Northern Adriatic

Prapovijesno gradinsko naselje Grad u Nakovani jedno je od najistaknutijih naselja iz brončanog i željeznog doba na južnom dijelu istočnojadranske obale. O njegovoj važnosti kao i kompleksnom kulturnom krajoliku u kojem se nalazi, osim do sada pronađene materijalne ostavštine, svjedoče i brojne kamene gomile koje se nalaze u okolici Grada, posebno na brdu Zmijna. S obzirom na pretpostavljenu kontinuiranu naseljenost Grada sve do kraja željeznog doba, očekivalo se i postojanje ravnih grobova, što su istraživanja provedena 2020. godine i potvrdila. Na južnim padinama brda Zmijna otkrivena su dva groba na ravnom smještena u blizini mlađih kamenih gomila. Grob smješten pri vrhu brda, na osnovi pronađenih nalaza, datiran je u starije željezno doba. Ostaci više pokojnika bili su položeni u prirodnu udubinu i pokriveni većim kamenim blokovima. U grobu su, osim keramičkih ulomaka, pronađeni predmeti nakita i nošnje koji ukazuju na kulturne kontakte sa zaleđem te prostorom zapadnog Balkana na kojem je starije željezno doba obilježeno razvojem glasinačke kulture.

Il torrente Nervia scorre verso la foce tra gli alberi sfiorando in tangente sulla sponda orografica di destra Via Gradisca, nella zona di Ventimiglia che prende il nome da questo corso d'acqua, ma risulta visibile in pratica solo attraverso una griglia che sbarra il fondo -lato, dunque, di levante -di questa stradina. Tanti, tanti anni addietro, nonostante fosse già passata anche da quelle parti -novembre 1966 -una disastrosa piena, che meriterebbe un capitolo a parte, in quel punto era stato realizzato un notevole accumulo di terra e di ghiaia, accesso per uno sterrato, che diventava presto nulla di più di un sentiero, che terminava su una spiaggia pressoché selvaggia, nelle cui adiacenze in direzione Francia spiccava in pratica solo il depositoormai dismesso -dei locomotori delle Ferrovie, un'area oggi ristrutturata a spazio pubblico. Qualcuno parla addirittura di una sorta di isolotto realizzato al centro del corso d'acqua, da molte persone utilizzato per il lavaggio delle proprie automobili.

The journey of the Argonauts not only reveals the ancient routes and dimensions of the known world but also gives a glimpse into the material and intimate world of the eastern Mediterranean. Apollonius of Rhodes supplied the first useful geographical information on the route through the Istros (Danube) river valley and territories in the hinterland
of the Gulf of Trieste in the northern Adriatic. Two hundred years later, this
knowledge was expanded by Roman authors in the first half of the 1st century CE.
Dolenjska (Lower Carniola), a region located in the hilly landscape between
the Savus and Corcoras river valleys on the edge of the Eastern Alps, was home to one of the most important Hallstatt societies of the Early Iron Age. This community is characterised by its fortified hillforts and remarkable clan and family burial mounds, often with central tombs with stone constructions and precious gifts, including necklaces from amber beads. These artefacts attest to the area's role as an important centre for the Baltic amber trade and amber processing.

Long-Distance Contacts and Foreigners in Bohemia in the 7 th Century Marko Snoj O praslovanščini 7. stoletja in o imenu Samo Darja Mihelič Izročilo o vladarju Samu v historiografiji od 15. do 18. stoletja Jakub Izdný Samo and His Empire in the Recent Czech (and Slovak) Literature, Schools,

Photosynthetic pigments have proved to be useful biomarkers of the abundance, composition and physiological status of the phytoplankton biomass in the marine environment. Using HPLC pigment analysis, we determined phytoplankton community structure in three different marine environments: in the area of a fish farm, in the area of sewage outlets, and in the mucilaginous aggregates. At the reference site we observed seasonal changes with prevalence of fucoxanthin-containing phytoplankton (i.e. diatoms) during winter/spring and autumn. In the fish farm area the concentration of chlorophyll a degradation products was higher, whereas in the locally enriched environment of sewage outlets we observed only small changes in taxonomic composition and phytoplankton biomass. The impact of season is more expressed than the impact of sewage discharge. With the use of HPLC pigment analysis we determined the development of phytoplankton community in different stages of mucilage aggregates. Phytoplan...

The following essay is focussing on three musical incidents that left a mark in the music history of the city of Trieste (Austria-Hungary, now Italy). Based on contemporary reports by local newspapers, it tries to picture the tense political atmosphere on the turn of the twentieth century and give possible explanations for the boycotts and bans of certain musical works. Its main purpose, however, is to gather new information about the musical past of Trieste.
Keywords: Trieste, Giuseppe Verdi, Franz Lehár, Giacomo Puccini, nationalism

The broader cultural territory of Caput Adriae featured in the Late Bronze Age numerous hoards structured into four chronological horizons. However, in the eastern part of the northern Adriatic, they are a relatively rare phenomenon. Until recently, we had only two hoards from Istria, but lately, these were joined by two hoards from Kvarner and Gorski Kotar, altering the perceived image of hoards on this territory. In the broader perspective, linked to modest contexts of the distribution of northern Adriatic necropolises, to individual finds and discoveries of moulds, they provide new, trustworthy possibilities of evaluation. They are perceived as a specifically determined 'act' of defined cultural knowledge from a broader but contemporary network of meaning stretching from Padania, across the south-eastern Alps, all the way to Pannonia.

This paper examines and analyses the role, mobility, and networking of Venetian governors
in Istrian towns and estates during the second half of the 15th and the early 16th century.
Based on the doge’s instructions, the authors provide an overview of the powers,
duties, and remuneration of these governors. Using the databases The Rulers of Venice
and TOPOS, the paper investigates the positions held by the administrators of selected
Istrian cities and towns before and after their tenure, and whether they predominantly
rotated among Istrian cities and towns or also held other positions within the Venetian
Stato da mar or on the mainland (Terraferma). The study explores whether there was any
regularity or pattern in allocating the office of podestà in Istria, where these individuals
were subsequently appointed, whether members of their families also held positions in
these cities and towns, and why the podestà office was frequently refused in certain
locations.

Ce travail a cherche de montrer la dimension du phenomene du tourisme a Venise et ses impacts dans le tissu urbain et social de la ville. Au meme temps il decrive les strategies developpees par les autorites dans le but de controler ce secteur. Il s’agit, par exemple, de creer des attractives alternatives, au dehors des parcours traditionnels. La mise en valeur de l’environnement de la lagune, en particulier, est centrale pour la reussite des nouveaux projets touristiques.

