, Coğrafya Eğitiminde oldukça önemlidir. E. C. Bentley; "Coğrafya, haritalar hakkındadır, Ama Biografi adamlar hakkındadır. " demektedir. Gerçekten de öyledir. Okullarda öğretilen coğrafya bilgilerinin haritalar üzerinde gösterilmesi adeta zorunlu bir hal almıştır. Bu nedenle, haritalara "Coğrafyanın aleti eri" denmektedir. Coğrafyanın aletleri olan haritaları tam anlamıyla kullanmak, coğrafya biliminin öğretilmesinde önemli bir aşamadır. Coğrafyada haritasız bir anlatım, öğrencilerin konulan anlamakta güçlük çekmelerine yol açmakta ve ezberciliğe yöneltmektedir. Bu nedenle haritalar, coğrafya konularının anlayarak öğrenilmesinde büyük rol oynamaktadırlar. Coğrafya eğitimi ve öğretiminde, birinci derecede rol oynayan haritalann okunması kadar hazırlanması da önemlidir. Haritalar ne kadar iyi hazırlanmışsa, coğrafya o kadar iyi açıklanır. Haritalar ne kadar doğnı kullanılırsa, coğrafya o kadar iyi anlaşılır. bildiride, haritaların hazırlanması, çeşitleri, kullanılması araştırılacak ve Coğrafya Eğitimi ve Öğretiminde haritaların önemi ortaya konmaya çalışılacaktır. Bu * Bu makale, Dr. Mehmet Ünlü ve Dr. Süheyla Üçışık tarafından hazırlanmış, Prof. Dr. Ramazan Özey ise gözden geçirmiştir. "2000'ii Yıllarda Öğrenme ve Öğretme Sempozyumu" 28-31 Mayıs 2001'de bildiri olarak sunulmuştur. '♦Marmara Üniversitesi, Atatürk Eğitim Fakültesi, Orta Öğretim Sosyal Alanlar Eğitimi Bölümü, Coğrafya Eğitimi Anabilim Dalı'nda öğretim elemanıdır.

Toprak 1996 a göre Miyosen ile Geç Kuvaterner zaman aralığında CAVP Anatolid tektonik kuşağında bir tektono-volkanik çökelim havzasıdır. CAVP riyolitten dasite kadar olan ignimbirit birimleri oluşturan Neojen yaşlı Nevşehir-Aksaray volkanik platosunu karakterize eder (Viereck-Goette ve diğ. 2006). Bu çalışma kapsamında Orta Anadolu'nun Kapadokya Bölgesindeki Cemilköy ve Kızılkaya ignimbriti arasında yer alan Bayramhacılı Formasyonuna ait kırıntılı, paleosol ve kalış seviyeleri incelenmiştir. Volkanik sedimanter malzemeler üzerinde K/Ar yaş tayinleri verileri, ignimbritlerin 11 milyon ile 3 milyon yıl arasında oluştuklarını ifade eder. Paleosollerin büyük bir çoğunluğu ise 7.6 milyon ile 4.4 milyon yıl arasında oluştukları anlaşılmıştır (Lepetit ve diğ. 2007). Cemilköy ve Kızılkaya ignimbriti arasında yer alan Bayramhacılı Formasyonuna ait kırıntılı, paleosol ve kalış seviyelerinden derlenen örneklerin ışık mikroskobu, X-ışını difraksiyonu, petrografi, taramalı elektron mikroskobu ve jeokimyasal analizleri yapılarak iki farklı kil zonu ayıklanmıştır. Profilin bütün seviyelerinde yaygın olarak feldspat, kuvars, opal-CT, kalsit, amfibol (hornblend) ve ayrıca aynı profilin bazı seviyelerinde

Bu çalışmada ultrasonik titreşim iletim yöntemiyle (220 kHz), 5 farklı kayaç ve bu kayaçlardan 4 farklı çapta hazırlanan agregalardan elde edilen sıkışma dalga hızları Vp birbirleriyle karşılaştırılmıştır. Hazırlanan agregaların, sağlam kaya örneklerinin Vp değerlerini ölçmek için önerilen direkt ölçüm tekniği uygulandığında ultrasonik dalga hızının geçiş zamanı ölçülememiştir. Ancak, agrega taneleri bir plastik tüp içerisinde, tek eksenli sabit yük altında (75 kgf) sıkıştırıldıklarında dalga geçiş zamanı ölçülebilmiştir. Sağlam kaya örneklerinde ölçülen Vp değerleri 2000-5000 m/s arasında değişirken, aynı kayalardan elde edilen agrega yığınlarının Vp değerleri 700-1450 m/s aralığında değiştiği belirlenmiştir. Sağlam kaya örneklerinin Vp ile onların fiziksel özellikleri arasındaki yüksek korelasyon elde edilirken, aynı kayalardan elde edilen agregaların Vp ile fiziksel özellikleri arasında düşük korelasyon ilişkisi elde edilmiştir Genel olarak, seçilen tüm kaya türleri için, agrega dane çapı ve yığın yoğunluğu artıkça Vp de artmaktadır. Agrega yığının Vp değerlerini agrega litolojisi ile birlikte hem agregaların porozitesi hem de yığını oluşturan agrega taneleri arasında boşluk miktarı kontrol etmektedir. Sağlam kayaların, Vp değerlerinin onların agrega yığınına olan Vp değerlerine oranları porozitesi %1-3 arasında olan kayaçlarda %75, porozitesi %10 olan kayaçlarda %65 ve porozitesi %25 olan kayaçlarda ise % 50'den daha az olduğu belirlenmiştir. Anahtar Kelimeler: Ultrasonik test, sıkışma dalga hızı (V p), agregaların gevşek yığın yoğunluğu, agregaların boşluk yüzdesi

Bu calismada ultrasonik titresim iletim yontemi (220 kHz), 5 farkli kayac ve bu kayaclardan 4 farkli capta hazirlanan agregalardan elde edilen sikisma  (P) dalga Vp hizlari Vp birbirleriyle karsilastirilmistir. Hazirlanan agregalarin, saglam kaya orneklerinin Vp degerlerini olcmek icin onerilen direkt olcum teknigi uygulandiginda ultrasonik dalga hizinin gecis zamani olculememistir. Ancak, agrega taneleri bir plastik tup icerisinde, tek eksenli sabit yuk altinda (75 kgf) sikistirildiklarinda dalga gecis zamani olculebilmistir. Saglam kaya orneklerinde olculen Vp degerleri 2000 – 5000 m/s arasinda degisirken, ayni kayalardan elde edilen agrega yiginlarinin Vp degerleri 700 – 1450 m/s araliginda degistigi belirlenmistir. Saglam kaya orneklerinin Vp ile onlarin fiziksel ozellikleri arasindaki yuksek korelasyon elde edilirken, ayni kayalardan elde edilen agregalarin Vp ile fiziksel ozellikleri arasinda dusuk korelasyon iliskisi elde edilmistir Genel olarak, secilen tum kaya turleri icin...

It is obvious that developing countries like ours can only achieve sustainable development by giving more importance to recycling in their education. Textbooks have been indispensable for education in classrooms from past to present. Especially in developing countries like ours, they are the most easily accessible teaching documents. In this research, nine science textbooks used in 5th, 6th, 7th and 8th grades as of 2023 were examined within the framework of recycling and recycling concepts. These textbooks are nine science textbooks selected by the Ministry of Education Education and Discipline Board among twenty-six science textbooks determined to be used in 5th, 6th, 7th and 8th grades as of 2023, using convenient sampling method. In the textbooks examined, the frequency of use of the concepts and the way they were handled were examined. The results of each textbook are presented as a separate table. As a result, it was seen that the concepts related to recycling and recycling were handled more indirectly and relatively less in the 5th and 6th grade textbooks. It has been determined that 7th and 8th grade textbooks are included more and more directly. Based on the results of the research, it is suggested that science textbooks should be enriched in terms of recycling, which is an important component of environmental education. In addition, it can be said that these concepts should be included directly and more effectively at the lower grade levels.

