Modern Turkish Poetry

Bu makale, Mehmet Akif İnan’ın şiirini üç kavram etrafında yorumlar: Hüzün, umut ve eylem. Hüzün, toplumsal ve insani sorumluluk bilincini; umut, imanın diriltici gücünü; eylem ise bu iki duygunun hayata geçirilmesini ifade eder. İnan’a göre şiir, sadece estetik bir faaliyet değil, İslâmî aksiyonun ve medeniyet mücadelesinin bir parçasıdır.

Hayâlî ve Yahyâ Bey Divanları'ndaki bazı gazeller, bu iki şairin Fuzûlî'den etkilendiği izlenimi vermektedir. Bu etkileşimde, Hayâlî ve Yahya Bey Fuzûlî ile Kanûnî Sultan Süleyman'ın Bağdat Seferi sonrası tanışıp görüşmeleri ve aynı şiir meclislerinde bulunmalarının da etkisi olduğu düşüncesindeyiz. Fuzûlî'nin, Leylâ vü Mecnûn mesnevisinin Sebeb-i Nazm-ı Kitab kısmında mesneviyi yazma önerisinin Rum (Anadolu) şairlerinden geldiğini söylemesi de, bu iki şairle arasındaki etkileşimi destekler niteliktedir. Hayali ve Yahya Beyler'in Fuzûlî'den etkilenerek yazdığım sandığımız şiirler, her iki şairin divanlarında yer alan su redifli gazellerdir. Buna ek olarak, Hayâlî Bey Divânı'ndaki beklerüz redifli iki gazel de Fuzûlî Dîvânı'ndaki beklerüz redifli gazele yazılmış nazîre izlenimi vermektedir. When we look atsome gazels, it looks as if the Hayali and Yahya Bey was influenced by great Azeri poet Fuzûlî. We believe that three poets were influenced by each o...

https://sanatkritik.com/yazilar/kurulu-ve-yanlis-kurulacak-ideal-alternatif-duzenlere-akin-iste-geldik-i/
1964 doğumlu Enis Akın’ın toplu şiir kitabı İşte Geldik 2023’te Yapı Kredi Yayınları tarafından yayımlandı. 1988-2019 sürecinde yayımlanan şiir kitapları İşte Geldik’te bir araya getirildi. 1980 sonrası Türk şiirinde özgün bir yere sahip olan Enis Akın’ın şiirleri ideolojik hesaplaşmayı içeren, birey-toplum çatışmasını temel alan, sosyalist ideolojinin iç sorunlarına ve toplumsal yapıyla yaşadığı sorunlara odaklanan konumda yer alıyor. Toplumcu gerçekçi şiirin klasik örneklerinin dışında, izlek ve dil yönünden kalıpların ötesinde, toplumu tekiller toplamı olarak değerlendiren dizeler kuruluyor. Toplumcu düzlemde geliştirdiği izlekler; toplum-birey çatışması, toplumsal yapı-ideolojik/politik hareket uyumsuzluğu, bölgesel sorunlar, eril şiddetin eleştirisi, toplumun geri yanlarının yerilmesi, ötekileştirilenlerin görünür kılınması, hayvan ve doğa sevgisi, gündelik pratikler içinde yeniden üretilen kolektif kötülük, teknoloji-dijitalizm kıskacında yalnızlaşan insan, savaş ve şiddet karşıtlığı, ideolojik aygıtların hicvedilmesi, otoriteryen-baskıcı uygulamalara karşı çıkış, özgürlüğün öncelenmesi üzerine kuruludur. İzlekler merkezinde konu geliştirilirken dilin kalıplaşmış sınırları zorlanır, kitleye kendi varoluşsal sorunları üzerinden gözlem yapılır, parodi-ironi-mizah tekniğinden yararlanılır, felsefi açıdan nihilizme ve anarşizme alan açılır, göndermelerle ve metinler arası bağlantılarla şiirin kaynakları zenginleştirilir. Bir bütün olarak değerlendirildiğinde özgürlüğün insani kapsamda birincil ihtiyaç olduğu açığa çıkarılır.

Behçet Necatigil, Cumhuriyet Dönemi Türk şiirinin önemli
isimlerinden biridir. Döneminde oluşan herhangi bir edebi
akım veya bir harekete dahil olmamış, bağımsız kalarak
şiirimizde kendi çizgisini oluşturmuştur. Birçok edebi türde
eser veren şair, aynı zamanda bir öğretmendir. Özellikle ev
başta olmak üzere şiirlerinde mekan ögesi çok belirgin olan
şair, çevreyi, sokağı, kenti şiirlerine dahil eder ve onlar
üzerinden bir poetika kurar. Hayatının büyük bir bölümünü
İstnabul’da geçiren Necatigil, şiirlerinde İstanbul’un doğası,
mimarisi ve insanının günlük hayatına yer verir. Şehrin
ortasınıf insanının yaşantısını kendi yaşanmışlığı üzerinden
şiirlerine dahile eden şair, başta Beşiktaş, Beyoğlu olmak
üzere şehrin birçok semtinin sokaklarını adım adım dolaşır
ve hissetiklerini, gördüklerini, gözlemledikleirini şiiriyle
bütünleştirir. Necatigil’in şiirleri birer sosyal gözlem ve
çıkarım etütleri gibidir.

Bu söyleşi, Osmaniye’deki süreli yayın faaliyetlerini yerel tarih, kültür aktarımı ve kamusal söylem üretimi bağlamında değerlendirmeyi amaçlamaktadır. Dr. Ahmet Doğru’nun akademik çalışmaları ve sahaya dayalı gözlemleri eşliğinde yürütülen bu mülakat, yerel matbuatın yalnızca bir haberleşme aracı değil; aynı zamanda taşra toplumunda kimlik, aidiyet ve kültürel hafıza inşasında işlevsel bir mecra olduğunu ortaya koymaktadır. Söyleşi, basın tarihi, şehir tarihi ve kültürel antropoloji gibi disiplinler arası kesişim noktalarında, Osmaniye örneği üzerinden derinlemesine bir çözümleme sunmaktadır.

Türk milliyetçiliği fikrinin seçkin bir kültür adamı olan Yetik Ozan (Turgut Günay), 1960'lı yıllarda davayı geniş kitlelere ulaştıran Arif Nihat Asya, Emine Işınsu, Mustafa Necati Sepetçioğlu, Niyazi Yıldırım Gençosmanoğlu, Yavuz Bülent Bakiler, İsmail Gerçeksöz gibi ülkücü şâir ve romancılar arasında yer alır. Dilci ve folklorcu bir akademisyen olmasının yanında modern bir şair olan