Dans une lettre de Cicéron (Fam. XIII, 77, 3) envoyée en 46 av. J.-C. à P. Sulpicius Rufus qui commandait les troupes stationnées en Dalmatie, on lit cette requête : »Mon esclave Denys qui s'est occupé de ma bibliothèque -un joli capital ! -a subtilisé bon nombre de livres. Pensant qu'il ne s'en tirerait pas impunément, il a pris la fuite. Il est dans ta province : M. Bolanus, habitué de ma maison, et bien d'autres l'ont vu à Narona ; mais, l'entendant dire que je l'avais affranchi, ils l'ont cru. Si tu peux faire en sorte qu'il me soit rendu, je ne saurais dire à quel point cela me sera agréable«. Récemment encore, on aurait pu croire que Cicéron se trompait ; on aurait eu du mal à imaginer le départ absurde d'une bibliothèque dans une région qui apparaissait à nos yeux comme un désert. Mais les recherches nouvelles ont montré le développement de Narona dès le IIe s. av. J.-C. : c'est l'horizon chronologique qui avait été proposé par notre confrère Jean Marcadé pour le fameux relief dit des Danseuses, et nos fouilles de 1995-1999 rapportent à la même époque le cadre urbanistique et architectural de la ville : rempart hellénistique de la ville haute, agora pré-romaine, les édifi ces contournant le téménos de l'Augusteum en bordure occidentale du forum. Au demeurant, Narona a fourni le groupe le plus nombreux que l'on connaisse dans le monde romain d'effi gies de la dynastie impériale du Ier s. de notre ère et les seuls textes conservés de l'Antiquité locale sont les inscriptions latines. Un double héritage -général et particulier -entre ainsi dans la composition du passé historique de la ville. En 1825, Bariša Ereš, curé de la paroisse de Vid, construisit une maison sur les vestiges d'une tour faisant partie des remparts de Narona du IIe s. av. J.-C. Dans les murs de cette maison, il intégra des inscriptions latines dont une douzaine ne sont pas, à proprement parler, authentiques : il s'agit de copies d'après des originaux dont certains furent ulté-UDK 904(497.5) Sv. Vid Prethodno priopćenje

Dans une lettre de Cicéron (Fam. XIII, 77, 3) envoyée en 46 av. J.-C. à P. Sulpicius Rufus qui commandait les troupes stationnées en Dalmatie, on lit cette requête : »Mon esclave Denys qui s'est occupé de ma bibliothèque -un joli capital ! -a subtilisé bon nombre de livres. Pensant qu'il ne s'en tirerait pas impunément, il a pris la fuite. Il est dans ta province : M. Bolanus, habitué de ma maison, et bien d'autres l'ont vu à Narona ; mais, l'entendant dire que je l'avais affranchi, ils l'ont cru. Si tu peux faire en sorte qu'il me soit rendu, je ne saurais dire à quel point cela me sera agréable«. Récemment encore, on aurait pu croire que Cicéron se trompait ; on aurait eu du mal à imaginer le départ absurde d'une bibliothèque dans une région qui apparaissait à nos yeux comme un désert. Mais les recherches nouvelles ont montré le développement de Narona dès le IIe s. av. J.-C. : c'est l'horizon chronologique qui avait été proposé par notre confrère Jean Marcadé pour le fameux relief dit des Danseuses, et nos fouilles de 1995-1999 rapportent à la même époque le cadre urbanistique et architectural de la ville : rempart hellénistique de la ville haute, agora pré-romaine, les édifi ces contournant le téménos de l'Augusteum en bordure occidentale du forum. Au demeurant, Narona a fourni le groupe le plus nombreux que l'on connaisse dans le monde romain d'effi gies de la dynastie impériale du Ier s. de notre ère et les seuls textes conservés de l'Antiquité locale sont les inscriptions latines. Un double héritage -général et particulier -entre ainsi dans la composition du passé historique de la ville. En 1825, Bariša Ereš, curé de la paroisse de Vid, construisit une maison sur les vestiges d'une tour faisant partie des remparts de Narona du IIe s. av. J.-C. Dans les murs de cette maison, il intégra des inscriptions latines dont une douzaine ne sont pas, à proprement parler, authentiques : il s'agit de copies d'après des originaux dont certains furent ulté-UDK 904(497.5) Sv. Vid Prethodno priopćenje

Dans une lettre de Cicéron (Fam. XIII, 77, 3) envoyée en 46 av. J.-C. à P. Sulpicius Rufus qui commandait les troupes stationnées en Dalmatie, on lit cette requête : »Mon esclave Denys qui s'est occupé de ma bibliothèque -un joli capital ! -a subtilisé bon nombre de livres. Pensant qu'il ne s'en tirerait pas impunément, il a pris la fuite. Il est dans ta province : M. Bolanus, habitué de ma maison, et bien d'autres l'ont vu à Narona ; mais, l'entendant dire que je l'avais affranchi, ils l'ont cru. Si tu peux faire en sorte qu'il me soit rendu, je ne saurais dire à quel point cela me sera agréable«. Récemment encore, on aurait pu croire que Cicéron se trompait ; on aurait eu du mal à imaginer le départ absurde d'une bibliothèque dans une région qui apparaissait à nos yeux comme un désert. Mais les recherches nouvelles ont montré le développement de Narona dès le IIe s. av. J.-C. : c'est l'horizon chronologique qui avait été proposé par notre confrère Jean Marcadé pour le fameux relief dit des Danseuses, et nos fouilles de 1995-1999 rapportent à la même époque le cadre urbanistique et architectural de la ville : rempart hellénistique de la ville haute, agora pré-romaine, les édifi ces contournant le téménos de l'Augusteum en bordure occidentale du forum. Au demeurant, Narona a fourni le groupe le plus nombreux que l'on connaisse dans le monde romain d'effi gies de la dynastie impériale du Ier s. de notre ère et les seuls textes conservés de l'Antiquité locale sont les inscriptions latines. Un double héritage -général et particulier -entre ainsi dans la composition du passé historique de la ville. En 1825, Bariša Ereš, curé de la paroisse de Vid, construisit une maison sur les vestiges d'une tour faisant partie des remparts de Narona du IIe s. av. J.-C. Dans les murs de cette maison, il intégra des inscriptions latines dont une douzaine ne sont pas, à proprement parler, authentiques : il s'agit de copies d'après des originaux dont certains furent ulté-UDK 904(497.5) Sv. Vid Prethodno priopćenje brought to you by CORE View metadata, citation and similar papers at core.ac.uk

Il Turkmenistan è divenuto indipendente nel 1991, le politiche del governo sono state rivolte verso la transizione ad un'economia privata ma con approccio cautelativo. La considerazione di mantenere una stabilità interna e le politiche per divenire autosufficienti per la produzione alimentare hanno portato a varie liberalizzazioni e facilitazioni per lo sviluppo del settore agricolo per le imprese private. Infatti attualmente vi sono delle facilitazioni per sviluppare il settore agricolo e dell'acquacultura ed ottenere dei terreni in concessioni e per l'uso delle acque disponibili. Infatti si è sviluppata una politica per aumentare le produzioni agricole diversificando e per controbilanciare le esportazioni di combustibili fossili di cui il paese è ricco. In questi ultimi anni, tramite le sopracitate facilitazioni, principalmente rivolte a complessi industriali, si stanno creando alcune aziende integrate che potranno fornire al paese importanti produzioni anche nel settore dell'acquacultura. Numerose imprese private nazionali, già presenti ed organizzate nel paese, sono diventate attive nel settore della filiera del pesce, in particolare per l'acquacultura. La produzione di pesce del Turkmenistan è incentrata sulla pesca nel Mar Caspio che ebbe un picco di produzione di 530.000 Tonn nel 1970 calando poi come si vede nel grafico seguente. Le produzioni sono pescate da Balkanbalyk l'impresa statale. Delle 77 specie presenti nel Caspio la più pescata è la kilka (Clupeonella delicatula) un pesce pelagico, attualmente la pesca delle specie di storioni presenti nel Mar Caspio è vietata (Turkmenistan Fishery Country profile, FAO).