Highlights * The use of social infrastructure areas after disasters and emergency situations * The determination of social infrastructure areas as gathering areas * The criteria and proposal method for the determination of gathering areas Aim The aim of this study is to form a method for determining the criteria for gathering areas in case of disaster and emergency situations Location-Methods Analytic Hierarchy Process (AHP) Results A set of criteria that can be used in other cities of Türkiye are determined in order to define the gathering areas

Gunumuzde dunyayi iyi tanimak ve anlayabilmek icin cografya bilgisi oldukca onemlidir. Ozellikle ekonomik, siyasal, sosyal ve kulturel acilardan giderek kuresellesen dunyayi anlamak ve kendi ulkemizi de bu sartlar altinda daha ust seviyelere cikarmak icin mutlaka cografya bilgisine ihtiyacimiz vardir. Her milletin fertleri temel cografya becerilerine sahip olmalidir. Bunlar en temelde kendi yasadigi yeri yada herhangi bir yeri haritada gosterebilme, gunluk olaylari, gerceklestikleri cografyalarin baglaminda daha iyi anlayabilme, cografyanin sagladigi dusunme araclarini kullanabilme gibi becerilerdir. Butun bu beceriler cografya okuryazarligini olusturur ve cografya dersinin genel amaclarina uygundur. Bu calisma mufredat acisindan cografya okuryazarligi kavramini incelemekte ve konunun Turkiye'deki bireylerin cografya okur yazarliginin derinlemesine olculmesi gerektigini onermektedir.

Samsun ili heyelan duyarlılık haritasının oluşturulması için 98 adet 1/25.000 ölçekli topoğrafik MTA heyelan envanter haritasında bulunan paleoheyelanların yerinde tespiti, düzeltilmesi ve aktif heyelanların eklenmesi sonrası 749 heyelan analize hazır hale getirilmiştir. Heyelan duyarlılık analizinde yükseklik, eğim, bakı, jeoloji, eğrilik, akarsuya yakınlık, yola yakınlık ve erozyon parametreleri kullanılmıştır. Analizde yaygın kullanımı nedeniyle frekans oranı yöntemi tercih edilmiştir. Heyelan duyarlılık haritasının güvenilirliğini test etmek için; heyelan envanterinde yer alan ve kontrol amacıyla analize dahil edilmeyen 149 heyelan poligonu duyarlılık haritası ile karşılaştırılmıştır. Üretilen heyelan duyarlılık haritasının, kontrol heyelanları ile çok yüksek ve yüksek derecede duyarlı bölgeler bakımından toplamda % 86 uyumlu olduğu tespit edilmiştir.

Sosyal Bilgiler Dersi, disiplinler arası bir yapıya sahip olup, bilgi, beceri ve değerlerin bir arada görülebildiği bir öğrenme alanıdır. Bu dersin konuları tarih, coğrafya, insan hakları ve  vatandaşlık  gibi  başlıklar  altında  değil,  disiplinler  arası  bir  yaklaşımla  işlenir. Öğrencilerin bu süreçte kazanmaları beklenen becerilerden biri de harita okuryazarlığıdır. Tarihi  olayları  öğrenirken,  öğrenciler  mekânın  önemini  ve  coğrafi  konumun  olaylar üzerindeki etkisini anlamalı ve haritayı kullanarak olayları değerlendirebilmelidir. Coğrafi Bilgi  Sistemleri  (CBS),  yeryüzüne  ait  verileri  planlayan,  toplayan,  analiz  eden  ve raporlayan  bir  yazılım  ve  donanım  altyapısıdır.  Web  CBS,  ArcGIS  Online  gibi platformlarla  coğrafi  veriler  ve  mekânsal  analizler  kullanarak  Web  haritaları oluşturulmasını ve paylaşılmasını sağlar. ArcGIS Online, pratik bir ara yüz sunarak Web haritalarının  kolayca  hazırlanmasını  mümkün  kılar.  Bu  araştırmada,  Sosyal  Bilgiler dersinde İstanbul’un fethi konusunun işlenmesinde Web CBS uygulamalarından biri olan Web Maps  kullanımının,  ortaokul  öğrencilerinin  öğrenme düzeyine  etkisini belirlemek temel amaç olarak belirlenmiştir. Bu araştırma, nicel araştırma yöntemleri çerçevesinde, tek    grup    üzerinden    yürütülen    ön    test-son  test  deneysel  deseni  kullanılarak gerçekleştirilmiştir.  Araştırmada,  İstanbul'daki  bir  Bilim  ve  Sanat  Merkezi'nde  eğitim gören 7. sınıf öğrencileri çalışma grubunu oluşturmaktadır. Araştırmacı, İstanbul'un fethi konusunda  harita  bilgisinedayalı bir başarı testi hazırlamış ve bu testi atölye çalışması öncesinde  ön  test,  sonrasında  ise  son  test  olarak  uygulamıştır.  Ön  test  sonuçları, öğrencilerin  harita  bilgisi  seviyesinin  düşük  olduğunu  göstermiştir.  Bunun  ardından, öğrencilere 1453 İstanbul kuşatmasını Web CBS uygulaması olan Web Map kullanarak harita  çizme  atölyesi  düzenlenmiştir.  Atölye  sonrasında  yapılan  son  test,  öğrencilerin puanlarında  anlamlı  bir  artış  olduğunu  ortaya  koymuştur.  Bu  araştırma,  Web  CBS uygulamalarının  Sosyal  Bilgiler dersinin  diğer  konularında  da  kullanılabileceğini önermektedir.