Bu sözler, Hölderlin'in esasında bizlere tuhaf biçimde ulaşan son dönemine ait bir şiirinden alınmıştır. Giriş kısmı şöyledir: "Hoş mavilikte çiçek açıyor metal çatısıyla bir kilise kulesi..." [Stuttg. Ed. II, 1 s. 372 vd.; Hellingrath VI s. 24 vd.] "…şairane barınmak "…" dizelerini yeterince hissedebilmek için şiire dikkatlice odaklanmalıyız. O yüzden bu sözlere yeniden göz atalım. Gündeme getirdiği endişeleri de bu aşamada açıklığa kavuşturalım. Aksi takdirde, bu sözler doğrultusunda serbestçe cevap verme fırsatından yoksun kalacağız. "…şairane barınmak …" Şairlerin ara sıra şairane / şiirsel barınmaları / yaşamaları, nezaketen söylenmiş bir söz olarak hayal edebilir. "Bir insan" bunu nasıl aklından geçirir: İnsan olarak her insan ve her daim şairane barınabilir mi? Her türlü barınmak (Wohnen) şiirsel olanlarla bağdaşır mı? Başka türlüsü olsa bile, yaşamımız (Wohnen) sıkıntılarla karşı karşıya, başarı ve kazanç uğrunda huzursuz, eğlenme ve tatil büyüsüne kapılmış. Ancak günümüz yaşamında şiirsel olana ve zaman tasarrufuna vakit bulunduğunda, böyle bir konu gündeme geldiğinde fırsattan istifade ederek yazılı veya yayınlanmış olsun güzel edebiyat (Schöngeistige 1 ) ile ilgili bir meşguliyet söz konusudur. Şiir ya boş vakit geçirme oyuncağı veya gerçek dışına doğru kanat çırpmak diye inkâr edilir ve cennete (Idylle / İdil) bir kaçış olarak reddedilir ve nihayet hiç olmazsa da şiir edebiyata (Literatur) dahil edilir. Bunun geçerliliği ise güncel ölçülerle tartılarak belirlenir. 2 Güncellik mese-

Çalışmanın amacı Zafer Divanında aşkla ilgili kullanılan metaforları ortaya koymak böylelikle soyut bir kavram olan aşkın, Zafer’in düşüncesinde metaforik olarak hangi kavramlarla eşleştirildiğini ortaya çıkarmaktır. Bunun sonucunda Türk şiirinde aşk tasavvuru ile ilgili bir örneklem oluşturmaktır. 
Bu amaca yönelik olarak Şahin Yıldız tarafından hazırlanan Murtezâkulu Han Zafer Dîvânı (Giriş-İnceleme-Metin-Dizin-Tıpkıbasım)  adlı çalışmadan hareketle aşkın metaforik kullanımına dair mısra ve beyitler tespit edilmiştir. Tespit edilen örneklerden hareketle aşk metaforları; yer-mekân, cansız madde - nesneler ve soyut kavramlarla ilgili metaforlar olmak üzere tasnif edilmiş, her başlık altında Zafer Divanı’ndaki kullanımlar verilmiştir. Metaforik kullanımlarda kaynak alan ve hedef alan arasındaki eşleşmeler yapılmış böylelikle ilgili metaforların temeli hakkında bilgi edinilmesi sağlanmıştır. Çalışmanın sonunda metaforlar ve metaforik kullanımların tekdüze olmadığı, kişinin yaşayış ve tecrübelerinden hareketle kavramların farklı şekillerde tasavvur edilerek metaforik olarak kullanıldığı sonucuna ulaşılmıştır.

Bu çalışmada, Tevfik Fikret'in Haluk'un Defteri ile Mehmet Akif Ersoy'un Asım eserleri karşılaştırılarak, iki farklı dünya görüşünün gençlik, ahlak ve modernleşme kavramlarına yaklaşımları analiz edilmiştir. Tevfik Fikret, Batı'nın bilim ve ilerleme anlayışını yücelterek, modernleşmenin ancak Batı'ya yönelmekle sağlanacağını savunur. Haluk'un Defteri, oğlunun Batı'da eğitim alarak toplumu aydınlatacağına inanan bir baba figürü aracılığıyla, laik ve bilimsel bir gençlik modeli sunar. Buna karşın Mehmet Akif Ersoy Asım'da, Batı'dan yalnızca bilimi alırken, İslam ahlakı ve milli değerlere bağlı kalan, vatansever bir gençlik ideali çizer. Her iki eser, dönemin toplumsal değişim süreçlerini yansıtarak, modernleşme ve ahlaki değerler üzerine farklı perspektifler sunmaktadır. Bu makale, Tevfik Fikret ve Mehmet Akif Ersoy'un gençlik idealleri üzerinden, dönemin entelektüel tartışmalarını ve edebi yaklaşımlarını ortaya koyar.

Genel olarak sanayileşme ve kentleşmenin neden olduğu göç, değişen sosyo-ekonomik koşulların
yansımaları, yoksulluk, toplumsal dönüşüm ve ekolojik değişim edebiyatta ilgi duyulan konular arasındadır.
Pek çok toplumsal olgu gibi edebiyat da toplumsal yapısal değişimin seyrini belirleyen dinamiklerden etkilenir.
Toplumsal değişim süreçlerinde özellikle emek mücadelelerinin görünür olduğu edebiyat alanlarından birisi ise
şiirdir. Şiire yansıyan toplumsal bağlam şairin düşünce dünyasına göre şekillenirken, öte yandan ekonomik ve
toplumsal eşitsizliklerle mücadeleyi sanatsal açıdan ele alan şairlerin şiirlerinde çalışma hayatı ve emek
temalarına yer vermeleri doğal olarak dönemin toplumsal koşulları ve siyasi ortamı ile de biçimlenir. Bu
kapsamda toplumsal eşitsizlikler, emekçilerin hak arayışları, grevler, toplumsal sorunlar karşısında insanların
talepleri ve çalışma olgusu etrafında dünyayı daha yaşanabilir kılma konuları toplumcu gerçekçi edebiyatın
alanına girmiştir. Bu nedenle de toplumcu gerçekçi literatürün toplumsal analize yönelik ayrıntılı veriler
içerdiğini belirtmek gerekir. Bu makalede, Türkiye'nin toplumsal yapısını ve dönüşümünü emek ve çalışma
hayatı eksenini de dahil ederek, farklı tarihsel dönemlerde ve evrensel boyutlarıyla da şiirlerine yansıtan
toplumcu dünya görüşüne sahip şairlerden, Nazım Hikmet ve Attila İlhan'ın şiirleri metin analizi yöntemi ile
incelenmiştir. Şairlerin şiirlerinde belli temalar saptanmış, emeğin ve çalışma yaşamının izdüşümleri bu temalar
kapsamında değerlendirilmiştir.
Anahtar Kelimeler: Nazım Hikmet, Attila İlhan, emek, çalışma yaşamı, toplumcu edebiyat, şiir.

"Adem'in Günlüğü" başlıklı şiir, yüzeyde kişisel bir acının dışavurumu gibi görünse de, derinlerde mitopoetik, psikolojik, sosyolojik ve varoluşsal anlam katmanlarıyla örülmüş çok boyutlu bir yapı sunar. Bu çalışma, şiiri bir bütün olarak çözümlemeyi amaçlamakta; kadim arketiplerin ve modern bireyin trajedisinin şiirsel temsillerini irdelemektedir. Şiirdeki imgeler, hem bireysel hem toplumsal düzeydeki çöküşü simgelerken, insanın anlam arayışı ile absürd boşluk arasındaki gerilimi gözler önüne sermektedir. Bu bağlamda şiir, sadece bireysel bir çöküşün değil, ruhunu yitirmiş bir çağın güncesidir."

