Papers by Öncül Kırlangıç
İPA İstanbul dergisi, 2024
1950-80 yılları arasında artan kentsel nüfus oranı konut sorununun büyük tetikleyicilerinden biri... more 1950-80 yılları arasında artan kentsel nüfus oranı konut sorununun büyük tetikleyicilerinden biri oldu. Bu dönemde konut sorununu toplumsal bir sorun olarak ele alan ve bu doğrultuda kooperatif modeliyle üretim sağlayan sınırlı sayıda örnek bulunuyor. Dar gelirliler için adil ve demokratik bir konut üretim modeli olma potansiyeli taşıyan konut kooperatiflerinin aynı zamanda Türkiye’deki ilk katılımcı tasarım deneyimleri olan İzmit Yeni Yerleşmeleri ile Edirne Cumhuriyet Mahallesi projelerinin katılımcı planlama ve tasarım deneyimleri kısaca aktarılıyor.
Urban Futures - Cultural Pasts/ AMPS Proceedings Series 40.1, 2024
Participatory design is an approach that has had a significant impact on the production of public... more Participatory design is an approach that has had a significant impact on the production of public space and housing. Participatory design also leads to radical transformations in architecture. Despite implementation efforts that began in the 1970s, the widespread adoption of this approach has not yet occurred in Turkey. This paper aims to examine the current state and future of the participatory design in Turkey, focusing on the Düzce Hope Homes project, which is a rare and remarkable example. The study is based on data collected through the participatory action research method.
Turkey's geography has a history of devastating earthquakes. Two of these earthquakes occurred in the Marmara region in 1999. Following the earthquakes, tenants faced challenges accessing safe and affordable housing, and the state provided little assistance. This situation prompted tenant earthquake victims to establish a housing cooperative. The Düzce Hope Homes project was developed through a participatory and community-driven process, from design to construction, after a legal struggle to access public land. The project was initiated by the Düzce Solidarity Housing Cooperative for Homeless and Tenant Earthquake Victims. The Düzce Hope Studio, a temporary, collaborative, multidisciplinary, and volunteer design studio, developed a participatory planning and design process with the cooperative members. The participatory design process has changed the perceptions of both the cooperative members and the volunteer designers regarding housing and living in a shared environment. However, this case study also highlights the obstacles to the widespread adoption of the participatory design approach in Turkey.
Arredamento Mimarlık, 2022
8 Kasım Dünya Şehircilik Günü 46. Kolokyumu - Toplumda ve Mekanda Adalet/ Bildiriler Kitabı, 2023
Moderatör: Ceren İLTER SOY *Bu bildiri yazarın isteği üzerine yayınlanmamıştır.
mimar.ist, 2019
Ülkemiz 31 Mart yerel seçimlerine doğru yol alıyor. Yerel seçimler, bugün içerisinde yaşadığımız ... more Ülkemiz 31 Mart yerel seçimlerine doğru yol alıyor. Yerel seçimler, bugün içerisinde yaşadığımız koşullar, kentlerle, ilçelerle ilgili çevre sorunları açısından önemli bir eşik, bir umut olarak değerlendiriliyor. Özellikle büyük kentlerde yoğun nüfus artışı, çevre kirliliği, göç vb sorunlar bağlamında yerel yönetimleri zorlu bir çalışma dönemi bekliyor. Yerel seçimler öncesinde, bu çerçevede Mimarlar Odası da yönetimlere katkı sunabilmek, kentsel, mekânsal alandaki çalışmalara ışık tutabilmek amacıyla, "Türkiye Mimarlık Politikası" metnini hazırladı. Metinde, "uluslararası gelişmeler ve ülkemiz gerçekleriyle bağlantılı olarak mimarlığın ve mimarlık hizmetlerinin toplum ve kamu yararına yürütülmesinin güvence altına alınması" hedef olarak tanımlanıyor. Hepinizin bildiği gibi, özellikle büyük kentler yoğunlaşan çevre, ulaşım, nüfus, yapılaşma sorunları nedeniyle uluslararası ölçütlerde tanımlanan yaşam kalitesi standartlarından, "yaşanabilir" çevre kriterlerinden giderek uzaklaşıyor. Bugün dünya kentlerinin gündeminde ilk sırada yer verilen kentsel yaşam kalitesi çerçevesi; kentsel mekânda sağlıklı yaşam koşullarının (hava, su, beslenme, doğa koşulları vb) yanı sıra, kentli hakları, kültürel ve sosyal haklar ve bellek değerleriyle birlikte bir bütün olarak görülüyor. Bu nedenle de çevre ve yaşam kalitesinden söz edildiğinde, kentsel ve mimari tasarım kararlarıyla bunlara ait uygulama süreçleri, kentsel