Jeokimyasal temel değerler (Jeo-background) insan veya doğal kaynaklı jeokimyasal birikimin boyutlarının anlaşılması açısından önemlidir. Bunun tespiti için düşey ve yüzeysel veri setini içeren ilksel bir takım değerlere ihtiyaç vardır. Kayaçlar, toprak, su, hava, bitki, hayvan ve ekosistem üzerine, dolayısıyla çevrenin kimyasına etki yapmaktadır. Su kimyasındaki değişim, insan etkisini veya jeolojik faktörleri doğrudan veya dolaylı olarak yansıtır. Kaynak suyundaki anyon ve katyon değerleri, suyun yeryüzüne çıkıncaya kadar geçtiği jeolojik birimler hakkında bilgiler verir. Bir maden yatağı ayrıştığında, iyonlar ortamdaki yeraltı suyuna geçer. Çevre Jeokimyasına yönelik su ve sediman çalışmaları, her ne kadar kirlilik araştırması şeklinde algılansa da, prensip olarak Madenlerin Jeokimyasal arama yöntemi ile paralellik gösterir ve mineral/element izlerinin takibi ile maden aramacılığı da gerçekleştirilebilir. Kayaçlar içerisindeki elementler bolluk derecesine göre, ana ve iz (eser) elementler olarak bilinir. Bu elementlerin zenginleştikleri yerde maden yatakları meydana gelir. Maden yataklarının oluşumunda parajenez olarak bulunan ve daha mobil olan elementler ise gösterge veya iz bulucu element olarak isimlendirilir. Bu elementler maden yatağının bulunmasında büyük önem taşırlar. Hidrojeokimyasal prospeksiyonun örtülü yatakların aranmasında rolü ve gerekliliği gün geçtikçe artmaktadır. Parajenetik olarak bulunan F, H, Cu, Zn, Mo, V, Pb gibi iyonlar, düşük pH’lı yeraltı suyunda çözülerek yüzey sularına göre daha iyi taşınırlar. Çalışma alanı, Çankırı il merkezini de içerisine alan 4800 km2 alana sahip 1/100.000 ölçekli G31 ve H31 paftalarıdır. Sahada 540 adet kaynak çıkış noktasından örnek alınmıştır. Ortalama olarak 10 km2’de bir örnek alınmıştır. Bu örnekleme aralığı, dünyada benzer çalışmalarda yapılan örnekleme aralığı ile uyumludur. Proje kapsamında her bir kaynak noktasından, yerinde (in-situ) bazı fiziksel (EC, tuzluluk, TDS, pH, sıcaklık) parametreler ölçülmüştür. Her bir kaynaktan tekniğine uygun olarak alınan asitli ve asitsiz su numuneleri Kurumumuz laboratuvarlarında analiz edilmiştir. Örnekler üzerinde pH, iletkenlik, sertlik, asidite, alkalinite, CO3-2, HCO3-, major katyonlar, Si, NH4+, F-, Cl-, Br-, NO3-, NO2-, PO4-3, SO4-3, toplam çözünmüş katı madde tayini ve Pb, Zn, Cd, Co, Cu, Ni, Ba, Fe, Mn, Mo, Sr, Cr, Li, Al, Hg, Se elementlerinin ölçümü gerçekleştirilmiştir. Çalışma alanının orta ve güney kısımlarında geniş alan kaplayan evaporitler, yer altı sularının tuzluluğunu arttırmaktadır. Örneklerde ölçülen elementler ise sahadaki bolluk oranlarına göre ayrı ayrı haritalara yansıtılmıştır. Haritalarda Cu, Cr, Zn, Ni, Li, Mo, Fe, Mn, As, Ba, Sr, Al, Se, Mg, Na, K, F, Br elementleri noktasal belirginlik göstermektedir. Dünyada özellikle madenciliğin ileri boyutlarda olduğu ülkelerde jeokimya atlasları yanında toprak kimyası ve hidrojeokimya atlasları hatta bitki kimyası verilerini içeren haritalar da üretilmektedir. Bu atlaslar hem madencilik hem de çevresel parametrelere toplu bir bakış açısı getirmektedir. Bu veriler aynı zamanda maden araması için yeni potansiyel alanların bulunmasına imkân sağlayabilir.

Öz: Bu çalışma kapsamında hidrotermal alterasyon sahalarındaki muhtemel element kirliliğinin araştırılması amaçlanmıştır. Bu amaçla Canca (Gümüşhane-Türkiye) hidrotermal alterasyon sahasından toplanmış 288 adet toprak örneğinin element içerikleri kabul gören referans değerleri (background values) ile kıyaslanmış ve değişik kirlilik parametreleri ile de irdelenmiştir. Çalışma sonucunda sahaya ait major element (sodyum, magnezyum, alüminyum ve kalsiyum) konsantrasyonlarının, potasyum elementi hariç, yerel ve bölgesel ortalama değerlerine yakın olduğu, potasyum elementinin ise kabul gören ortalama değeri aştığı tespit edilmiştir. Değerlendirilmeye alınan ağır metal ve iz elementlerin ise çoğunlukla değişen oranlarda kabul edilen ortalama değerlerini aştığı tespit edilmiştir. Element konsantrasyonları ayrıca Jeobirikim İndeksi (Igeo), Zenginleşme Faktörü (EF), Kirlilik İndeksi (PI) gibi kirlilik parametreleri incelenmiştir. Kirlilik parametre verilerine göre, genel manada sahada iz element ve ağır metallerce değişen oranlarda element kirliliği/zenginleşmesinin varlığı tespit edilmiştir. Sahadaki örnek alım noktalarının incelenen tüm elementler açısından kirlilik derecesi ise Birleşik Kirlilik İndeksi (IPI) incelenmiştir. IPI verilerine göre de sahada örnek alım noktalarının çoğunlukla orta ve yüksek kirlilik sınıfında olduğu tespit edilmiştir. Elde edilen bulgular alterasyon sahalarının maden arama amaçlı çalışmalarda hedef sahalar olmasının yanında element kirliliği/zenginleşmesi için incelenmesi gereken sahalar olduğu teyit etmiştir.

Ulkemizde tarihsel ve aletsel donemde meydana gelen depremler, Turkiye’nin aktif ve riskli deprem kusaginda oldugunu gostermektedir. Yasanan depremlerden sonra bina tasariminda dikkat edilmesi gereken en onemli etkenlerden biri zemin yapisi oldugu gorulmustur. Ancak deprem aninda bir binanin yikilmasina neden olan zeminin haricinde bircok neden vardir. Bunlar yapi kalitesi, zemin yapi etkilesimi, zeminin ve yapinin statikdinamik ozellikleri, zemin ve yapinin deprem anindaki dinamik davranisi olarak siralanabilir. Bilindigi uzere riskli yapi incelemelerinde yapiya ait bilgi edinilmesinin ilk sartlarindan biri beton basinc dayaniminin belirlenmesidir. Beton basinc dayanimi, hasarli-hasarsiz yontemler ile belirlenir. Bu calismada Izmir’deki 10 ilcede toplam 128 binada yapilan hasarsiz Jeofizik yontemle beton basinc dayanimi ve hasarli olarak da hem Schmidt test cekici hem de ayni yerlerden alinan numunelere tek eksenli basinc deneyi uygulanarak beton basinc dayanimlari belirlenmistir. ...

Asrın felaketleri olarak nitelendirilen 6 Şubat 2023 Kahramanmaraş Pazarcık (7.7 Mw) ve Elbistan (7.6 Mw) merkezli depremlerden sonra Türkiye'de afet yönetiminin ne kadar önemli olduğu ve dünyada ise afet riski taşıyan ülkelerin afet yönetimine daha hazırlıklı olması gerektiği anlaşılmıştır. Afet yönetiminin evreleri (afet öncesi, sırası ve sonrası) düşünüldüğünde, bu üç dönemin birbiriyle bir bütün olarak ele alınması gerektiği ortadadır. Buradan hareketle bu çalışma kapsamında, afet yönetimindeki aksaklıkların giderilmesinde önemli bir rol oynayacağı tahmin edilen hem vatandaşların hem de yetkili kurumların kullanabileceği web CBS tabanlı bir dizi mobil ve web uygulamaları tasarlanmıştır. Bu uygulamalar, hızlı ve etkin müdahale süreçlerini destekleyerek şehir yönetiminin afetler karşısında daha hazırlıklı olmasını sağlayacaktır. Uygulamalar ile Gümüşhane şehrinde muhtemel afet ve acil durumlardan önce vatandaşlar, afet ve acil durum toplanma alanları hakkında bilgilendirilecek ve toplanma alanlarının bilinirliği arttırılacaktır. Ayrıca vatandaşlar afet ve acil durum esnasında ve sonrasında geçici barınma yerleri hazırlanıncaya kadar, tasarlanan mobil uygulamalar ile ihtiyaçlarını kriz merkezine iletebilecektir. İhtiyaçlar tasarlanan canlı takip paneli üzerinde anlık olarak görülebilecek, yetkili kurumlar tarafından değerlendirilerek en hızlı sürede olaya müdahale edilmesi sağlanacaktır. Sonuçta tasarlanan uygulamalar ile bu kritik dönemde bütüncül bir afet yönetiminin gerçekleştirilmesi ve afet ve acil durumların başarılı bir şekilde yönetilmesi sağlanmış olacaktır.