Şeref Bilsel'in 2023'te yayımladığı Kâğıdın Ölümü kitabı Metin Altıok Şiir Ödülü'ne değer görülür. Kitapta manzum ve mensur şiirler bir arada bulunur. Sürgündeki Rüzgâr'dan 9 yıl sonra Kâğıdın Ölümü neşredilir. Dijitalleşen ve baskının arttığı tarihsel eşikte şair, okuyucuyla kurduğu "biz" öznesinin imkânları dahilinde iletişim kurar. Güncelin ve gündeliğin sosyolojisinde yaşanan sorunlar bireysel değil, toplumsal düzlemde boy verir. Dijitalin ve tüketim toplumunun egemenliğini sürdürdüğü, acının üstünün bireyci hazlarla ve duyarsızlıkla örtüldüğü, hızın ve sınırsızlığın tahakkümü altına giren toplumsal düzende "kâğıdın ölümü" sembolik bir göstergeye dönüşür. Kâğıdın öldüğü yerde rakamlar, istatistikler, gösteri toplumunun ekranları güçlenmiştir. Şair ise sözcüklerden başka yükü olmadığı için her şeyin ona yük olduğu bir özne olarak tarif edilir. Şiir ile kâğıt birbirine içkinken cam ekranlar duygusuz bir düzlemde var olur: "İnsan gider ardında tüten kara harflerle / kâğıdın ölümüne doğru ormansız yapraksız / orada alçalan merhametin / cam ekranlarda tuz buz olan / şiir diye kalbi vardır" (Bilsel, 2023: 26). Dijital olan, ağaçsız ve yapraksızdır; doğallığa sahip değildir.

Bu çalışma, Necmettin Erbakan Üniversitesi Sosyal ve Beşeri Bilimler Fakültesi tarafından yürütülen "Sosyal Bilim Atölyeleri" kapsamında oluşturulmuştur. * Bu eserin tüm hakları Necmettin Erbakan Üniversitesi Yayınları'na aittir. Fotokopi yöntemiyle çoğaltılamaz, kaynak gösterilmedikçe resim, şekil vb'leri kullanılamaz. * Kitapta yazılı olan her türlü bilginin ve yorumun sorumluluğu yazarların kendilerine aittir.

Mavera dergisi 1976 yılının Aralık ayında ilk sayısı ile okurlarının karşısına çıkmış ve uzun yıllar İslamcı düşüncenin siyaset, sanat, edebiyat ve fikir yönünden temsilcisi olmuş, hamaliyesini çekmiştir. Derginin yayımlanmaya başlamasını müteakiben Akabe Yayınları kurulmuş ve dergi etrafında toplanan yazar ve şairlerin kitaplarını, tercümelerini neşretmiş ve İslamcı sanatkârlara uzun yıllar ev sahibi olmuş, hem Mavera dergisi hem de bahsi geçen yayınevi Türkçenin edebî dil olarak gelişimine büyük katkılar sunmuştur.
Rasim Özdenören 1960lı yıllardan itibaren fırsat buldukça muhtelif mecralarda çalışmalarını yayımlayan ve Mavera’nın çıkarılmasında ve dergi sayılarının okuru mutmain edecek vasıfta olmasına büyük katkılar veren, hikâyelerinin yanında deneme ve konuşmalarla, düzenlediği açık oturumlarla adeta Mavera’nın beyni gibi işleyen, yeri geldiğinde işçi gibi çalışan bir emektardır. Nuri Pakdil’e Edebiyat dergisinin hazırlıkları sırasında dergi ismi olarak teklif ettiği “mavera” kelimesini kendi çıkaracakları dergide kullanmak kısmet olmuştur.
Bu çalışmada derginin ve yayınevinin isminde tercih edilen kelimelerle Nuri Pakdil’in Nurullah Ataç’tan tevarüs ettiği “uydurma” Türkçe kullanımı arasında bir yer bulmaya çalışan Mavera’nın dil tutumu kısaca ele alınacak, ardından da Rasim Özdenören’in Mavera’nın ilk sayılarında neşrolunan iki hikâyesi kullanılan dili merkeze alarak incelenecektir.

Enstitü Müdürü ETİK İLKE VE KURALLARA UYGUNLUK BEYANNAMESİ Bu tezin/projenin Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Yönergesi hükümlerine göre hazırlandığını; bana ait, özgün bir çalışma olduğunu; çalışmanın hazırlık, veri toplama, analiz ve bilgilerin sunumu aşamalarında bilimsel etik ilke ve kurallara uygun davrandığımı; bu çalışma kapsamında elde edilen tüm veri ve bilgiler için kaynak gösterdiğimi ve bu kaynaklara kaynakçada yer verdiğimi; bu çalışmanın Eskişehir Osmangazi Üniversitesi tarafından kullanılan bilimsel intihal tespit programıyla taranmasını kabul ettiğimi ve hiçbir şekilde intihal içermediğini beyan ederim. Yaptığım bu beyana aykırı bir durumun saptanması halinde ortaya çıkacak tüm ahlaki ve hukuki sonuçlara razı olduğumu bildiririm. Derya Karaosmanoğlu ÖZET ŞÜKRÜ ERBAŞ'IN HAYATI-SANATI VE ESERLERİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA KARAOSMANOĞLU, DERYA Yüksek Lisans-2015 TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI ANA BİLİM DALI YENİ TÜRK EDEBİYATI BİLİM DALI Danışman: Yrd. Doç. Dr. Soner AKPINAR Bu çalışmada Şükrü Erbaş'ın hayatı, sanat anlayışı ve şiirleri bütün yönleriyle kapsamlı bir şekilde incelenmiştir. Çalışmanın amacı Şükrü Erbaş'ın şiirlerini yapılandırma biçiminin ortaya konularak, şiirlerin epistemolojik, tematik ve estetik alt yapısının belirlenmesidir. Şiirlerin organize ediliş biçimi, şairin şiir tekniklerinden yararlanma şekli ve öne çıkan temalar üzerinde durularak, şairin şiirlerine estetik değerini ne şekilde kazandırdığı tespit edilmiştir. Şiir metninin çok anlamlılığı ve anlamın sonsuzluğu ilkesinden hareketle çalışmada tek bir disiplininin ölçütleriyle sınırlı kalınmamış, anlamlama noktasında metinlerin yönlendirdiği farklı disiplinlere başvurulmuştur. Bununla birlikte edebiyat metninin kendi içinde organik bir bütün olduğu gerçeği unutulmayarak, çalışmada temel eksene metin oturtulmuş, metnin desteklediği veriler esas alınmıştır. Çalışmanın giriş bölümünde, Şükrü Erbaş'ın ilk şiirlerini yazmaya ve yayımlamaya başladığı dönem olan 1978 sonrası Türk şiirinin panoraması çizilmeye çalışılmıştır. VI "Hayatı" bölümünde şairin kronolojik yaşam öyküsü çıkarılmış, günlük yaşantısının sanat hayatına etkileri belirlenmiştir. 2. bölümde şairin sanat, edebiyat ve şiir üzerindeki görüşleri ayrı başlıklar halinde ele alınmıştır. Şiirlerin incelendiği ana bölüm olan 3. bölümde öncelikle şiirlerde ağırlıklı olarak işlenen temalar belirlenmiş, temaların ele alınış biçimleri üzerinde durulmuştur. Aynı bölümde şiirlerin ahenk ve şekil özellikleri belirlenmiş ve şairin dil ve anlatım özellikleri tespit edilmiştir. "Sonuç" bölümünde elde edilen veriler birbirleriyle ilişkilendirilerek, Şükrü Erbaş'ın şiirlerinin ve şairliğinin Türk şiiri içindeki konumu belirlenmiştir.