U ovom radu analizirani su podaci oceanografskih parametara (temperatura, salinitet, udio zasićenja kisikom, koncentracije hranjivih soli - ortofosfata i ukupnog anorganskog dušika te klorofila a) u sjevernom Jadranu tijekom 2013. godine. Podaci su sakupljani na 7 postaja profila Rovinj delta rijeke Po. Osim toga, korišteni su i podaci o protoku rijeke Po. Svi su korišteni za definiranje eutrofnih uvjeta na istraživanom području. Podaci za 2013. g. su potom uspoređeni s dugoročnim prosjecima za razdoblje 1972. - 2004. g. kako bi se procijenilo da li je došlo do značajnijih odstupanja od višegodišnjeg prosjeka. Ekosustav sjevernog Jadrana je u 2013. godini čitavo proljeće bio pod iznimno intenzivnim utjecajem slatkih voda unosom rijeke Po, pa su se očekivale posljedice eutrofnih uvjeta kao što su hipoksija i cvjetanje mora. Međutim, započete pojave nisu se nastavile, vjerojatno zbog intenzivnije cirkulacije i izmjena voda između sjevernog i srednjeg Jadrana. Izražen trend oligotrofik...

Microbial eukaryotes (protists) contribute substantially to ecological functioning in marine ecosystems, but factors shaping protist diversity, such as dispersal barriers and environmental selection, remain difficult to parse. Deep-sea water masses, which form geographic barriers, and hydrothermal vents, which represent isolated productivity hotspots, are ideal opportunities for studying the effects of dispersal barriers and environmental selection on protist communities. The Okinawa Trough, a deep, back-arc spreading basin, contains distinct water masses in the bottom waters of northern and southern regions and at least twenty-five active hydrothermal vents. In this study, we used metabarcoding to characterize protist communities from fourteen stations spanning the length of the Okinawa Trough, including three hydrothermal vent sites. Significant differences in community structure reflecting regional oceanography and water mass composition were present, indicating the importance of geographic factors in shaping protist communities. Protist communities in bottom waters affected by hydrothermal activity were significantly different from communities in other bottom waters, suggesting that environmental factors can be especially important in shaping community composition under specific conditions. Amplicon sequence variants that were enriched in hydrothermally influenced bottom waters largely derived from cosmopolitan protists that were present, but rare, in other near-bottom samples, thus highlighting the importance of the rare biosphere. .

In this year's edition of our workshop, "UK-Gespräche - 'Get Together'
(20th November 2024)," our objective is to provide insights into the
recent research on body ornaments throughout the Bronze and Early
Iron Age in central and southeast Europe. The findings of jewelry on
buried bodies, the iconographic presentation on figurines, and the
remains of textile or leather clothing, in most cases, represent relics of
funerary or everyday costumes. In addition to the fundamental typochronological question regarding short-lived and long-lived elements
of costume, we also wish to discuss the symbolic and communicative
aspects of body ornaments. We aim to elucidate the role of body
ornaments and any potential differences in their use in relatio n to
different burial practices and treatments of the deceased, for instance
during the transition from inhumation to cremation. In addition,
we intend to examine broad-scale diachronic changes in ornament
use throughout the second and early first millennium BC and the
technological and raw material (copper, gold, amber ) background, if
possible.
The one-day program will commence with a keynote lecture by Karina
Grömer (Natural History Museum Vienna) and continue with talks
on the different regional and chronological characteristics of body
ornaments. The event will conclude with our traditional joint dinner.

Schede e segnalazioni bibliografiche Il volume si conclude con un opportuno (e accurato) indice analitico. Legatura e stampa sono, come d'abitudine nella collana, impeccabili. Unico neo i non pochi refusi nelle citazioni greche e latine in nota. [Francesco Valerio]

U Slovenskom kazalištu u Trstu 1975. godine prikazana je drama Rižarna Filiberta Benedetiča i Miroslava Košute, u režiji Jože Babiča i Marija Uršiča. Radi se o dokumentarnoj drami pisanoj na osnovu arhivske građe i svjedočenja koja je prikupio istraživač Albin Bubnič (na slovenskom, hrvatskom, talijanskom), s labavim dramskim zapletom koji ne vodi katarzi već svojim finalnim beznađem prebacuje odgovornost za dalje pamćenje i djelovanje na gledatelje. Drama nastaje u niši slovenskog i antifašističkog pamćenja Rižarne San Sabba, nacističkog logora koji je djelovao u Trstu od 1943. do 1945. Logor je osnovan s ciljem borbe protiv partizanskog pokreta u Operacijskoj zoni Jadranskog primorja i deportacije Židova, uz kolaboraciju bivših fašističkih struktura i tršćanskih građana. Poslije rata, nakon što je Trst pripao Zapadnom bloku, pamćenje Rižarne bilo je neugodna uspomena koju je trebalo uklopiti u novi, hladnoratovski raspored snaga. Osim analize dokumentarne drame iz 1975, rad opisuje i djelovanje kazališne amaterske skupine SAG (Slovensko amatersko gledališče) usmjereno protiv okoštalog obrasca pamćenja antifašističke borbe kakvo je za njih predstavljala upravo predstava Rižarna. Taj sukob unutar manjine (i unutar njezine „lijeve fronte“) tumači se u širem kontekstu hladnoratovskih borbi za pamćenje.

DOCUMENTARY THEATRE AND THE STRUGGLE FOR MEMORY:
RIŽARNA BY FILIBERT BENEDETIČ AND MIROSLAV KOŠUTA IN TRIESTE IN 1975.

In 1975, the play by Filibert Benedetič and Miroslav Košuta Rižarna, directed by Jože Babič and Marij Uršič, was performed at the Slovenian Theatre in Trieste. It is a documentary drama based on archival material and testimonies from the Nazi camp San Sabba Rice Mill (in Italian: Risiera di San Sabba, in Croatian: Rižarna San Sabba, in Slovenian: Rižarna pri Sveti Soboti), which operated in Trieste from 1943 to 1945. The concentration camp with a crematorium was created to fight the partisan movement in the Operational Zone of the Adriatic Littoral and to deport Jews. Former fascist organisations and citizens of Trieste collaborated eagerly with the Nazis. After the war Trieste belonged to the Western bloc: the San Sabba camp was an unpleasant memory that had to be incorporated into the new Cold War order. The play Rižarna belongs to the niche of Slovenian and anti-fascist memory of the camp. In addition to an analysis of the play, the contemporary amateur theatre group SAG is also described in the paper. Drawing on the revolutionary ideas from 1968, SAG considered the whole production of Slovenian professional theatre, including the play Rižarna, as obsolete and inefficient. This generational conflict within the „left wing“ of the Slovenian minority in Trieste is here interpreted in the wider context of the Cold War struggles for memory.