Bu çalışmada Samsun İli Ladik İlçesi'nde Samsun İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğünce yürütülen jeolojik, jeofizik, jeoteknik ve yapısal çalışmaların CBS ortamında değerlendirilmesi anlatılmıştır. Anadolu'da büyük depremler üretmiş olan Kuzey Anadolu Fay Zonu, 26 Kasım 1943 Tosya-Ladik depreminde Ladik İlçesinde ciddi can ve mal kayıpları meydana getirmiştir. Bu nedenle öncelikle ilçe merkezinin sayısal yapı envanteri oluşturulmuş, yapı envanter çalışmalarının tamamlanmasının ardından 8.3 km2 'lik alanda 109 noktada tek istasyon mikrotremor kayıtları alınmış ve ilçenin frekans, periyot ve büyütme haritaları oluşturulmuştur. Ayrıca ilçenin revize imar planına esas jeolojik jeoteknik etüt çalışmaları kapsamında yeterli miktarda ve derinlikte sondajlar ile jeofiziksel çalışmalar yapılmıştır. Elde edilen verilerle, ilçe için ayrıntılı mikrobölgelemeye giriş yapılmış, şehirleşmesinin ne yönde olması gerektiği hakkında başlangıç noktası belirlenmiştir.

In this study, the usability of radyolarit rock that is found in Kutahya-Ilıca Region in natural stone sector is worked out. Within this framework, firstly the geology of the region and the formation of the Radyolarite rock is examined. Rock mechanic experiments are applied to the rock samples that are taken from various parts of the region, in the laboratories of Dumlipinar University, Mining Engineering Department. The experiment results are compared to some natural stones and International standarts. The radyolarite rock has a very hard structure because of originating from compact, planktonic and pelagic, silica skeletons. As a result of comparing experiment results with other natural stones, it was concluded that radyolarite rock can be used as a covering stone in construction sector and it can provide a decorative view in buildings with its red appearance. By this study, it was determined that the rock can be utilized in the same way as other natural stones and it may have a good place in the market.

In this study, it has been mentioned GIS applications, one of the job scopes of our management, on the purpose of action code 11.2.2: Creating Integrated Hazard Map for the job of KENGTES Integrated Urban Development Strategy and Action Plan (2010-2023), in pilot area, the Ondokuzmayıs district. All structural information, (house, barn, and office) in order to reveal the structure inventory of urban and rural settlements, have been detected by technical staff in situ considering the numbering system of local municipalities and villages from April 2011 to May 2012. Such kind of study has firstly been carried out in Turkey with the steps of pre-disaster, disaster, and post-disaster by our management.

Bu çalışmada, Ankara-Bolu arasında, Galatya Volkanik Bölgesi olarak adlandırılan volkanik kayaçların bir parçasını oluşturan Bolu-Gerede Kavacık sahası baz alınarak bölge bazaltlarının endüstriyel kullanım alanlarına uygunluğu araştırılmıştır. Laboratuvar çalışmalarında, arazi çalışmaları kapsamında uygun görülen lokasyonlardan alınan numuneler üzerinde iki aşamalı çalışma yapılmıştır. İlk aşamada örneklerin mineralojik ve petrografik analizleri yapılmıştır. Numunelerin makroskopik özelliklerinden, renk, yapı ve doku, ayrışma, sertlik, ayrışma özelliği, cila kabulü ve asitte çözünürlülük özellikleri belirlenmiştir. Mikroskopik özelliklerinden mineral içerikleri, yapı, doku, granüler dağılımları belirlenmiştir. Bu analiz sonuçları jeokimyasal analiz sonuçlarıyla birlikte değerlendirilmiştir. İkinci aşamadaysa numunelerin fizikomekanik özelliklerinden yoğunluk, kuru birim ağırlıkları, ağırlıkça-hacimce su emme, gözeneklilik, dona dayanıklılık, metilen mavisi, tek eksenli basınç dayanı...

Nevşehir ili, Tahar ve Güzelöz yörelerinde geç Miyosen-erken Pliyosen yaşlı volkanosedimenter birimler içerisinde yeralan diyatomitlerden biri Tahar yöresinde (geç Miyosen yaşlı Ürgüp Formasyonu'nun Bayramhacılı Üyesi içerisinde), ikisi Güzelöz yöresinde (erken Pliyosen yaşlı Ürgüp Formasyonu'nun Kışladağ Üyesi içerisinde) olmak üzere ölçülen stratigrafık kesitlerden 21 diyatom cinsine ait 73 tür tanımlanmıştır. Tanımlanan diyatom cins ve türlerinin 20 mikroskobik slayt alandaki bolluk dağılımları dikkate alınarak, inceleme alanındaki diyatomitlerin paleoekolojik özellikleri yorumlandığında; her üç lokasyonda diyatomitlerin oluşumu sırasında göl suyunun nötr ve asit özellik gösterdiği, Tahar ve Güzelöz-2 lokalitelerinde diyatomitlerin oluşumu sırasında göl suyunun tatlı su özelliğinde olduğu, Güzelöz-1 lokalitesinde ise tatlı su özelliğinde başlayıp, tavana doğru acı su özelliğine dönüştüğü, Tahar lokalitesinde (geç Miyosen); göldeki su seviyesinin ve su sıcaklığının yüksek olduğu, göl tabanında çamur bulunduğu, göl suyunun besin oranının başlangıçta düşük-orta başlayıp, tavana doğru ise arttığını, göl suyunun oksijen oranının başlangıçta yüksek, daha sonra orta seviyede bulunduğu, Güzelöz-1 (erken Pliyosen) lokalitesinde; göldeki su seviyesinin ve besin oranının değişken olduğu, göl tabanınında bitkilerin bulunduğu, su sıcaklığının başlangıçta düşük, daha sonra yüksek olduğunu, göl suyunun oksijen oranının başlangıçta yüksek, daha sonra orta seviyede bulunduğu, Güzelöz-2 (erken Pliyosen) lokalitesinde; göldeki su seviyesinin, su sıcaklığının ve besin oranının yüksek olduğu belirlenmiştir.

Bu çalışmanın amacı sosyal bilgiler ders kitaplarında yer alan coğrafi öğelerin yerel ve küresel bağlamda incelenmesidir. Çalışma nitel araştırma kapsamında doküman analizine uygun tasarlanmıştır. Çalışmada 5., 6., 7., sınıf sosyal bilgiler ders kitapları incelenmiştir. Verilerin analizinde doküman analizine uygun süreçler ve betimsel analiz teknikleri kullanılmıştır. Verilerin frekans ve yüzdeleri alınarak betimsel istatistikler ve doğrudan alıntılar sunulmuştur. Çalışma sonucunda sosyal bilgiler ders kitaplarında yerel ve küresel bağlamı içinde yer alan doğal coğrafi öğeler arasında yer hareketleri, yüzey şekilleri, iklim, bitki, toprak, su, doğal afetler, doğal miraslar, harita temalarına ulaşılmıştır. Ders kitaplarının içeriğinde yerel ve küresel bağlamda yer alan beşeri coğrafi öğeler arasında; nüfus, yerleşme, göç, tarım, hayvancılık, sanayi, ticaret, ulaşım, enerji, kültür, turizm, meslek, diğer ekonomik faaliyetler, çevre sorunları, devlet, mücadele, hak, sorumluluk ve özgür...