Kemalizmin pek çok farklı yorumunun varlığına rağmen güncel siyaset içinde tüm bu farklılıkların yok sayılması ya da farklı yorumları reddederek belirli yorumları makbul gören ve bunu da sınırlı belgeye ya da veriye dayandıran dar alan tartışmaların ötesinde bir çeşitliliği yeniden değerlendirmek gerekmektedir. Bu çalışma başta lisans ve yüksek lisans öğrencileri olmak üzere Kemalizmin tarihsel sürecini tek bir metin içinde idrak etmek isteyen her seviyede okuyucu için giriş niteliğinde bir çalışmadır. Her metnin kendi içinde yürüttüğü tartışma ilgili bölümün yazarına aittir ve metinler arasında karşılaşılması muhtemel yorum farklılıkları yine bu çalışmanın ortaya koymak istediği yorum farklılıkların doğal bir tezahürü olacaktır.

Modern şiirleri, şairin biyografisini ve duygularını odağa alarak yorumlamak çok tercih edilen bir yöntem değildir. Modern metotlar, şairin hayatını ve tecrübelerini şiirden ayrı bir düzlemde konumlandırır. Oysa şairin veya yarattığı şiirsel personanın, bizzat kendi yaşamı ve “acı” ile arasında çok güçlü bir ilişki mevcuttur ve bu ilişki şiire yansır. 1990’lı yılların sonundan 2000’li yılların başına kadar, edebî bağlamda kısa ve verimli dönemini yaşayan Didem Madak, şiirlerinde modern ifade yöntemlerinden yararlanmasına rağmen, kendi dönemindeki şiir anlayışından oldukça farklı bir şiir oluşturmuştur. Biyografik etkinin ve “acı”nın yoğun olduğu gözlemlenen Madak şiiri, çağına göre ayrıksı ve isyankâr bir konumdadır. Biçimsel tercihleri, kelime kadrosu ve duyguların yansıtılması açısından özgün bir şair olan Madak, şiirlerinde, yaşamı boyunca edindiği tüm izlenim ve deneyimleri “acı” perspektifinden yansıtır. Bu perspektifin yoğunluğunu seyreltmek için ironi en çok başvurduğu söyleyiş biçimidir. İlk şiirlerini 1995’te yayımlayan Didem Madak’ın üç şiir kitabı bulunmaktadır. İlk kitap olan Grapon Kâğıtları 2000 yılında ilk baskısını yapar. Bu kitapta yazarın çocukluğuna dair hatıralar, anne özlemi ve mutsuz geçen bir gençlik şiirlerdeki acının kaynağını oluşturur. 2002’de basılan ikinci kitap Ah’lar Ağacı ismini taşır. Ah’lar Ağacı’nda Madak’ın acısını yoğun biçimde şiirine taşıdığı gözlemlenir. Bu dönemde acıları ile baş etmek için tercih ettiği 3 yıllık inançlı ve münzevi yaşam biçimi de şiirlerine etki eder. Son kitabı olan Pulbiber Mahallesi de 2007 yılında basılır. İlk kitaplara göre daha iyimser şiirler içerek Pulbiber Mahallesi’nde ironik söyleyiş baskındır. Madak’ın tüm şiirlerinde baskın bir unsur olarak acı kavramını görmek mümkündür.

https://sanatkritik.com/yazilar/gunlerin-carmihinda-bir-sair-yilmaz-odabasi-i/
12 Eylül karanlığında Yılmaz Odabaşı’nın ilk şiir kitabı yayımlanmıştır. İlk şiirlerinden son şiirlerine kadar toplumcu çizgi terk edilmeyip şiir bellek mekânına dönüştürülmüştür. Tüm hayal kırıklıkları, yenilgiler ve ideolojik-politik sapmalara rağmen şairin umudu diri tuttuğu görülmüştür. 12 Eylül’ün işkence, insan hakları ihlalleri ve topluma yönelik ideolojik manipülasyonu şiir aracılığıyla eleştirilmiştir. İşçi sınıfı mücadelesinin ve işçilerin yozlaştırılması, insan hakları ihlalleri, cinsiyet eşitsizliği, kültürel bağlamda ezilenler, bölge halkının yaşadığı baskılar, sokak çocukları ve çocuk işçiler, yozlaştırma pratikleri, insanın bütünlüklerinden arındırılıp parçalanması, hızın ve tüketimin insanları kendi gerçeğine yabancılaştırması, insanın doğaya ve topluma yabancılaşması, bireycilik ideolojisinin güçlenerek kolektivizmin gerilemesi, bireysel ve toplumsal bunalım, medya özelinde ideolojik aygıtların hicvedilmesi, evrensel insan gerçeği, mücadelenin ve düş kurmanın insan için gerekliliği, ilkesel yaşamda ısrar, yurtseverlik gibi toplumsal izlekler bağlamında Yılmaz Odabaşı’nın şiirine yansır. Bu yansımada dil, slogana sığınıp şiir dilinin basitleştirilmesi şeklinde yapılandırılmaz. Toplumsal duyarlılık ve duyarsızlık özne olabilme düzleminde şiirde önem kazanır. Şairin toplumcu gerçekçi Türk şiirinin 1980 sonrası serüveninde özeleştiri konusunda zayıf olması Yılmaz Odabaşı’nın şiirlerinde görülmediği gibi sol içi şiddet sapmasının mahkûm edildiği dizelere rastlanır. Bu yönüyle şair toplumcu gerçekçi ve toplumcu eğilim gösteren şairler arasında özgün bir yöne sahiptir. Hem sol içi şiddet sapması şiir aracılığıyla mahkûm edilip bir tür ideolojik-politik bellek inşa edilir hem de diğer toplumcu şairlerin aksine toplum yargılanmadan önce politik çevrelere özeleştiri temelinde yaklaşılır. Yılmaz Odabaşı’nın şiirinde zamana ilkelerle direnilirken yeni dünya düzeninin ürettiği “yeni insan” şiire taşınır. Şiirlerde ele alınan izlekler lirik ve satirik bir düzlemde yapılandırılır.

Moderniteyle birlikte kapsam değiştiren, öznelerin düşünme biçimlerine ve zihinsel süreçlerine etki eden sıkıntı, Cumhuriyet sonrası Türk şiirinde yaygın bir tema olarak karşımıza çıkar. Sanatçıları etkileyen olay ve olguların sanatsal üretimlere dolaylı ve dolaysız biçimde etki etme kapasitesine sahip olması modern şiirdeki sıkıntı temasının bir sebebi olarak değerlendirilebilir. Sıkıntı, şiirlere tematik olarak kaynaklık etmenin yanı sıra bazı şairlerin sanatsal üretimlerinde, yaşamlarında ve düşünme biçimlerinde doğrudan belirleyici olmuştur. Örneğin, Edip Cansever ve İlhan Berk gibi önemli şairler kendilerini tanımlarken sıkıntıyı önemli bir kimlik bileşeni olarak görmüşlerdir. Edip Cansever başta olmak üzere Cumhuriyet sonrası modern Türk şiirinde sıkıntı bazı şairlerin üretiminin önemli bir parçası ve hatta kaynağı olmuştur. Bu makalede modernite sonrası yeniden tanımlanan sıkıntı hâlinin tarihsel bir zorunluluk olarak modern çağın sonuçlarıyla yüzleşmek zorunda kalan Cumhuriyet dönemi Türk şairleri üzerindeki etkisi ve edebî üretimlerindeki izleri incelenmiştir. Sıkıntı tipolojilerinin modern şiirdeki görünümleri iç sıkıntısı/varoluşsal sıkıntı, yaratıcı sıkıntı, pazar sıkıntısı, yalnızlık sıkıntısı gibi sınıflandırmalar altında ele alınmıştır. Ruh hâli ile edebî üretim arasındaki ilişkinin ele alındığı bu çalışma, sıkıntının edebî ürüne dönüşümünü ve edebî eserlere yansımalarını ortaya koymayı amaçlamaktadır.