Анотація. Стаття присвячена теоретичному аналізу специфіки впливу інформаційнокомунікативних технологій на формування кліпової свідомості (індивідуальної та суспільної) та кліпового мислення як її складової. Констатується, що кліповий характер інформаційного середовища дозволяє використовувати досить багато маніпулятивних технологій цілеспрямованого соціальнопсихологічного впливу, перевантажуючи мозаїчністю інформаційно-комунікативні марафони задля нав'язування «потрібного» смислу сприйняття того чи іншого інформаційного контексту. Визначена роль кліпової хаотичності подачі інформації у ЗМІ та Інтернеті у формуванні кліпового мислення, як складової кліпової свідомості, та психологічні особливості його прояву. Зроблено висновок, що кліпове мислення вже стало частиною інформаційного простору та сучасного життя і світовідчуття людини, а зростаючий і швидкий потік інформації, в якому необхідно відшукати потрібне, ставить перед сучасною людиною вимогу адаптуватися до вимог ситуації, розвиваючи не лише швидкість сприйняття інформації, але й здатність вирізняти у безперервно змінюваному потоці важливе.

The article is deals with the theoretical analysis of the specifics of the influence of informational-communicative technologies on the formation of the clip consciousness (individual and social) and clip thinking as its component, which became the purpose of our investigation. It is noted that the high level of intensity of informatization of society and modern technological progress in the information environment led to the development of the situation when virtual-network communications become an integral part of cybersociety and a new kind of culture – virtual-network is created, the component of which is the clip culture. It is stated that, although the discussion of the problem of clip thinking (as a component of the clip culture) intensified, from the 20th century, information in the clip format (which gradually began to displace the text culture of society), we received long before that time. It is shown that the progress in the formation of the network society requires the ...

UTJECAJI TOVA TUNA NA OKOLIŠ U JADRANSKOM MORU ENVIRONMENTAL IMPACTS OF TUNA AQUACULTURE IN THE ADRIATIC SEA D. K a p e t a n o vi ü , I r e n a V ar d i ü , D. V a l i ü , Z l a t i c a Teskeredžiü, E. Teskeredžiü Izvorni znanstveni þlanak Primljeno: 16. lipanj 2010. SAŽETAK Razvoj akvakulture, pa tako i tova tuna, u posljednjim je desetljeüima, poveüao zanimanje javnosti za moguüe utjecaje na okoliš. Istraživanja utjecaja uzgoja gospodarski važnih ribljih vrsta su brojna, ali ne i u pogledu procjena mikrobioloških utjecaja, a napose ne u kontekstu tova tuna. Cilj ovog istraživanja bio je procijeniti utjecaj tova tuna (Thunnus thynnus) na okoliš na temelju praüenja mikrobioloških pokazatelja kakvoüe morske vode na tovilištu tuna u srednjem Jadranu, te ostvarene rezultate usporediti s rezultatima istraživanja na tovilištu tuna u Mediteranu. Kakvoüa morske vode analizirana je na dva lokaliteta, pri þemu je jedan lokalitet bio na tovilištu tuna, a drugi na udaljenosti oko 500m od tovilišta i poslužio je kao tzv. kontrolna toþka. Uzorkovanje je provedeno u dvije sezone (proljeüe/jesen), u 2007. i 2008. godini. Tijekom ovog istraživanja, analizirani su osnovni fizikalno-kemijski (temperatura, salinitet, prozirnost) i mikrobiološki parametri (ukupan broj bakterija, Vibrio, ukupni koliformi, Escherichia coli, fekalni koliformi, enterokoki) kakvoüa morske vode. Za mikrobiološku analizu uzorci morske vode serijski su razrijeÿeni s PBS otopinom (Merck). Za odreÿivanje ukupnog broja heterotrofnih bakterija, uporabljene su metodom širenja razmaza dvije podloge, Marine agar (BBL) i Trypticase soy agar (BBL) s dodatkom 1% NaCl-a (Kemika), te supstrat metoda s uporabom SimPlate testa (IDEXX), sve u duplikatu. Za odreÿivanje broja ukupnih koliforma i E. coli, odnosno enterokoka uporabljeni su supstrat testovi Colilert (IDEXX), odnosno Enterolert (IDEXX) u duplikatu. Utvrÿene vrijednosti broja heterotrofnih bakterija, koje ukazuju na utjecaje tovilišta u vidu eutrofikacije mora, ukupno su manje od vrijednosti utvrÿenih u istraživanjima poduzetim na tovilištima tuna u Mediteranu. Broj E. coli i enterokoka nije znaþajno razliþit izmeÿu tovilišta i kontrolne toþke, ali su te vrijednosti veüe u odnosu na dosadašnja istraživanja na sliþnim tovilištima u Mediteranu. Poveüani broj enterokoka u uzorcima mora, i oko tovilišta, najvjerojatnija je indirektna posljedica nepravilne tehnologije hranidbe, koja privlaþi kolonije galebova. Ovi rezultati ukazuju da promjene kakvoüe morske vode, a u svezi s tovom tuna, ovise o širem ekološkom kontekstu. Stoga, smještaj i procjenu utjecaja tova na okoliš valja razmatrati u sklopu šireg ekološkog konteksta podruþja.

UTJECAJI TOVA TUNA NA OKOLIŠ U JADRANSKOM MORU ENVIRONMENTAL IMPACTS OF TUNA AQUACULTURE IN THE ADRIATIC SEA D. K a p e t a n o vi ü , I r e n a V ar d i ü , D. V a l i ü , Z l a t i c a Teskeredžiü, E. Teskeredžiü Izvorni znanstveni þlanak Primljeno: 16. lipanj 2010. SAŽETAK Razvoj akvakulture, pa tako i tova tuna, u posljednjim je desetljeüima, poveüao zanimanje javnosti za moguüe utjecaje na okoliš. Istraživanja utjecaja uzgoja gospodarski važnih ribljih vrsta su brojna, ali ne i u pogledu procjena mikrobioloških utjecaja, a napose ne u kontekstu tova tuna. Cilj ovog istraživanja bio je procijeniti utjecaj tova tuna (Thunnus thynnus) na okoliš na temelju praüenja mikrobioloških pokazatelja kakvoüe morske vode na tovilištu tuna u srednjem Jadranu, te ostvarene rezultate usporediti s rezultatima istraživanja na tovilištu tuna u Mediteranu. Kakvoüa morske vode analizirana je na dva lokaliteta, pri þemu je jedan lokalitet bio na tovilištu tuna, a drugi na udaljenosti oko 500m od tovilišta i poslužio je kao tzv. kontrolna toþka. Uzorkovanje je provedeno u dvije sezone (proljeüe/jesen), u 2007. i 2008. godini. Tijekom ovog istraživanja, analizirani su osnovni fizikalno-kemijski (temperatura, salinitet, prozirnost) i mikrobiološki parametri (ukupan broj bakterija, Vibrio, ukupni koliformi, Escherichia coli, fekalni koliformi, enterokoki) kakvoüa morske vode. Za mikrobiološku analizu uzorci morske vode serijski su razrijeÿeni s PBS otopinom (Merck). Za odreÿivanje ukupnog broja heterotrofnih bakterija, uporabljene su metodom širenja razmaza dvije podloge, Marine agar (BBL) i Trypticase soy agar (BBL) s dodatkom 1% NaCl-a (Kemika), te supstrat metoda s uporabom SimPlate testa (IDEXX), sve u duplikatu. Za odreÿivanje broja ukupnih koliforma i E. coli, odnosno enterokoka uporabljeni su supstrat testovi Colilert (IDEXX), odnosno Enterolert (IDEXX) u duplikatu. Utvrÿene vrijednosti broja heterotrofnih bakterija, koje ukazuju na utjecaje tovilišta u vidu eutrofikacije mora, ukupno su manje od vrijednosti utvrÿenih u istraživanjima poduzetim na tovilištima tuna u Mediteranu. Broj E. coli i enterokoka nije znaþajno razliþit izmeÿu tovilišta i kontrolne toþke, ali su te vrijednosti veüe u odnosu na dosadašnja istraživanja na sliþnim tovilištima u Mediteranu. Poveüani broj enterokoka u uzorcima mora, i oko tovilišta, najvjerojatnija je indirektna posljedica nepravilne tehnologije hranidbe, koja privlaþi kolonije galebova. Ovi rezultati ukazuju da promjene kakvoüe morske vode, a u svezi s tovom tuna, ovise o širem ekološkom kontekstu. Stoga, smještaj i procjenu utjecaja tova na okoliš valja razmatrati u sklopu šireg ekološkog konteksta podruþja.