Öz
Bu çalışmanın amacı sosyal bilgiler ders kitaplarında yer alan coğrafi öğelerin yerel ve küresel bağlamda incelenmesidir. Çalışma nitel araştırma kapsamında doküman analizine uygun tasarlanmıştır. Çalışmada 5., 6., 7., sınıf sosyal bilgiler ders kitapları incelenmiştir. Verilerin analizinde doküman analizine uygun süreçler ve betimsel analiz teknikleri kullanılmıştır. Verilerin frekans ve yüzdeleri alınarak betimsel istatistikler ve doğrudan alıntılar sunulmuştur. Çalışma sonucunda sosyal bilgiler ders kitaplarında yerel ve küresel bağlamı içinde yer alan doğal coğrafi öğeler arasında yer hareketleri, yüzey şekilleri, iklim, bitki, toprak, su, doğal afetler, doğal miraslar, harita temalarına ulaşılmıştır. Ders kitaplarının içeriğinde yerel ve küresel bağlamda yer alan beşeri coğrafi öğeler arasında; nüfus, yerleşme, göç, tarım, hayvancılık, sanayi, ticaret, ulaşım, enerji, kültür, turizm, meslek, diğer ekonomik faaliyetler, çevre sorunları, devlet, mücadele, hak, sorumluluk ve özgürlükler, kurumlar ve kuruluşlar gibi öğeler tespit edilmiştir. Ders kitaplarında doğal kaynakların bilinçli kullanımına ve çevre sorunlarının ulusal ve uluslararası etkilerine yönelik içeriğin zenginleştirilmesi önerilmiştir.
Anahtar Kelimeler: Ders Kitabı, Sosyal Bilgiler, Coğrafi Öğeler, Yerel
Abstract
The aim of this study is to examine the geographical elements in social studies textbooks in a local and global context. The study was designed in accordance with the document analysis pattern of the qualitative research approach. In the study, 5th, 6th, and 7th grade social studies textbooks were examined. Document analysis and descriptive analysis techniques
were used in data analysis. Descriptive statistics and direct quotations are presented by taking the frequencies and percentages of the findings. As a result of the study, ground movements, landforms, climate, vegetation, soil, water, natural disasters, natural heritages, and map themes were identified among the natural geographical elements in the local and global context in social studies textbooks. Among the human geographical elements in the local and global context of the textbooks; human geographical elements such as population, settlement, migration, agriculture, livestock, industry, trade, transportation, energy, culture, tourism, profession, other economic activities, environmental problems, state, struggle, rights, responsibilities, and freedoms, institutions, and organizations have been determined. It is suggested to enrich the content of the textbooks with information on the conscious use of natural resources and the national and international
effects of environmental problems.
Keywords: Textbook, Social Studies, Geographical Elements, Local

Article Info In the century we live in, environmental problems are increasing rapidly. Within the framework of sustainable development, which was created to raise awareness about the increase in environmental problems, studies on the relationship between environmental problems and education have begun to gain weight, and educational philosophy views on this field have been put forward. As a matter of fact, although science and technology are prioritized to understand and improve the environment and solve the problems encountered, it has a significant impact on philosophy, ethics and education. Studies have begun to be carried out under the name of environmental ethics within the framework of the concepts of philosophy and ethics necessary to better understand the environment. In education, environmental education gains were created within the framework of the curriculum. The current study, on the other hand, was carried out with the aim of analyzing the objectives and achievements of environmental education in the "Environmental Education and Climate Change Course and Social Studies Course Curriculum", which are among the courses in primary education, according to the philosophy of environmental ethics. In the study, document analysis technique, one of the qualitative research methods, was used. In the research, "2018 Social Studies Curriculum (4, 5, 6 and 7th grades)" and "2018 Environmental Education and Climate Change Curriculum (6, 7 and 8th grades)" published by the Ministry of National Education were examined and in the next process. On the other hand, sources on environmental ethics were examined and the characteristics of environmental ethics approaches were determined. The research was subjected to descriptive analysis, which is one of the qualitative data analysis. In the study, primarily, the objectives, learning areas and achievements related to the environment in the specified curriculum were determined. In addition, the achievements of the programs and the number of achievements related to the environment (quantitative) were formed. In the next process, sources on the philosophy of environmental ethics were examined and the characteristics of environmental ethics approaches were determined. The data obtained for environmental ethics approaches were analyzed and theme codes were created according to these data. At the end of the process, environmental ethics approaches, which are related to environmental objectives and achievements, were evaluated thematically (qualitatively). As a result of the analyzes made for the objectives and achievements of the ÇEIDD curriculum and the SBD curriculum; It has been determined that human-centered ethics is at the forefront, environment-centered ethics is in the second place, living-centered ethics is low and new social ethics is not involved in any way. In this direction, it has been suggested that the objectives and achievements of environmental education in the curriculum should be prepared by taking into account the thoughts in the philosophy of environmental ethics.

Bazaltlar, demiryolu balastları, binalar, tarihi yapılar ve anıtlar gibi birçok mühendislik projesinde doğrudan yapı malzemesi olarak kullanılmaktadır. Bu çalışmada; Ceyhan Kurtpınar bazaltlarının, fiziksel, mekanik ve kimyasal özellikleri belirlenerek demiryolu balastı olarak kullanım olanakları araştırılmıştır. Çalışma kapsamında; söz konusu bölgede incelemeler yapılmış ve yapılacak deneyler için kaya örnekleri alınmıştır. Kaya numunelerinin fiziksel (Los Angeles aşınma direnci tayini, Mikro-Deval aşınma direnci, su emme oranı, tane yoğunluğu ve MgSO4 dona dayanıklılık direnci), mekanik (tek eksenli basınç dayanımı, nokta yük dayanımı, Brezilya Yarma Deneyi) ve mineralojik özellikleri incelenmiştir. Ayrıca P dalga hızı ve sertlik analizleri de yapılmıştır. Deneysel çalışmalar Ceyhan Kurtpınar Bazaltlarının konvansiyonel hatlarda demiryolu balastı olarak kullanılabileceğini göstermiştir.

Bu çalışma, pomzanın taşıyıcı olmayan hafif beton üretiminde, hafif agrega olarak kullanımını ve pomza kullanılarak üretilmiş hafif betonların belirli bir sıcaklık etkisine maruz kaldıktan sonraki dayanım değerlerindeki değişimleri incelemektedir. Türkiye'de, değişik türde pomza yataklanmaları mevcuttur. Bu çalışma için, bu türlerden Kayseri İli Talas İlçesi'nden, Nevşehir İli Göre Beldesi'nden çıkarılan pomzalar ve İzmir İli Menderes İlçesi'nden çıkarılan perlitik pomzalar seçilmiştir. Çalışmada kullanılan türlerin, hafif agrega özellikleri incelendikten sonra, belirlenen 26 karışıma ait 3 farklı çimento oranında, 78 ayrı hafif beton dökümü yapılmış ve elde edilen hafif beton numunelerinin kuru birim hacim ağırlık, su emme, dayanım, sıcaklık etkisinde dayanım gibi bazı teknik özellikleri belirlenmiştir. Araştırmada kullanılan Nevşehir-Göre, Kayseri-Talas pomzası ve İzmir-Menderes perlitik pomzasından üretilen hafif beton numuneleri üzerinde yapılan deneysel çalışmaların sonucunda, çimento oranının hafif beton numunelerinin dayanımına ve birim hacim ağırlığına etkisi, sıcaklığın hafif beton numunelerinin dayanımına ve kuru birim hacim ağırlığına etkisi, hafif beton numunelerinde kullanılan pomza türlerinin sıcaklık etkisindeki karakteristiği ve pomza türlerinin birbirleri ile kıyaslanması hususunda irdelemeler yapılmıştır. Elde edilen bulgulara göre, pomza türleri ve bu türlerden üretilen hafif betonların sıcaklık etkisinde bazı özellikleri ile ilgili çıkarımlar elde edilmeye çalışılmıştır.