Bu çalışmanın hazırlanma sürecinde etik ilkelere uyulmuştur | Ethical principles were followed during the preparation of this study Etik Kurul Belgesi | Ethics Committee Approval Makale, Etik Kurul Belgesi gerektirmemektedir | Article does not require an Ethics Committee Approval. Katkı Oranı Beyanı | Author Contributions Yazarların çalışmadaki katkı oranları eşittir | Author's contribution rates to the study are equal.

Bu çalışmada Metin Eloğlu'nun şiirlerindeki belli başlı söz oyunlarından hareketle şairin üslubu, günlük konuşmaya ve sokağın dilini esas almakla birlikte şiirde alışılmamış bağdaştırma ve sapmalarla gerçekleştirdiği özgün anlatım değerlendirilmiştir.

This study aimed to evaluate the teaching of patterns to students with
learning disabilities through STEM activities. The study employed a qualitative multiple case design, one of the qualitative research approaches. The participants were three students diagnosed with learning disabilities receiving
fully inclusive education in a third-grade classroom at a public school. The
data were collected through observations, interviews, video recordings, the STEM Skills Rubric, the Product Evaluation Form, achievement tests and analyzed using descriptive statistics and content analysis. The findings revealed
that STEM activities contributed to increased academic achievement among students with learning disabilities. The students could utilize their patterning
skills in mathematics and reflect their knowledge of science in the materials they designed. Additionally, they demonstrated proficiency in fine motor skills related to engineering, such as cutting with scissors and gluing. However, the students needed to improve in mathematical skills such as measurement and alignment and utilizing technology. The analysis of interviews conducted with the students at the end of the implementation indicated that the
students found the activities enjoyable. They reported experiencing the most difficulty while designing and drawing materials but derived the most enjoyment from coloring and creating patterns. The students also stated that they benefited from science, mathematics, engineering, and technology in their designed products. Based on the findings, further studies are recommended on using STEM activities in different mathematical topics or with various disability groups

Sizleri Üsküdar'ın on üçüncü sayısında buluşmanın memnuniyet ve heyecanı içerisinde selamlıyoruz. Üsküdar Dergisi on üçüncü sayısında da ilk sayısında olduğu gibi hem Üsküdar'ın, hem de İstanbul başta olmak üzere tüm cihanın kadim tarihini ve kültürel birikimini anlamayı, anlamlandırmayı, günümüze taşıyıp geleceğe aktarmayı ve bunu yaparken sizleri şahit tutmayı görev edinmiştir. 2021 yılı fikir ve sanat dünyamız için adeta hazan mevsimi olmuş, toplumumuzun önemli simaları bir bir aramızdan çekilmeye başlamıştır. Dergimizin bu sayısında vefâyât bölümünü bu insanlara ayırdık. Sezai Karakoç, Teoman Duralı, Mustafa Yazgan, Alaeddin Yavaşça gibi sanat ve fikir dünyamızın kayıplarını andığımız yazılarımızı dikkatinize sunuyoruz. Derginin ikinci bölümü ise genellikle birbirine zıt meclislerde zikredilmeye gayret (!) gösterilen geleneksel ve modern sanatlar. Bu minvalde yazarlarımızın her iki saha için de değerlendirmeleri, gençliğin geleneksel sanatlarla ilişkisi, teknolojinin geleneksel sanatlarda kullanımı, zanaat ve sanat ilişkisi ve "eser"in hukuki durumuyla ilgili yazılar kaleme alındı. Önceki sayılarımızda olduğu gibi hem Üsküdar'ın hem Türkiye'nin manevi dünyasına, tarihine ve kültürüne dair yazılarımız derginin diğer bir ağırlık noktasını oluşturuyor. Bunun yanında fikir, sanat ve edebiyat konulu yazılarımız da bu sayıyı zenginleştiren çalışmalar olarak dergimizde yer almaktadır.

Tanzimat sonrası Türk şiiri, kendisini daima düşünce ile eş düzlemde, bir tavır(ethos) ortaya koymanın en özgün biçimi olarak, eylemlilik bilincinden bağımsız olmayan bir biçimde var etmiştir. Hiçbir zaman yalnızca edebi bir tür olmaya hapsolmayan Türk şiiri, dünyayı anlamanın, ona yön vermenin ya da onda bir yer edinmenin özgün ve vazgeçilmez bir aracı olmuştur. Tanzimat dönemi şiirinin, Tanzimat ruhununun belirlediği atmosfer içinde sesini güçlü kılmış olması, Cumhuriyet dönemi Türk şiirinin, modernliğin ve kent yaşamının algılanması ve gelenek-yenilik ikilikleri kapsamında kendini var etmesi, poetikanın politika ile olan felsefi ilişkisinin düşündürücü bir kanıtıdır. Yakın Türkiye tarihi açısından, bu ilişkinin ortaya çıkardığı coğrafya algısı, medeniyet düşüncesi ve toplum tasavvuru, şiirin zengin yatağında yeşerir, onda kendini var eder, onun sayesinde görünürlük kazanır ve varlık alanında tezahür eder. Bu açılardan, şiirin serüveni, düşüncenin serüveni ile en azından yan yana gitmektedir.