Radovi za povijesne znanosti HAZU u Zadru Lastovo i Palagruža dodijeljeni Italiji, u svibnju 1941., nepouzdani i prevrtljivi saveznik Kraljevina Italija i vojno i politički nemoćna NDH sklopile su "Rimske ugovore" kojima je Italija zaposjela najveći dio hrvatske obale, od Rijeke do Kotora, izuzev obalnog područja od Bakarca do ušća Zrmanje te od točke južno od Splita do točke između Cavtata i Vitaljine. Talijanska vojska zaposjela i otoke Krk, Rab i sve manje otoke u njihovoj blizini, sve otoke zadarskoga područja te Čiovo, Drvenik, Šoltu, Vis, Biševo, Korčulu i Mljet. NDH su ostali Pag, Brač i Hvar te poluotok Pelješac. Poseban položaj trebali su dobiti Split i Korčula, no taj dio ugovora talijanska strana nije ispoštovala. "Rimskim ugovorima" talijanska strana još uvijek nije bila zadovoljna jer je smatrala da još nije u potpunosti zaštićena "strateška sigurnost" Italije. Ministar vanjskih poslova Kraljevine Italije, Galeazzo Ciano, tražio je od ministra vanjskih poslova Trećeg Reicha, Joachima von Ribbentropa u travnju 1941. da njemačka strana "prizna Italiji Dalmaciju" ne zbog "etničkih razloga" nego na temelju "načela životnog prostora". Naglasio je da postoje povijesni, kulturni i politički razlozi zbog kojih je Dalmacija "[…] draga srcu svakog Talijana kao svaki drugi dio nacionalnog područja". 3 Pad Mussolinija i kapitulacija Kraljevnine Italije, s obzirom na vrlo problematično savezništvo ili bolje reći latentno neprijateljstvo, nisu pobudili nikakvu savezničku solidarnost, već su se od kolovoza 1943. vlasti NDH pripremale preuzeti vlast u Hrvatskom primorju, Gorskom kotaru, Rijeci i Istri. Željeli su iskoristiti priliku i vratiti područje koje su morali ustupiti u svibnju 1941., ali i ona područja koja su Italiji pripadala ranije. Za "Glavara građanske uprave za oslobođeno područje Gorskog kotara, Hrvatskog primorja i Istre te Velike župe Modruš, Vinodola i Podgorja, Gacke i Like" imenovan je Oskar Turina. 4 Prije toga trajali su razgovori između vlasti NDH i Trećega Reicha po tom pitanju i njemačka strana dala je suglasnost vezano za preuzimanje područja koje je zaposjela Kraljevina Italija. Tu je vijest priopćio poslanik Trećeg Reicha u NDH, Siegfried Kasche, poglavniku Paveliću, a opunomoćeni general Trećeg Reicha u NDH, Glaise von Horstenau, na zagrebačkom radiju objavio je poziv da vlasti NDH preuzmu površine 57 km², priključen je Kraljevini Italiji te s Lastovom i Palagružom činio, do početka Drugog svjetskog rata, zasebnu talijansku provinciju (Provinzia di Zara). Marjan Dikli, Zadar i Rapallski ugovor (Uz 90. obljetnicu), Radovi Zavoda za povijesne znanosti HAZU u Zadru, br. 53/2011., 231-233.

Radovi za povijesne znanosti HAZU u Zadru Lastovo i Palagruža dodijeljeni Italiji, u svibnju 1941., nepouzdani i prevrtljivi saveznik Kraljevina Italija i vojno i politički nemoćna NDH sklopile su "Rimske ugovore" kojima je Italija zaposjela najveći dio hrvatske obale, od Rijeke do Kotora, izuzev obalnog područja od Bakarca do ušća Zrmanje te od točke južno od Splita do točke između Cavtata i Vitaljine. Talijanska vojska zaposjela i otoke Krk, Rab i sve manje otoke u njihovoj blizini, sve otoke zadarskoga područja te Čiovo, Drvenik, Šoltu, Vis, Biševo, Korčulu i Mljet. NDH su ostali Pag, Brač i Hvar te poluotok Pelješac. Poseban položaj trebali su dobiti Split i Korčula, no taj dio ugovora talijanska strana nije ispoštovala. "Rimskim ugovorima" talijanska strana još uvijek nije bila zadovoljna jer je smatrala da još nije u potpunosti zaštićena "strateška sigurnost" Italije. Ministar vanjskih poslova Kraljevine Italije, Galeazzo Ciano, tražio je od ministra vanjskih poslova Trećeg Reicha, Joachima von Ribbentropa u travnju 1941. da njemačka strana "prizna Italiji Dalmaciju" ne zbog "etničkih razloga" nego na temelju "načela životnog prostora". Naglasio je da postoje povijesni, kulturni i politički razlozi zbog kojih je Dalmacija "[…] draga srcu svakog Talijana kao svaki drugi dio nacionalnog područja". 3 Pad Mussolinija i kapitulacija Kraljevnine Italije, s obzirom na vrlo problematično savezništvo ili bolje reći latentno neprijateljstvo, nisu pobudili nikakvu savezničku solidarnost, već su se od kolovoza 1943. vlasti NDH pripremale preuzeti vlast u Hrvatskom primorju, Gorskom kotaru, Rijeci i Istri. Željeli su iskoristiti priliku i vratiti područje koje su morali ustupiti u svibnju 1941., ali i ona područja koja su Italiji pripadala ranije. Za "Glavara građanske uprave za oslobođeno područje Gorskog kotara, Hrvatskog primorja i Istre te Velike župe Modruš, Vinodola i Podgorja, Gacke i Like" imenovan je Oskar Turina. 4 Prije toga trajali su razgovori između vlasti NDH i Trećega Reicha po tom pitanju i njemačka strana dala je suglasnost vezano za preuzimanje područja koje je zaposjela Kraljevina Italija. Tu je vijest priopćio poslanik Trećeg Reicha u NDH, Siegfried Kasche, poglavniku Paveliću, a opunomoćeni general Trećeg Reicha u NDH, Glaise von Horstenau, na zagrebačkom radiju objavio je poziv da vlasti NDH preuzmu površine 57 km², priključen je Kraljevini Italiji te s Lastovom i Palagružom činio, do početka Drugog svjetskog rata, zasebnu talijansku provinciju (Provinzia di Zara). Marjan Dikli, Zadar i Rapallski ugovor (Uz 90. obljetnicu), Radovi Zavoda za povijesne znanosti HAZU u Zadru, br. 53/2011., 231-233.