In this study, utilization of Tahar-Güzelöz (Nevşehir) diatomites occurring within the late Miocene-Pliocene age vocanosedimentary units which formed due to volcanism and outcropping in Tahar and Güzelöz (Nevşehir) areas were investigated. In the study area, three stratigraphic sections were measured, one of which was measured in the Tahar area (TK), and the two others were measured in the Güzelöz area (GÜ1 and GÜ2). Various physicomechanical, chemical, mineralogical and analytical methods were used on the samples. Analyses results of the diatomites in the investigated area were determined as follow; amount of acid-insoluble matters; 74,20-84,20 %, amount of water-insoluble matters; 99,80 %, loss on ignition ratios (950 °C de); 8,18-22,82 %, whitenesses; 80,45-84,79 %, particle sizes; 0,7-209 μ , pore sizes; 1,448 e-03A-5,888 e-04A, pore volumes; 1,148 e-02-8,515 e-02 cc/g , specifi c gravities; 2,33-2,49 gr/cm 3 , total porosities; 57-60 %, cumulative specifi c surface areas; 4,047 e+01-5,160 e+01 m 2 /g, pH; 5-7 (acit and neutral), fi ltration rates; 138-351 ml/dk, SiO 2 contents; 38,16-67,77 %. It was determined that, the samples are not contain palinological material and these generally formed from long and large diatom genus and species. The evaluation of the analyses results showed that, none of the three location's diatomites is suitable as construction material, carrier, mild abrasive and cleaner, isolution material. At the same time, determined that, the Tahar and Güzelöz-1 location's diatomites can not be used as fi ller material. In addition, it was determined that, the subject diatomites can be used in the manufacture of silicate, and in percolator by the enrichment in terms SiO 2. Also, Güzelöz-2 location's diatomites can be used as fi ller material in the rubber and paper industries.

In this study, physicochemical properties and the area of use of diatomites that occur in association with Central Anatolian volcanism in the Karacaören region (Ürgüp country, Nevşehir) are investigated. In the investigated area two stratigraphic sections were measured, one is in Quaternary lake units (K1) and another section is in the lacustrine sediments of Bayramhacili member within Ürgüp formation of late Miocene-Pliocene age (K2). In order to specify physicochemical properties and the area of use of diatomites, various analyses were carried out at the Laboratories of General Directorate of Mineral Research and Exploration including loss on ignition (at 1050 °C), XRD, amount of acid and water-insoluble matter, thermal conductivity (in the range of 101; 150 °C and ± 10 °C), XRF, pH, total porosity, specific gravity, specific surface area, pore volume, pore size, whiteness, particle size and SEM analysis. The evaluation of the analyses results showed that the studied diatomites have a commercial value and can be used directly in percolator, as filler and structuring agents and in silicate manufacturing. In addition, once processed, they can also be used as mild abrasive and cleaner in production of isolation material.

Öz Bu çalışmada; İzmit Körfezi ile Sapanca Gölü arasındaki Kuvaterner yaşlı taneli akiferin hidrojeokimyasal özellikleri incelenmiştir. Taneli akiferdeki yeraltı suyunun kalitesini belirlemek amacıyla 14 adet kuyu-kaynak seçilerek, örnekler alınmış ve arazide pH, Özgül Elektriksel İletkenlik (EC: µS/cm) ve T (°C) değerleri ölçülmüştür. İzmit Havzası, Körfez Alt Havzası ve Sapanca Gölü Alt Havzası olmak üzere iki ayrı alt havzaya ayrılmıştır. Körfez Alt Havzasında EC değerleri 479-2870 µS/cm, Sapanca Gölü Alt Havzasında ise EC değerleri 385-560 µS/cm arasında değişim göstermektedir. İzmit Havzası'nın batısında ölçülen göreceli yüksek EC değerlerinin tuzlu su girişimi ve antropojen kökenli olduğu düşünülmektedir. İzmit Havzası'nda taneli akiferden alınan yeraltı suyu örneklerinde genel olarak Ca-HCO3 ve kıyı kesimde ise Na-Cl iyonlarının baskın olduğu tespit edilmiştir. Ağır metal derişimleri genel olarak İnsani Tüketim Amaçlı Sular Hakkında Yönetmelik'te belirtilen sınır değerlerin altında kalmaktadır. Ancak alınan örnekler arasından M33 nolu önekte sınır değerinin üzerinde As (44,2 ppb), B (111,0 ppb) ve Mn (421,4 ppb); M30 nolu örnekte sınır değerinin üzerinde As (17,9 ppb) ve Mn (344,4 ppb) derişimleri tespit edilmiştir. Yeraltı sularında yüksek derişimli bor, mangan ve arsenik bulunması kirlilik belirtisi olarak değerlendirilmektedir. İzmit Havzası'nın batısında, Kuzey Anadolu Fayı etkisi alanındaki yeraltı sularında yüksek bor değerine rastlanılmaktadır. İnceleme alanında NO3 değerleri 0,10-13,45 mg/l arasında değişmektedir.

Bazaltlar mühendislik işlerinde çeşitli amaçlar için kullanılmaktadır. Bazaltların kullanım yerlerine göre fiziksel ve mekanik özelliklerinin belirli sınır değerleri sağlaması ve bu özelliklerin proje ömrü süresince değişmeden kalması beklenmektedir. Bu çalışmada Alimpınar formasyonuna ait bazaltların petrografik, jeokimyasal ve mühendislik özellikleri incelenmiştir. Bazaltlar başlıca plajiyoklaz, piroksen, amfibol ve olivin içermektedir. Kayacın içyapısında bol miktarda mikro kırık-çatlak bulunmakta, iddingsitleşme, serpantinitleşme ve uralitleşme türünden alterasyonlar izlenmektedir. Bazaltların kuru yoğunluk, su emme, porozite, don kaybı, Los Angeles aşınma kaybı ve tek eksenli sıkışma dayanımı değerleri büyük oranda istenilen limit değerlerin içindedir. Ancak bazaltların kırık-çatlak ve bozunma içermesi yapı taşı olabilirliğini şüpheli duruma düşürmektedir. İncelenen bazaltlar Yozgat civarında ballast malzemesi olarak kullanılmış ve bir müddet sonra da balstlarda renk değişimler...

Taşkınpaşa (Nevşehir) yöresinde yüzeylenen geç Miyosen-Pliyosen yaşlı volkanosedimenter birimler içerisinde yer alan diyatomitlerin diyatom topluluğu ve paleoortamsal özelliklerini incelemek için Taşkınpaşa yöresinden ölçülen stratigrafik kesitten derlenen örneklerden 18 cinse ait 21 diyatom türü tanımlanmıştır. Tanımlanan türler içerisinde pennat formların, sentrik formlara göre daha bol olduğu ve göl suyunun tatlı su özelliğinde olduğu belirlenmiştir. Tanımlanan diyatom cins ve türlerinin derlenen örneklerdeki sayısal dağılımlarının değerlendirilmesi sonucunda; Taşkınpaşa yöresi diyatomitlerinin oluşumu sırasında göldeki su seviyesinin düşük olduğu, başlangıçta göl tabanının çamurlu, daha sonra ise bitkilerle kaplı olduğu, göl suyunun başlangıçta oligotrofik özellikte olduğu, zaman içerisinde önce ötrofik daha sonra da mesotrofik özellik kazandığı, besin miktarının ölçülü kesitin taban ve üst seviyelerinde yüksek, orta seviyelerinde ise orta düzeyde olduğu, pH değerinin pH >7 şeklinde (bazik) olduğu ve oksijen oranının orta seviyede bulunduğu belirlenmiştir.

Ereğli'nin doğusunda, Adabağ bataklığı ile Zanopa alüvyon yelpaze ve Adabağ Geç Pleistosen geçidi arasında yer alan KAR isimli profil 420 cm derinliğe erişen bir karot olup, 2016-2018 yılları yaz aylarında arasında örneklenmiştir. Bu karotlar yörede yapılan diğer iki yaşlandırılmayan seriler ile ilişkilendirilmiştir: Adabağ bataklığının doğu kısmında BAĞ yer alır ve KAR kesiti ise Zanopa alüvyon yelpazesinin kuzeyinde Kargacık köyüne yakın bir yerdir. KAR (bu çalışmanın konusu) kayıtları Konya ovasında Mezolitik ve Neolitik dönem insan yaşamının çevresi üzerine bilgiler vermektedir. Bu çevresel evrimin rekonstrüksiyonu sediman içeresinde bulunan tane boyu, karbonat, organik madde ve mineral bileşenlerine dayanmaktadır. Bu çalışma sonucu, elde edilen karotlar üzerinde jeolojik çalışmaları yardımıyla Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesinde tamamlanması amaçlanmıştır. Bu veriler son 25 bin yıldan beri son buzul maksimum (LGM) İç Anadolu'da meydana gelen iklim ve çevresel değişikliklerini ortaya çıkarmaya yarayacaktır. Kayıtlar sırasıyla: (1) tane boyu dağılımı analizi, istatiksel değerlendirme sonuçları ile (2) mineral içeriği (kil türleri, diğer mineraller) XRD analizleri sonucu; (3) ince kesit çalışmaları sonucu mikro yapının ortaya çıkarılması; (4) sedimanların jeokimyasal içerikleri şeklindedir.