Türkiye'de İslamcılık 1980'lerden itibaren büyük bir atak yaparken en ciddi ve hararetli tartışmaların döndüğü mecraların başında İslamcı dergiler geliyordu. Bu dönemde birbiri ardına yayın hayatına atılan dergilerin en başta gelenlerinden biri de Ercümend Özkan'ın çıkardığı İktibas Dergisi'ydi. Özkan kamuoyunda 1967'de Hizbü't Tahrir isimli Ürdün kökenli radikal İslamcı bir örgütün Türkiye yöneticisi olarak tanınmıştı. Özkan Türkiye İslamcılığı'nın 1960'larda büyük oranda anti-komünist milliyetçi-mukaddesatçı sağ cenahın bir parçası olarak var olduğu bir dönemde en büyük tehlike olarak komünizmi değil Batı'yı ve ABD'yi göstermesiyle, geleneksel İslam anlayışına karşı Kuran ve Sünnet gibi öz kaynaklara dönüşün gerekliliğini vurgulamasıyla, açıkça İslami bir devlet yapısını arzuladığını ortaya koymasıyla özgün ve aykırı bir figür olarak bilinmişti. O, daha sonra Hizbü't Tahrir örgütüyle yollarını ayırsa da radikal İslamcı çizgisini hep korudu. 1980'lerde çıkardığı İktibas Dergisi ulusal ve uluslararası yayın organlarından yaptığı alıntılarla iletişim olanaklarının son derece kısıtlı bir ortamda okurlarının dünyanın farklı coğrafyalarından haberdar olmasını sağladı. Özkan İslam'ın yanlış anlaşıldığı ve yanlış yaşandığı vurgusuyla Türkiye'de yaşayan Müslümanları doğru bir İslam anlayışına sevk etmeye çalıştı. 1980'lerde radikal İslamcı çizgiyi kendisiyle birlikte paylaşan pek çok İslamcı aktör 1990'larda gerek Refah Partisi'nin seçim başarıları gerek Türkiye ve Dünya konjonktüründe meydana gelen gelişmelerle birlikte çok-kültürlülük, demokrasi, laiklik gibi kavramlar üzerine düşünüp bunları kısmen benimserken Özkan ve İktibas Dergisi çizgini değiştirmedi. Bu çalışmada literatür taraması ve metin analizi üzerinden Ercümend Özkan'ın özgün konumu tartışılmış, İktibas Dergisi'nin 1980'lerdeki İslamcı dergi bolluğu içinde nerede durduğu, nasıl bir yayın politikası izlediği masaya yatırılmıştır.

Muteber metin, edebî metinlerin otantik olmayan, sahte, kurgu olarak etiketlenerek mutlak hakikatten yoksunluğunun dile getirildiği bu yüzden de tıpkı inşa edildikleri gibi yapısökümlerinin de mümkün olduğunun öne sürüldüğü bir edebiyat eleştirisi ortamında Hans-Georg Gadamer’in edebî metinlerin yakasına taktığı bir ayrıcalık rozeti, onur nişanıdır. Gadamer, edebî ya da poetik metinler diye atıfta bulunduğu bu metinleri, tam da dokularının hakiki yapısından, iç içe geçmiş/sökülemez iplik örgülerinden dolayı muteber metinler olarak adlandırır.

Bütün hakları saklıdır. Yasal sınırlar içinde ve kaynak gösterilmek sureti ile yapılabilecek alıntılar dışında her türlü kullanım ve yararlanma, eser/hak sahiplerinin ve yayıncının önceden yazılı iznine tabidir. | All rights reserved. No part of this publication may be reproduced, stored in a retrieval system or transmitted in any form or by any means, electrical, mechanical or otherwise, without seeking the written permission of the copyright holders and of the publishers.

Bir çağdaş Türk şiiri seçkisi hazırlanırken yanıtlanmış olması ge reken ilk soru, çağdaşlık kavramının ne olduğu ve ülkemiz özelinde başlangıcının nasıl saptanması gerektiğidir. Yirminci yüzyıl Türk şiirinin özde ve biçimde bazı temel özel liklerinin kaynaklarını araştırış, bizi geçen yüzyılın son çeyreğine, Divan şiirimizin geleneksel tema ve biçim kalıplarının kırılma ev relerine götürür. Divan şiiri, özellikle 18. yüzyılda ve Nedim'in şiirleriyle dilde ve anlatımda bir yalınlığa yönelmiştir. Fakat, bu şiirin devrim ni teliğinde yeni temalar ve buna bağlı olarak da yeni biçim özellikleri ve tonlamalar kazanması, daha sonra, Tanzimat dönemi şiiriyle olmuştur. Bu dönemde özellikle Namık Kemal, şiirlerinin içerdiği yeni kavramlar ve araştırmacıların üzerinde birleştikleri 'merdane eda'sı ve 'gür ses'iyle, şirimizin yeni bir evreye girmesinde devrim niteliğinde bir dönüşümün başlangıcında yer almıştır. Batılı dü şünceye ve kavramlara yönelişleri, ulusallık bilincine henüz sahip olmamakla birlikte halk şiirine ve halk diline ilgileri, toplum için sanat savını ileri sürüşleri de Tanzimat şairlerinin ortak ve şiirimiz bakımından yenilikçi özellikleridir. Bu nedenlerle, çağdaş şiirimizi, arayışlarının, savlarının ve kimi şiirlerinin etkileri günümüz Türk şiirine kadar uzanan Tanzimat dönemi şairleri ve özellikle de Namık Kemal'le başlatmak doğal sayılmalıdır. Namık Kemal'in önderlik ettiği toplumcu kanadın yanısıra, Tanzimat şiirinin bireyci kanadını oluşturduklarını söyleyebile ceğimiz Recaizade Ekrem ve Abdülhak Hâmid Tarhan, şiirlerindeki kişisellik ve içtenlik, yeni ses ve biçim öğeleriyle, Divan şiirinin geleneksel öz ve biçim kalıplarından ayrılarak Servet-i Fünun şiirini hazırlamışlardır. Recaizade ve Hamid'in şiirleriyle, Türk şiirinin Do ğu şiiri etki alanından çıkarak, başta Fransız şiiri olmak üzere Batı şiirinin etki alanına girişi de kesinlik kazanmıştır.