Također je napisao dvije dijalektalne komedije (El ritorno i El zogo) koje nažalost nisu nikada izdane. Antony je, međutim, bio poznatiji kao dijalektalni pjesnik. Tako je preuzeo pseudonim "Cavaliere di Garbo" i kod tiskara Battare (1907) objavio dijalektalnu zbirku Sonetti fiumani koji predstavljaju njegov najvažniji doprinos povijesti riječke književnosti. Njegovi soneti često su objavljivani u riječkome tisku toga doba i velik dio njih nadahnut je dnevnom politikom. U njima autor vješto koristi različite registre: opisni, senti mentalni, nostalgični i kritički, u nekoj vrsti iskrivljenog ili pročišćenog dijalekta. Budući da nam danas nisu dostupna sva pisana djela Gina Antonyja, cilj je ovoga rada pružiti uvid u stvaralački opus toga pisca kroz presjek riječkoga tiska tog razdoblja.

Također je napisao dvije dijalektalne komedije (El ritorno i El zogo) koje nažalost nisu nikada izdane. Antony je, međutim, bio poznatiji kao dijalektalni pjesnik. Tako je preuzeo pseudonim "Cavaliere di Garbo" i kod tiskara Battare (1907) objavio dijalektalnu zbirku Sonetti fiumani koji predstavljaju njegov najvažniji doprinos povijesti riječke književnosti. Njegovi soneti često su objavljivani u riječkome tisku toga doba i velik dio njih nadahnut je dnevnom politikom. U njima autor vješto koristi različite registre: opisni, senti mentalni, nostalgični i kritički, u nekoj vrsti iskrivljenog ili pročišćenog dijalekta. Budući da nam danas nisu dostupna sva pisana djela Gina Antonyja, cilj je ovoga rada pružiti uvid u stvaralački opus toga pisca kroz presjek riječkoga tiska tog razdoblja.

Benthic indicators are important tools for the classification of coastal and transitional water bodies. The aim of the work was to assess for the first time the Environmental Status (ES) of Slovenian transitional waters, comparing the following biotic indices: richness, Shannon-Weaver diversity, AMBI, M-AMBI, BENTIX and BITS indices. A total of 13 stations were sampled with a Van Veen grab, in three ecosystems in the northern Adriatic. Samples were sieved and sorted, invertebrates identified and counted. The anthropogenic impact was estimated with professional judgement. Richness and diversity showed a good response to anthropogenic pressure. Conversely, indices based on sensitivity/tolerance groups did not showed a clear distinction between more and less impacted ecosystems. In particular BENTIX underestimated the ES, while with BITS there was a overestimation. The best evaluation was obtained with M-AMBI, because even if based on a sensitivity/tolerance approach, it considered also the structural aspect of the community.

Ovaj rad prvo analizira međunarodne propise i propise EU o sprjecavanju oneciscenja mora fekalnim otpadnim vodama s plovila. Zatim se u radu istice obim problema u primjeni ovih propisa na obalna mora. Međunarodni propisi se ne mogu primjeniti na svako pojedino more kao sto se primjenjuju na globalnom nivou. Svaka država je specificna i svako obalno more je drukcije osjetljivo na oneciscenje s plovila. Kao posljedica imamo da neki aspekti oneciscenja nisu dovoljno obuhvaceni kroz međunarodne propise ili postojeci propisi nisu dovoljno ucinkoviti. Zbog toga bi bilo bolje da se prevencija oneciscenja obalnih mora regulira propisima na nacionalnim razinama.

Il nome Istria è solamente uno degli elementi, quantunque il più importante, lasciato dal monumentale patrimonio istriano risalente all'Età del Ferro, espressione, oltretutto, dell'identità di questo territorio. Un pezzettino di quel remoto passato è presentato in questa mostra, che vuol essere un ulteriore magico viatico al Giro della terra degli Istri e al loro eroico passato. Il simbolico titolo „Histri in Istria“ è stato ripreso tale e quale dall'imponente mostra, allestita nel 2013 da Kristina Mihovilić, la quale si proponeva, anche allora, di valorizzare l'indelebile traccia lasciata dalla millenaria presenza degli Istri in questo spazio. Quasi un continuum sui generis, la presente esposizione mette a fuoco l'importanza di presentare la cultura istrica al di fuori dei confini dell'Istria e della Croazia, promuovendo e sollecitando la conoscenza del millenario patrimonio istriano.

Voda kao`ivotni okoli{ organizama koji u njoj`ive svojom kvalitetom utje~e na njihovo zdravstveno stanje. U dostupnoj je literaturi malo podataka o pokazateljima zdravstvenoga stanja klena, osobito iz rijeke Save. Zbog toga je svrha ovog istra`ivanja bila procijeniti zdravstveno stanje klena kao pokazatelja kvalitete vode, te odrediti odnos histolo{kih i parazitolo{kih pokazatelja prema broju bakterija u vodi. Istra`ivanje je provedeno na ukupno 289 klenova s pet postaja od slovensko-hrvatske granice do utoka rijeke Une u Savu. Uzorci organa klena uzeti su za parazitolo{ku i histolo{ku pretragu. Istodobno je uzorkovana voda i odre|en broj heterotrofnih i koliformnih bakterija. Razlike u koli~ini bakterija u vodi bile su izra`ene me|u pojedinim postajama. Najvi{a je vrijednost utvr|ena na postaji Oborovo, a najni`a na postaji Otok Samoborski. Intenzitet histolo{kih promjena bio je u korelaciji s mikrobio-lo{kom kakvo}om vode. U svim uzorkovanim organima utvr|en je barem jedan histolo{ki pokazatelj u visokoj korelaciji s mikrobiolo{kom kakvo}om vode. Od parazitarnih invazija samo su ihtioftirijaza i trihodinijaza pokazale visoku negativnu korelaciju s mikrobiolo{kom kvalitetom vode. U sklopu pa-razitolo{ke pretrage primijenjivane su i molekularne metode u svrhu identifikacije crijevnih parazita iz grupe Acanthocephala.