Bu çalışma kapsamında hidrotermal alterasyon sahalarındaki muhtemel element kirliliğinin araştırılması amaçlanmıştır. Bu amaçla Canca (Gümüşhane-Türkiye) hidrotermal alterasyon sahasından toplanmış 288 adet toprak örneğinin element içerikleri kabul gören referans değerleri (background values) ile kıyaslanmış ve değişik kirlilik parametreleri ile de irdelenmiştir. Çalışma sonucunda sahaya ait major element (sodyum, magnezyum, alüminyum ve kalsiyum) konsantrasyonlarının, potasyum elementi hariç, yerel ve bölgesel ortalama değerlerine yakın olduğu, potasyum elementinin ise kabul gören ortalama değeri aştığı tespit edilmiştir. Değerlendirilmeye alınan ağır metal ve iz elementlerin ise çoğunlukla değişen oranlarda kabul edilen ortalama değerlerini aştığı tespit edilmiştir. Element konsantrasyonları ayrıca Jeobirikim İndeksi (Igeo), Zenginleşme Faktörü (EF), Kirlilik İndeksi (PI) gibi kirlilik parametreleri incelenmiştir. Kirlilik parametre verilerine göre, genel manada sahada iz element ve ağır metallerce değişen oranlarda element kirliliği/zenginleşmesinin varlığı tespit edilmiştir. Sahadaki örnek alım noktalarının incelenen tüm elementler açısından kirlilik derecesi ise Birleşik Kirlilik İndeksi (IPI) incelenmiştir. IPI verilerine göre de sahada örnek alım noktalarının çoğunlukla orta ve yüksek kirlilik sınıfında olduğu tespit edilmiştir. Elde edilen bulgular alterasyon sahalarının maden arama amaçlı çalışmalarda hedef sahalar olmasının yanında element kirliliği/zenginleşmesi için incelenmesi gereken sahalar olduğu teyit etmiştir.

Geography, as a discipline which examines the earth, aims to increase analytical thinking skills by instilling spatial thinking (ST) skills in students. The youth who enrich a sense of space with these talents will effectively solve the spatial problems they encountered. In the modern world, where spatial issues are frequently being faced with, ST is extremely important for analyzing and interpreting data. Geographical information systems (GIS) appear as a method commonly used to process data and transform it into spatial information. In this context, despite the renewal of the secondary education (SE) geography curriculum in T?rkiye, with the components required for the use of GIS at the SE level, prevented the use of GIS in SE from reaching the desired level. Developments in technologies have also caused significant changes in the field of GIS with the power of cloud technologies and, the work done in the personal computer environment has been moved to the internet environment. We...

There are steeper slopes, sliding large land masses or rocks in Şırnak City and the surrounding areas. Underground water and harsh climatic conditions contain high risk hazard areas in urban living site with higher population density. In order to eliminate landslides and related events, significant precautions should be taken. The mapping of landslide risk may ease to take precautions. Even the application of landfill rock may reduce water content of soil. In this research, fly ash and Mine Waste shale stone were used with low density foam concrete. Waste mixture at certain proportions decreased cement use. Shale stone as fine aggregate instead of fly ash in specific proportions improved mechanical strength and porosity. Hence landslide hazardous area could be safer for urban living.

Tepeköy civarında andezit, bazalt ve bunların piroklastik çökelleri yaygın olarak gözlenir. Volkanik kayaçlar baskın olarak andezitik, nadiren de bazaltik bileşimlidir. Hidrotermal alterasyon volkan çıkış merkezi yakın civarı ve fay zonlarına bağlı olarak gelişmiştir. Kuvars, serizit, klorit, kaolen, jarosit, alunit, natroalunit, hematit ve limonit mineralleri yaygın olan alterasyon mineralleridir. Jeokimyasal analiz (XRF ve ICP-MS) sonuçlarına göre, bölgede yüzeyleyen volkanik kayaçlar orta-yüksek potasyum içerikli olup, kalk-alkalen karakterlidirler. Kütle ve net kütle değişim hesapları, başlıca K (9,93 g), P (0,46 g), Mg (16,74 g), kısmen Al, S az miktarda Si (5,89 g) ve cevher oluşturan elementlerin ilavesine bağlı olarak yan kayaçlarda % 25.20'lık net bir kütle artışını göstermiştir. Fay ve kırık zonlarında aşırı derecede kaolenleşme, silisleşme, alunit/jarosit gibi sülfat minerallerinin varlığı bölgede hidrotermal bir sistemin çalıştığını işaret etmektedir. Ayrıca, Ba, Sr, Pb, Bi ve As gibi metallerin aşırı altere zonlarda zenginleşmiş olmaları, hidrotermal bir sistemin varlığını destekler niteliktedir. Diğer yandan sistem, bölgede kalitesini olumsuz yönde etkileyen yüksek silis, hematit-limonit gibi demir mineralleri ve jarositalunit gibi sülfat mineralleri içermelerine karşın ekonomik potansiyele sahip olabilecek kil yataklarının oluşumunu sağlamıştır.

Öz Kayrak taşı, belirgin anizotropisi nedeniyle diğer yapı taşlarından ayrılır. Bir kayrak taşının genel karakterini hem mineralojisi hem de fiziko-mekanik özellikleri belirlemektedir. Bu çalışmanın amacı Karaisalı bölgesinde bulunan kayrak taşının yapı taşı olarak kullanılabilirliğini araştırmaktır. Bu amaçla bölgede jeolojik etütler yapılmış, Tümenli ve Maraşlı bölgelerinden temsili numuneler toplanmıştır. Numuneler üzerinde TSE ve uluslararası standartlara göre petrografik, mineralojik (XRD), kimyasal (XRF) analizler ve fiziko-mekanik analizler (tek eksenli basınç dayanımı, Shore ve Mohs sertliği, ağırlıkça su emme, porozite) yapılmıştır. Elde edilen analiz sonuçları Karaisalı'da Tümenli ve Maraşlı yöresinde bulunan kayrak taşlarının, hem iç, hem dış, hem de çatı kaplamasında yapı taşı olarak kullanılabileceğini göstermiştir.