Türk edebiyatında Tanzimat’tan sonra başta Fransız edebiyatı olmak üzere
Avrupai tarzda gelişen bir mecra oluşmuştur. Bu yolda şekil ve tür olarak Fransız
edebiyatının taklidi birçok metin üretilmiştir. Anlatım bakımından eski geleneğin
tesiri görülse de tür ve şekil bakımından yenilikler hızla yaygınlık kazanmış ve
1890’larda yetkin şiir ve romanların üretileceği Servet-i Fünûn çizgisine giden yol
açılmıştır. Servet-i Fünûn mecmuası etrafında toplanan yeni edebiyat anlayışına
sahip şair ve yazarlar adı aynı dergiyle anılacak bir edebî akımın öncüsü ve
temsilcisi olmuşlardır.
İsmet Özel, 1960 sonrası Türk edebiyatının en müessir şairlerindendir. Genç
yaşta kendi şiir yatağını oluşturduğu gibi sonraki dönemlerde de birçok şair
için yol gösterici olmuştur. İdeoloji ve gençlik duygularıyla harmanlanmış ilk
şiirlerinde yoğun imgeye dayalı ifade şekilleriyle dikkati çeker. Geceleyin Bir Koşu,
Evet İsyan, Cinayetler Kitabı ve Celladıma Gülümserken adlı kitapları şiirinin farklı
dönemlerini temsil eden metinlerini barındırır. Bu çalışma, söyleyiş, konu, ahenk,
üslup bakımından herhangi bir topluluk veya şahsiyetle bağlantısı olmayan
İsmet Özel ile Tanzimat’tan sonra gelişen yeni Türk şiirinin temsilcisi olan Servet-i
Fünûn şairleri arasında bir koşutluk veya benzerlik aranabilir mi sorusundan
yola çıkmaktadır. Servet-i Fünûn edebiyatının en dikkate değer yönü hüzün
ve anlam bakımından akraba kelimelere metinlerinde sıkça rastlanmasıdır.
İsmet Özel’in şiirlerinde de hüzün kelimesi çok sık olmamakla birlikte dikkati
çekecek bir tarzda kullanılmaktadır. Yukarıda zikredilen şiir kitaplarından ilk
üçünde kullanıldığı görülen hüzün kelimesinin İsmet Özel şiiri ile Servet-i Fünûn
şiirinin ortak kelimelerinden olduğu tespit edilmiştir. Bu çalışmada Servet-i
Fünûn şiiri ve İsmet Özel şiirinin hüzün ortak paydasında birleşip birleşmeyeceği
tartışılmaktadır.
In Turkish literature, after the Tanzimat, a new approach especially influenced by
French literature, was formed. In this period, many literary texts imitating French
literature in terms of forms and genres were written. Although the influence of
the old literary tradition was seen in terms of expression, new genres and forms
This work is licensed under Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License
376 Türkiyat Mecmuası
İsmet Özel Şiirinde Servet-i Fünûn İzleri
EXTENDED ABSTRACT
Since the Tanzimat era, there have been authors in the Turkish literature who were producing
European style works. Many literary works have been translated from European languages
(predominantly French), into Turkish. The first European style examples of stories and
novels also belong to this era. Newspapers in various periods as well as journals begun to be
published, new literary forms by a variety of authors, and new books were produced. Poetry
is the first genre that underwent changes within the framework of the new literary mindset.
It went through changes in content and thereafter continued to do so in its structure along
with each literary movement. We understand that the generation (of authors) that would leave
their signature on the developed European-style works had been brought up in the 1890s. The
writers and poets who gathered around the journal titled Servet-i Fünûn were going to have a
profound influence on the upcoming generations through the literary works they had written.
Having written his works in a time and understanding that were quite different from
Servet-i Fünûn, İsmet Özel as a beloved poet has succeeded in having a huge audience by
virtue of his poems in the last fifty years, and in addition, he has had an undeniable influence
on upcoming poets. He has also contributed to intellectual and literary areas starting from the
mid-1970s through his essays, a genre that began to develop in the Turkish literature from the
1960s. İsmet Özel gained an authentic place in the literary world, as a sui generis person with
his understanding of poetry, wording, expression, vocabulary, and themes. This study aims to
investigate possible similarities between the poems of the poets who laid the foundations of
a new and authentic literature in the late 19th centure and those of İsmet Özel, who took his
place in the literary world in the second half the 20th century.
In this article, we will firstly tackle the common attitude in the formation of the new
Turkish literature in the context of parallels and similarities between İsmet Özel and Servet-i
quickly became widespread and such reforms led to the Servet-i Fünûn, where competent poems and novels would be
written in the 1890s. Poets and writers with a new literary perspective gathered around the Servet-i Fünûn journal became
the pioneers and representatives of a literary movement that would later be mentioned with the name of the journal.
İsmet Özel is one of the most influential poets of modern Turkish literature. He created his own style of poetry at a
young age, and later became a guide for many poets. In his first poems that blended ideology and youth feelings, he
draws attention with his expressions based on intense images. His books Geceleyin Bir Koşu, Evet İsyan, Cinayetler Kitabı
ve Celladıma Gülümserken contain poems representing different periods of his poetry.
This study sets out from the question of whether a parallelism can be established, or similarity can be sought between
İsmet Özel (who has no connection with any community in terms of pronunciation, subject, harmony, or style), and the
Servet-i Fünûn group who were representative of the new Turkish poetry that developed after the Tanzimat. The most
significant aspect of Servet-i Fünûn literature is the frequent occurrence of the words related to hüzün (sadness). In Ismet
Özel's poems, the word hüzün (sadness) is used in a remarkable way, although not very often. It has been determined that
the word hüzün (sadness) which is used in the first three books mentioned above, is one of the common words found in
İsmet Özel’s and Servet-i Fünûn poetry. In this study, it is discussed whether the poetry of Servet-i Fünûn and İsmet Özel
will intersect in the common usage of the word hüzün (sadness).
Keywords: Modern Turkish Literature, Servet-i Fünûn, İsmet Özel, poetry, ethos, pathos, sadness
EXTENDED ABSTRACT
Since the Tanzimat era, there have been authors in the Turkish literature who were producing
European style works. Many literary works have been translated from European languages
(predominantly French), into Turkish. The first European style examples of stories and
novels also belong to this era. Newspapers in various periods as well as journals begun to be
published, new literary forms by a variety of authors, and new books were produced. Poetry
is the first genre that underwent changes within the framework of the new literary mindset.
It went through changes in content and thereafter continued to do so in its structure along
with each literary movement. We understand that the generation (of authors) that would leave
their signature on the developed European-style works had been brought up in the 1890s. The
writers and poets who gathered around the journal titled Servet-i Fünûn were going to have a
profound influence on the upcoming generations through the literary works they had written.
Having written his works in a time and understanding that were quite different from
Servet-i Fünûn, İsmet Özel as a beloved poet has succeeded in having a huge audience by
virtue of his poems in the last fifty years, and in addition, he has had an undeniable influence
on upcoming poets. He has also contributed to intellectual and literary areas starting from the
mid-1970s through his essays, a genre that began to develop in the Turkish literature from the
1960s. İsmet Özel gained an authentic place in the literary world, as a sui generis person with
his understanding of poetry, wording, expression, vocabulary, and themes. This study aims to
investigate possible similarities between the poems of the poets who laid the foundations of
a new and authentic literature in the late 19th centure and those of İsmet Özel, who took his
place in the literary world in the second half the 20th century.
In this article, we will firstly tackle the common attitude in the formation of the new
Turkish literature in the context of parallels and similarities between İsmet Özel and Servet-i Fünûn poets, and we will discuss whether there is any inherent relation between the poetry of
the era in question and the aforementioned poet with reference to his writings on the poetry.
Thereafter, we will discuss the issue of closeness between Servet-i Fünûn and İsmet Özel
on the basis of the word hüzün (sadness). This word and the ones that have semantic affinity
with it such as lahid (tomb), makber (grave), kabir (grave/tomb), mezar (burial place/grave),
çukur (pit); mükedder (mornful), kederli (mournful/dreary), müteverrim (tuberculous), kırık
(broken), mustarib (the one who is suffering from something), efsürde, sönük (faded/pale),
bî-mecal (dead on one’s feet), öksüz (orphan), münkesir (offended/vexed), şikeste (resentful/
broken) were frequently used in 1st Constitutional Period Turkish poetry, especially in the
texts related to the era of the New Literature, and many subjects that might causally be relevant
to hüzün (sadness) found their place. We also come across this word in İsmet Özel’s poems.
Moreover, we will also tackle the question of whether we can take the concept of hüzün
(sadness) as a common ground between İsmet Özel and Servet-i Fünûn.
İsmet Özel’s book titled Erbain, a collection of all of his poems, consists of the books of
poems Geceleyin Bir Koşu, Evet İsyan, Cinayetler Kitabı and Celladıma Gülümserken, along
with the poems that he had not included in these books. Having an extensive range of use along
with the terms that has semantic proximity with it in Servet-i Fünûn tradition, the term hüzün
(sadness) was only used ten times in İsmet Özel’s Erbain. The word hüzün (sadness...