UTJECAJI TOVA TUNA NA OKOLIŠ U JADRANSKOM MORU ENVIRONMENTAL IMPACTS OF TUNA AQUACULTURE IN THE ADRIATIC SEA D. K a p e t a n o vi ü , I r e n a V ar d i ü , D. V a l i ü , Z l a t i c a Teskeredžiü, E. Teskeredžiü Izvorni znanstveni þlanak Primljeno: 16. lipanj 2010. SAŽETAK Razvoj akvakulture, pa tako i tova tuna, u posljednjim je desetljeüima, poveüao zanimanje javnosti za moguüe utjecaje na okoliš. Istraživanja utjecaja uzgoja gospodarski važnih ribljih vrsta su brojna, ali ne i u pogledu procjena mikrobioloških utjecaja, a napose ne u kontekstu tova tuna. Cilj ovog istraživanja bio je procijeniti utjecaj tova tuna (Thunnus thynnus) na okoliš na temelju praüenja mikrobioloških pokazatelja kakvoüe morske vode na tovilištu tuna u srednjem Jadranu, te ostvarene rezultate usporediti s rezultatima istraživanja na tovilištu tuna u Mediteranu. Kakvoüa morske vode analizirana je na dva lokaliteta, pri þemu je jedan lokalitet bio na tovilištu tuna, a drugi na udaljenosti oko 500m od tovilišta i poslužio je kao tzv. kontrolna toþka. Uzorkovanje je provedeno u dvije sezone (proljeüe/jesen), u 2007. i 2008. godini. Tijekom ovog istraživanja, analizirani su osnovni fizikalno-kemijski (temperatura, salinitet, prozirnost) i mikrobiološki parametri (ukupan broj bakterija, Vibrio, ukupni koliformi, Escherichia coli, fekalni koliformi, enterokoki) kakvoüa morske vode. Za mikrobiološku analizu uzorci morske vode serijski su razrijeÿeni s PBS otopinom (Merck). Za odreÿivanje ukupnog broja heterotrofnih bakterija, uporabljene su metodom širenja razmaza dvije podloge, Marine agar (BBL) i Trypticase soy agar (BBL) s dodatkom 1% NaCl-a (Kemika), te supstrat metoda s uporabom SimPlate testa (IDEXX), sve u duplikatu. Za odreÿivanje broja ukupnih koliforma i E. coli, odnosno enterokoka uporabljeni su supstrat testovi Colilert (IDEXX), odnosno Enterolert (IDEXX) u duplikatu. Utvrÿene vrijednosti broja heterotrofnih bakterija, koje ukazuju na utjecaje tovilišta u vidu eutrofikacije mora, ukupno su manje od vrijednosti utvrÿenih u istraživanjima poduzetim na tovilištima tuna u Mediteranu. Broj E. coli i enterokoka nije znaþajno razliþit izmeÿu tovilišta i kontrolne toþke, ali su te vrijednosti veüe u odnosu na dosadašnja istraživanja na sliþnim tovilištima u Mediteranu. Poveüani broj enterokoka u uzorcima mora, i oko tovilišta, najvjerojatnija je indirektna posljedica nepravilne tehnologije hranidbe, koja privlaþi kolonije galebova. Ovi rezultati ukazuju da promjene kakvoüe morske vode, a u svezi s tovom tuna, ovise o širem ekološkom kontekstu. Stoga, smještaj i procjenu utjecaja tova na okoliš valja razmatrati u sklopu šireg ekološkog konteksta podruþja.

L'autore dopo una breve ricerca sulla storia evolutiva del cane, sulla sua discendenza e sulle ipotesi scientifiche relative all'addomesticamento, inizia a trattare le motivazioni che hanno dato origine a questo straordinario rapporto con l'uomo. A tale proposito egli senza tralasciare gli aspetti affettivi ed emotivi che da sempre lo hanno legato a questo animale domestico, segue due orientamenti interessanti e significativi: il primo riguarda gli aiuti diretti e concreti che il cane ha dato all'uomo attraverso secoli di storia (l'aiuto nella caccia, nell'allevamento della pastorizia e del bestiame, nella guardia, nella difesa, nella ricerca, nel gioco, nel sostegno a disabili e malati e per ultimo nella diagnosi di alcuni tumori, ecc). Il secondo orientamento è più profondo e originale poiché pone in evidenza gli aspetti psicologici e inconsci che l'uomo ha con il cane e l'appoggio silenzioso e indiretto che ne riceve. Quest'ultimo è riconducibile a un vasto elenco di situazioni, vantaggi, bisogni e aiuti (depressi, anziani, persone sole, vedove/vi, donne o coppie senza figli, forme di liberazione di aspetti della fase anale, vissuti dell'istinto gregario con appoggi indiretti verso figure genitoriali, vissuti dell'istinto materno, rafforzamenti dei legami di coppia, vissuti misteriosi e imperscrutabili di tipo ancestrale, sindromi del nido vuoto e, in taluni casi, liberazione di aspetti della propria sessualità attraverso accoppiamenti, ecc). Per tutto ciò, il cane, aiutando migliaia di persone in tanti modi diversi, in tanti ambiti sociali, fisici, mentali e inconsci, merita di essere paragonato ad uno psicoterapeuta.

L'autore dopo una breve ricerca sulla storia evolutiva del cane, sulla sua discendenza e sulle ipotesi scientifiche relative all'addomesticamento, inizia a trattare le motivazioni che hanno dato origine a questo straordinario rapporto con l'uomo. A tale proposito egli senza tralasciare gli aspetti affettivi ed emotivi che da sempre lo hanno legato a questo animale domestico, segue due orientamenti interessanti e significativi: il primo riguarda gli aiuti diretti e concreti che il cane ha dato all'uomo attraverso secoli di storia (l'aiuto nella caccia, nell'allevamento della pastorizia e del bestiame, nella guardia, nella difesa, nella ricerca, nel gioco, nel sostegno a disabili e malati e per ultimo nella diagnosi di alcuni tumori, ecc). Il secondo orientamento è più profondo e originale poiché pone in evidenza gli aspetti psicologici e inconsci che l'uomo ha con il cane e l'appoggio silenzioso e indiretto che ne riceve. Quest'ultimo è riconducibile a un vasto elenco di situazioni, vantaggi, bisogni e aiuti (depressi, anziani, persone sole, vedove/vi, donne o coppie senza figli, forme di liberazione di aspetti della fase anale, vissuti dell'istinto gregario con appoggi indiretti verso figure genitoriali, vissuti dell'istinto materno, rafforzamenti dei legami di coppia, vissuti misteriosi e imperscrutabili di tipo ancestrale, sindromi del nido vuoto e, in taluni casi, liberazione di aspetti della propria sessualità attraverso accoppiamenti, ecc). Per tutto ciò, il cane, aiutando migliaia di persone in tanti modi diversi, in tanti ambiti sociali, fisici, mentali e inconsci, merita di essere paragonato ad uno psicoterapeuta.

Pescatori fin dalla notte dei tempi
La storia racconta dell’intensa vita sulle acque del Canavese -  Mario Bertotti nel 1963
pubblicava sul nostro
Risveglio Popolare un interessante
articolo dal titolo
“Antichi pescatori in
Canavese” e costituiva un
primo e forse unico tentativo
di delineare la storia
della pesca nel territorio.
L’esempio in Canavese più
antico sembra quello del
lago Pistono a Montalto
Dora, che fu sede di un villaggio
su palafitte riferibile al
Neolitico, scoperto nel 2003,
mentre negli Anni ’70 del
secolo scorso venne rinvenuta
l’imponente palificazione
subacquea (circa 5.000 pali)
del grande villaggio palafitticolo
nel lago di Viverone, tra
i due e tre metri di profondità,
resti di un antico villaggio
dell’età del bronzo,
abitato tra il 1650 e il 1350
a.C..      -      Fishermen since the dawn of time
The story tells of the intense life on the waters of the Canavese - Mario Bertotti in 1963
published on our
Popular Awakening an interesting
Article entitled
"Ancient fishermen in
Canavese" and was a
First and perhaps only attempt
to outline the story
fisheries in the territory.
The example in Canavese più
ancient seems to be that of the
Lake Pistono in Montalto
Dora, which was the seat of a village
on stilts referable to the
Neolithic, discovered in 2003,
while in the 70s of the
last century was found
The imposing piling
(about 5,000 poles)
of the large pile-dwelling village
in Lake Viverone, between
two and three meters deep,
Remains of an ancient village
of the Bronze Age,
inhabited between 1650 and 1350
BC.