İklim Değişikliği Eğitimi (İDE) son yıllarda kendi kimliğini oluşturmaya başlamış bir yaklaşımdır. Birçok ülke UNESCO'nun çağrısına uyarak küresel iklim değişikliğini, İDE yaklaşımına göre öğretim programlarına entegre etmeye başlamışlardır. Bu çalışmanın amacı PISA (2015) sınavında yüksek puan elde eden ülkelerin İklim, İklim Değişikliği, Küresel Isınma konularının verildiği ortaokul öğretim programlarını hedef (kazanım) açısından Türkiye öğretim programları ile karşılaştırmaktır. Çalışmada elde edilen veriler nitel araştırma yöntemlerinden doküman incelemesi yöntemi ile toplanmıştır. İklim ve iklim değişikliği ile ilgili konular İDE yaklaşımına uygun olarak Almanya, ABD, Avustralya, Kanada, İspanya, Güney Afrika Cumhuriyeti (GAC) ve Türkiye'de disiplinlerarası yaklaşımla verilirken İsveç'te disipliner yaklaşımla verilmektedir. Finlandiya ve İngiltere'de ise hem disipliner hem de multidisipliner dersler aracılığı ile öğrencilere aktarılmaktadır. İDE'nin bileşenlerinden biri olan "iklim değişikliğini yerel unsurlarla bütünleştirme" Finlandiya, İsveç, İspanya, Kanada, Almanya ve GAC öğretim programlarında yer alırken özellikle Finlandiya ve Avustralya'da kıtasal karşılaştırmalara da yer verilmektedir. ABD, İngiltere ve Türkiye'de ise sürdürülebilirlik konuları ve iklim değişikliğinin yerel etkileri yüzeysel olarak verilmektedir. Finlandiya'da Baltık bölgesinin çevre sorunlarına, GAC'da Afrika kıtasında yaşanan çevre sorunlarından özellikle su kıtlığına, Avustralya'da ise Avustralya'nın ekolojik sorunlarına yer verilmektedir. Geçmiş dönem iklim değişikliklerini öğretebilmek İDE yaklaşımında öne çıkan bir hususken sadece İngiltere'de öğrenciler buzul çağından günümüze kadar yaşanan iklim değişikliklerini yorumlayabilmeyi öğrenmektedirler.

Bu çalışmanın amacı, çalışmaya hız kazandıran ve çalışma maliyetini azaltan elektrik özdirenç yöntemiyle piroklastik kayaçların indeks ve dayanım değerlerini belirlemektir. Bu amaçla 12 farklı piroklastik kayaç örneğinin indeks-dayanım ve elektrik özdirenç değerleri laboratuarda ölçülmüştür. Kayaçların elektrik özdirenç değerleri ile uyumlu indeks-mekanik özellikleri arasında basit regresyon analizi yapılmıştır. Kayaçların elektrik özdirenç değerleri ile indeks-dayanım özellikleri arasında güçlü belirleme katsayıları bulunmuştur. Elde edilen bu ilişkilere göre, elektrik özdirenç yönteminin, düzgün şekilli numune alımının güç veya olanaksız olduğu kayalarda ve/veya tarihi yapılarda kayaçların mühendislik özelliklerinin tahmininde tahribatsız bir yöntem olarak kullanılabilirliği ortaya konulmuştur.

Earthquake is a natural disaster type that deeply affects life. Although it differs according to the geotechnical properties of the ground, it can cause serious loss of life and property in some cases depending on the intensity of the earthquake. The vibration waves that occur with sudden breaks in the earth' s crust create an earthquake. The fact that the earthquake time and severity are not known in advance, the stratified and unknown structure of the ground makes the situation more complicated. For this reason, it is necessary to determine the earthquake properties correctly and take necessary measures in advance. Therefore, it is deemed appropriate to determine the dynamic behavior of the soil in case of an earthquake, by determining it with field and laboratory studies and making the necessary analyzes. For this purpose, many software programs have been developed. In the developed software programs, the required data can be entered into the system and the dynamic behavior of the ground can be analyzed seismically. In the light of this information, for the study of Aksaray Doğantarla, Turkey Building Seismic Code also suggested the equivalent dynamic behavior of the soil using linear analysis methods were investigated. Using the soundings and seismic studies in the region, the possible behavior of the soil at the time of the earthquake was interpreted.

Turkey has a high earthquake risk due to include active the North Anatolian Fault Zone (NAFZ) and the East Anatolian Fault Zone (EAFZ). The earthquakes should be detail investigated in order to minimize the damage caused by the earthquakes. Different statistical approaches are used in these estimation studies. The Poisson distribution model is widely used in earthquake studies. The model used for a large number of statistical studies and it gives reliable results. Moreover, exponential distribution model is used in earthquake prediction studies. In this study, EAFZ and its near regions were selected as the study area. The Poisson and Exponential distribution model was applied by using the earthquakes of Ms≥3.0, which occurred in the selected area between 1900-2016. The probabilities of major earthquakes (Ms≥5.0) and recurrence periods are calculated with the models. According to the results of Poisson model the next 100 year with interval 10 year, the probability of earthquake (Ms≥5.0) is 99,5% in the next 10 years and earthquake recurrence period is estimated as 2 year. Also the probability of earthquake (Ms≥7.0) in same period is 10,7% and recurrence period is 88 year. According to the exponential distribution model results, the recurrence of earthquakes (Ms≥5.2) is 4 year and probability is 28,5%. The two models were compared with same magnitude interval and the results were evaluated. When the seismicity of the region was examined, it was seen that the results were consistent. Active seismicity of the region will continue to be investigated with different statistical studies.

The climate has undergone various levels of change since the existence of the Earth. With the industrial Resolution, humankind has begun to be influential in climate change. Industrial revolution lead to unsteady greenhouse gases emissions that led to the global warming and consequent climate change impacts at different scales in various regions of the world. Accordingly, the seasonal periods started to change especially for seasons of Spring and Fall and consequently undesirable changes in the natural events started to occur such as excessive rain, outdoor temperatures above seasonal normal levels. Nowadays, global climate change is one of the most significant problems that mankind has to front with respect to its results. Due to global warming the Turkish province of Sivas is in a sensitive position because of its location. In this study, Sivas province is studied in terms of monthly and seasonal temperature trends. The temperature trends are analyzed by the use of linear regression techniques and the results indicate a significant rise in temperature trends.

In this study, the usability of limestone extracted from two different aggregate quarries located in Çankırı province as concrete aggregate was investigated. For this purpose, aggregate samples were taken from the two quarries and on the samples taken, sieve analysis, specific gravity, water absorption, bulk density, very fine material content, flakiness index, methylene blue, disintegration strength, abrasion resistance, freeze-thaw, alkali-silica reactivity, acid soluble sulfate and total sulfur tests were carried out. As a result, the results of the tests performed on aggregates obtained from the limestone quarries around Çapar village (Şabanözü, Çankırı), Seydiköy (Eldivan, Çankırı) and Doğu district (Korgun) were compared with the limit values given in the standards and the usability of these limestone as concrete aggregates was determined. According the tests performed on the aggregates it can be clearly seen that, that all properties of these aggregates are suitable according to the EN standards.

Doğal kaynakların kıt ve hassas olduğu günümüzde tarımsal verimliliğin arttırılması için arazi kaynaklarının doğru kullanılması gerekir. Arazi kaynaklarının etkin değerlendirilmesi için ekolojik koşullar dikkate alınarak arazilerin kullanım uygunluğunun belirlenmesi ve alan kullanım tercihlerinin yapılması önem taşımaktadır. Bu çalışmada, Çok Kriterli Karar Analizi ile Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) teknikleri birleştirilerek tarımsal arazi uygunluğu belirlenmiştir. Kriterlerin birbirlerine göre göreceli önem ağırlıklarının belirlenmesi için Analitik Hiyerarşi Süreci (AHS) uygulanmıştır. CBS teknikleri ile kriterlerin birleştirilmesinde ağırlıklandırılmış doğrusal kombinasyon modeli uygulanarak tarımsal uygunluk sınıfları oluşturulmuştur. Arazi uygunluk analizi için toprak, topografya, iklim ve su kaynakları ana kriterler olarak belirlenmiş ve bu kriterlere bağlı 18 alt kriter değerlendirilmiştir. Çalışma alanı, tarımsal kullanım için tuzluluk, erozyon, drenaj, kireçlilik ve toprak derinliği gibi kısıtlar sebebiyle orta derece uygun (% 59.6) sınıftadır. Arazi uygunluk haritaları, temel altlık veriler olarak değerlendirildiğinde gıda güvenliği, tarımsal planlama ve sürdürülebilir arazi yönetimi konularında önemli katkılar sağlayabilir.