Bir akşamüstü kapalı bir mekândan dışarı çıktığınızda, ufukta, şahane bir renk kompozisyonu içinde batmakta olan güneşi görür, dudağınızda keskin bir tebessüm, donar kalırsınız. Bir güzellik karşısında çarpılma, büyülenmedir bu. Estetik bir haz duymadır. O an birçok unsur bir araya gelmiş, tabiî bir hadiseyi resmedilemez bir tablo güzelliğine dönüştürmüştür. İşte ne olduğunu hissettiğimiz, ancak tanımlayıp anlatamadığımız güzellik kavramının en belirgin özelliği, bize böyle zengin duygular yaşatması, içimizde yeni aydınlık pencereler açmasıdır. Bu doğrultuda iyi sanatçı da; ister şair, ister ressam, ister müzisyen olsun, eseriyle bizde her şeyden önce estetik bir coşku uyandırabilen kişidir, ideolojik tavrı, tanınıp tanınmaması yahut yaşantısının önemi yoktur. Bunlar eserin değil, sanatçının özellikleri olarak geçicidirler. Kalıcı olan eserdir ve eserin ortaya çıkmasından sonra sanatçı da onun karşısında herhangi bir yabancıdan farklı değildir. Sanat eserlerine bu anlayışla yaklaşanlar kendilerini sınırsız bir özgürlük içinde ve her güzellikten pay alan bir kudrette bulurlar. Zarfa değil mazrufa bakarlar. Dilaver Cebeci, böyle gerçek sanatı bilen ve anlayanları, kelimeleriyle güzellik iklimlerine uçurabilen usta şairlerimizden biri. Şiirlerinin insanı bir anda başka dünyalara çekiveren büyülü bir havası var. Okuduğunuz ilk mısralardan itibaren bu büyülü havanın etkisine giriyor, sınırlarını şairin çizdiği bir atmosfere doğru hızla sürükleniyorsunuz. Hele peş peşe bir kaç şiir okumuşsanız onun özel dünyasının mutlak esiri oluyorsunuz. Cebeci, Hun Aşkı ve Şafağa Çekilenler'den sonra üçüncü şiir kitabı ...Ve Sığınırım lçime' yi geçtiğimiz günlerde yayınladı. Hun Aşkı'nda milli motifleri ağırlıklı olarak kullanan ve genelde geçmişe özlem temasını işleyen Cebeci, Şafağa Çekilenler'de dinî unsurları da şiirine sokmuştu. Bu arada aşk, hüzün, yalnızlık gibi bireysel temaların da çok başarılı örneklerini vermişti. ...Ve Sığınırım İçime, yeni şiirlerle zenginleştirilmiş bir seçmeler kitabı niteliğinde. Adından da anlaşılacağı, üzere şairin dıştan içe dönüşünün yansımalarını ihtiva ediyor daha çok. Durmuş, oturmuş, toplumun içinde yaşayan bir duygulu ve sorumlu insan tipi çiziyor şair. Artık dinî duygularla millî duygular açısından da bir senteze ulaşmış görünüyor Cebeci. Dili ustaca kullanışı, orijinal imajları ve zengin birikimiyle okuyucuyu sımsıcak kuşatıyor ve biraz önce ifade etmeye çalıştığımız gibi bambaşka iklimlere götürüyor. Diyelim ki; Çah-ı Babil şiirini okuyorsunuz, imkânı yok buralarda kalamıyorsunuz artık: Babil kuyusu: Derin, esrarlı soluk... Ben saçlarından asılmış Hârût. Bir siyah okyanusta çırpınır parmaklarım, Kementler ör sarışın huzmelerden; Parmaklarımı tut. Okumuş ism-i a'zamı göğe çekilmiş Zühre, Babilli serhoşlar güzelliği unutmuş Ve bozulmuş tılsımı Zigguratların Ey kalbim, sıcacık, delişmen kalbim Sen de Zühre'yi unut. Ve Siperlenirim Gece'ye şiiri de Cebeci'nin, zengin iç dünyasını yansıtan örneklerden biri. Bakınız şair, duygularını nasıl parıltılı bir geçmişle besliyor: Mağlup gurupların rengi pençelerimde; Çıkar gelirim o zorlu savaşlardan... Selçuk yurdunu sularken bereketli terim, Çevirin dört yanımı kaleler gibi, Sağlam, emin, sımsıcak gecelerim. Sonra ılgar ile getir yeter, Soylu huzuru karanlığın; Salınır gözbebeklerimde ay huzmesi kızlarım. Bir lacivert göğün yedinci katından, El eder ülkülerim, yıldızlarım... Cebeci'nin vezin kaygısı yok. Çok zaman serbest, bazen heceyle bazen de aruzla yazıyor. Ama her defasında güzelliği yakalamayı biliyor: Bir gün çıkıp gelirse yüreğindeki askerler, Yıldızlar senden yana olursa bir gün; Boynuma yağlı kementler hazırla, Düşünceme cellat ol. Bil ki, ben çınar ağaçları diriliğinde Aztek baltaları kadar keskin, Bir rahmet sonrasında saçlarından tutarım; Ellerimden uzak ol. Dilaver Cebeci, şiirin herşeyden önce bir iç âhenk gerektirdiğinin farkında. Gerek heceyle gerekse serbest yazdığı şiirlerde kuvvetli bir müzikalite daima hissediliyor. Bunda eski edebiyatla çok fazla içli-dışlılığının rolü büyük olsa gerek. . Şiiri ve güzelliği anlatmaya çalışmak boşuna çaba. Anlatılamazlar ki, sevilirler, hissedilirler, yaşanırlar. İşte Cebeci, işte Yalnızlığa Övgü'sü: El uzanmaz yerinde bir uçurumun, Sensiz, kimsesiz, uykusuz, Günahtan korunmuş, sevgiden zorlu Ve kurşunca korkusuz, Çiçek yalnızlığım... Açılır gecemin o güleç penceresi, Başlar kirpik uçlarımda bir eski savaş, Dikilir yamacıma çözülmemiş düğümlerin, Kın içinde kılıç, mancınıkta taş, Gerçek yalnızlığım... Sen anıtlar içinde en yüce anıt... Diz çöktü önünde kaç tümen atlı Sen en eski mavi, en eski çeri, Gökten inmiş, gökçe kutlu, Gökçek yalnızlığım...

Mektepten memlekete düsturuyla Anadolu'ya açılan kültürel hamlenin uzantısı olarak yerli sesin edebiyatta kendisini gösterebilmesi bazı koşulların gerçekleşmesine bağlı kalır. İstanbul'un mevcut edebiyat birikimine Anadolu'nun kendi atmosferiyle katılmasını geciktiren sebeplerden birisi ordunun asker gücünü yetiştirme vazifesiyle yakından ilişkili olmasıdır. Memlekete doğru yola çıkan şiirin dikkatine takılan Maraşlı Satılmış'ın hikâyesi ile bu şehrin gölgesi edebiyatta giderek büyür ve beklenen yerli ses için bir örneğe dönüşür. Sesini kendi kaynaklarına yöneltmiş yeni bir şiir dilinin arayışına düşen Maraş'ın genç kalemlerine hemşehri Necip Fazıl Kısakürek ve aynı bölgeden Sezai Karakoç birer mektep olurlar. Maraş'tan İstanbul'a taşınan fakat Ankara'da filizlenen dergi faaliyetleriyle edebiyat dünyasında yeni bir şiir diliyle katılmak isteyen bu şairlerin yolları geleneksel şekillerden yola çıkar ve giderek serbest üsluba geçişin kanalını kendi renk...