UTJECAJI TOVA TUNA NA OKOLIŠ U JADRANSKOM MORU ENVIRONMENTAL IMPACTS OF TUNA AQUACULTURE IN THE ADRIATIC SEA D. K a p e t a n o vi ü , I r e n a V ar d i ü , D. V a l i ü , Z l a t i c a Teskeredžiü, E. Teskeredžiü Izvorni znanstveni þlanak Primljeno: 16. lipanj 2010. SAŽETAK Razvoj akvakulture, pa tako i tova tuna, u posljednjim je desetljeüima, poveüao zanimanje javnosti za moguüe utjecaje na okoliš. Istraživanja utjecaja uzgoja gospodarski važnih ribljih vrsta su brojna, ali ne i u pogledu procjena mikrobioloških utjecaja, a napose ne u kontekstu tova tuna. Cilj ovog istraživanja bio je procijeniti utjecaj tova tuna (Thunnus thynnus) na okoliš na temelju praüenja mikrobioloških pokazatelja kakvoüe morske vode na tovilištu tuna u srednjem Jadranu, te ostvarene rezultate usporediti s rezultatima istraživanja na tovilištu tuna u Mediteranu. Kakvoüa morske vode analizirana je na dva lokaliteta, pri þemu je jedan lokalitet bio na tovilištu tuna, a drugi na udaljenosti oko 500m od tovilišta i poslužio je kao tzv. kontrolna toþka. Uzorkovanje je provedeno u dvije sezone (proljeüe/jesen), u 2007. i 2008. godini. Tijekom ovog istraživanja, analizirani su osnovni fizikalno-kemijski (temperatura, salinitet, prozirnost) i mikrobiološki parametri (ukupan broj bakterija, Vibrio, ukupni koliformi, Escherichia coli, fekalni koliformi, enterokoki) kakvoüa morske vode. Za mikrobiološku analizu uzorci morske vode serijski su razrijeÿeni s PBS otopinom (Merck). Za odreÿivanje ukupnog broja heterotrofnih bakterija, uporabljene su metodom širenja razmaza dvije podloge, Marine agar (BBL) i Trypticase soy agar (BBL) s dodatkom 1% NaCl-a (Kemika), te supstrat metoda s uporabom SimPlate testa (IDEXX), sve u duplikatu. Za odreÿivanje broja ukupnih koliforma i E. coli, odnosno enterokoka uporabljeni su supstrat testovi Colilert (IDEXX), odnosno Enterolert (IDEXX) u duplikatu. Utvrÿene vrijednosti broja heterotrofnih bakterija, koje ukazuju na utjecaje tovilišta u vidu eutrofikacije mora, ukupno su manje od vrijednosti utvrÿenih u istraživanjima poduzetim na tovilištima tuna u Mediteranu. Broj E. coli i enterokoka nije znaþajno razliþit izmeÿu tovilišta i kontrolne toþke, ali su te vrijednosti veüe u odnosu na dosadašnja istraživanja na sliþnim tovilištima u Mediteranu. Poveüani broj enterokoka u uzorcima mora, i oko tovilišta, najvjerojatnija je indirektna posljedica nepravilne tehnologije hranidbe, koja privlaþi kolonije galebova. Ovi rezultati ukazuju da promjene kakvoüe morske vode, a u svezi s tovom tuna, ovise o širem ekološkom kontekstu. Stoga, smještaj i procjenu utjecaja tova na okoliš valja razmatrati u sklopu šireg ekološkog konteksta podruþja.

UTJECAJI TOVA TUNA NA OKOLIŠ U JADRANSKOM MORU ENVIRONMENTAL IMPACTS OF TUNA AQUACULTURE IN THE ADRIATIC SEA D. K a p e t a n o vi ü , I r e n a V ar d i ü , D. V a l i ü , Z l a t i c a Teskeredžiü, E. Teskeredžiü Izvorni znanstveni þlanak Primljeno: 16. lipanj 2010. SAŽETAK Razvoj akvakulture, pa tako i tova tuna, u posljednjim je desetljeüima, poveüao zanimanje javnosti za moguüe utjecaje na okoliš. Istraživanja utjecaja uzgoja gospodarski važnih ribljih vrsta su brojna, ali ne i u pogledu procjena mikrobioloških utjecaja, a napose ne u kontekstu tova tuna. Cilj ovog istraživanja bio je procijeniti utjecaj tova tuna (Thunnus thynnus) na okoliš na temelju praüenja mikrobioloških pokazatelja kakvoüe morske vode na tovilištu tuna u srednjem Jadranu, te ostvarene rezultate usporediti s rezultatima istraživanja na tovilištu tuna u Mediteranu. Kakvoüa morske vode analizirana je na dva lokaliteta, pri þemu je jedan lokalitet bio na tovilištu tuna, a drugi na udaljenosti oko 500m od tovilišta i poslužio je kao tzv. kontrolna toþka. Uzorkovanje je provedeno u dvije sezone (proljeüe/jesen), u 2007. i 2008. godini. Tijekom ovog istraživanja, analizirani su osnovni fizikalno-kemijski (temperatura, salinitet, prozirnost) i mikrobiološki parametri (ukupan broj bakterija, Vibrio, ukupni koliformi, Escherichia coli, fekalni koliformi, enterokoki) kakvoüa morske vode. Za mikrobiološku analizu uzorci morske vode serijski su razrijeÿeni s PBS otopinom (Merck). Za odreÿivanje ukupnog broja heterotrofnih bakterija, uporabljene su metodom širenja razmaza dvije podloge, Marine agar (BBL) i Trypticase soy agar (BBL) s dodatkom 1% NaCl-a (Kemika), te supstrat metoda s uporabom SimPlate testa (IDEXX), sve u duplikatu. Za odreÿivanje broja ukupnih koliforma i E. coli, odnosno enterokoka uporabljeni su supstrat testovi Colilert (IDEXX), odnosno Enterolert (IDEXX) u duplikatu. Utvrÿene vrijednosti broja heterotrofnih bakterija, koje ukazuju na utjecaje tovilišta u vidu eutrofikacije mora, ukupno su manje od vrijednosti utvrÿenih u istraživanjima poduzetim na tovilištima tuna u Mediteranu. Broj E. coli i enterokoka nije znaþajno razliþit izmeÿu tovilišta i kontrolne toþke, ali su te vrijednosti veüe u odnosu na dosadašnja istraživanja na sliþnim tovilištima u Mediteranu. Poveüani broj enterokoka u uzorcima mora, i oko tovilišta, najvjerojatnija je indirektna posljedica nepravilne tehnologije hranidbe, koja privlaþi kolonije galebova. Ovi rezultati ukazuju da promjene kakvoüe morske vode, a u svezi s tovom tuna, ovise o širem ekološkom kontekstu. Stoga, smještaj i procjenu utjecaja tova na okoliš valja razmatrati u sklopu šireg ekološkog konteksta podruþja.