hizmetlerin niteliği, giderek de denetim mekanizmaları başat bir rol üstleniyor. Avrupa Mimarlar Konseyi (ACE) ve Uluslararası Mimarlar Birliği (UIA) mimarlık belgelerinde de bugünün öncelikli konuları olarak çevreci yaklaşımlar, haklar çerçevesi, kamu yararı anlayışı ön plana çıkıyor. Küresel ısınma, iklim değişikliği, enerji, kaynak krizi, kuraklaşma gibi önemli sorunların yanı sıra, insan eliyle yarattığımız yıkımlar, afetler, sosyal ve kültürel sorunlar, mekânsal adaletsizlikler ve yoksulluk sorunları bugün duyarlı ve kapsayıcı mimarlık anlayışının odak noktalarında yer alıyor. Önümüzdeki süreçte, yerel yönetimlerin yeni başlangıçlarla, bu çerçevede yapabilecekleri önemli işler, yeni açılımlar var. Uzman ekip çalışmalarıyla, yönetmelik ve mevzuatı güncelleyerek, kamu ihale sistemini yeniden düzenleyerek mesleki alanda uluslararası ölçütlere uygun çalışmalar yeni dönem çalışmalarında amaç olarak ortaya konulmalı, yeni işbirliği modelleri oluşturulmalı ve hayata geçirilmeli. İçeriğimizden söz etmek gerekirse; dergimizin bu sayısında da kent, mekân, mimarlık ve eğitim çalışmalarına dair farklı yazıları, incelemeleri bulacaksınız. "Tahakküm ve İnşa" başlıklı dosyamızda ise, ilgili uzmanların çalışmalarından, eleştirilerinden bir kesiti sunuyor; ilginç bularak okuyacağınızı umuyoruz. Gelecek sayımızda ise Bauhaus'un 100. yılı dolayısıyla özel bir dosya ve sayı üzerinde çalışmayı planlıyoruz. Bauhaus Okulu'nun kuruluşunun 100. yılı olması dolayısıyla 2019 yılı, birçok dünya ülkesinde, kültür sanat alanlarında önemli bir etkinlik platformu yarattı. Bu amaçla çalışan "2019 Bauhaus Birliği" de 2019 yılı anmaları için "dünyayı yeniden düşünmek" sloganını belirlemiş. Bizler de kendi coğrafyamızdan bakarak, bu önemli ve sembolik yıldönümü üzerine düşünmeyi, günümüze ait irdelemeleri sizlerle paylaşmayı hedefliyoruz. Bu bağlamda önerileriniz ve katkılarınız bizleri mutlu edecektir. Dergiye özveriyle destek veren, kıymetli vakitlerini ayıran yazarlarımıza, değerlendirmeleriyle katılan Danışma Kurulu üyelerimize ve siz değerli okuyucularımıza Yayın Kurulumuz adına tekrar içten teşekkür ederim. Saygılarımla, Deniz İncedayı 2 mimar • ist 2019/1 HABER / ETKİNLİK UIA -"Mimarlık ve Çocuk" Çalışma Grubu Toplantısı ve Kongresi / Deniz İncedayı .
beyond.istanbul, 2019
Günümüz mekan tasarım yaklaşımlarının, geçmiş yaklaşımlarla kıyaslandığında farklı toplumsal kate... more Günümüz mekan tasarım yaklaşımlarının, geçmiş yaklaşımlarla kıyaslandığında farklı toplumsal kategorilerin ihtiyaçlarını gözeten bir aşamaya ulaştığı söylenebilir. Bu bağlamda yaşlılar da özelleşmiş mekansal ihtiyaçlara sahip bir toplumsal kategori olarak ele alınıyor ve “yaşlılar için” mekan tasarımı ayrı bir konu başlığı haline geliyor. Bu yazıda, “için” tasarlamak yerine “birlikte” tasarlamak üzerine bir tartışma açarak, farklı toplumsal kategorilerle “birlikte” tasarlamanın olanaklarını yaşlılar özelinde Düzce Umut Evleri deneyimi ile birlikte ele almaya çalışacağım.
II. Uluslararası Kent Araştırmaları Kongresi Bildiriler Kitabı, 2016
MSGSÜ 26. Kentsel Tasarım ve Uygulamalar Sempozyumu: Kentsel Tasarımda Yeni Uygulamalar, Yaklaşımlar Sempozyum Kitabı, 2019
Reports by Öncül Kırlangıç
Mekanda Adalet Derneği Kentsel Politika Raporları, 2021
Kentsel dönüşüm, Türkiye'nin 2000’li yıllardaki kentleşme dinamiklerinde önemli bir boyutu oluştu... more Kentsel dönüşüm, Türkiye'nin 2000’li yıllardaki kentleşme dinamiklerinde önemli bir boyutu oluşturuyor. Dönüşüm uygulamaları genellikle deprem riskine karşı kentlerin yeniden yapılanması ihtiyacı ile gerekçelendiriliyor. Bu gerekçe doğrultusunda yapılan uygulamaların kentsel çevreye ve toplumsal hayata etkilerini ele alan çeşitli çalışmalar bulunuyor. Fakat bu çalışmalarda kentsel dönüşümün halk sağlığı üzerindeki etkileri sınırlı bir şekilde ele alınıyor. Mekanda Adalet Derneği'nin, İstanbul'un çeşitli bölgelerindeki çalışmalarında tanıklık ettiği sorunlardan yola çıkarak, Halk Sağlığı Uzmanları Derneği (HASU-DER) ile Bir iZ Toplum Ruh Sağlığında iZ Derneği'nden (Bir İZ) uzmanların danışmanlığında hazırladığı bu rapor, kentsel dönüşüm uygulamalarının halk sağlığı üzerindeki etkilerini ve buna yönelik geliştirilebilecek politikaları konu ediniyor. İyilik hâli kavramı, kent politikalarının oluşumunu halk sağlığıyla bütünlüklü olarak ve toplumsal adalet temelinde ele alan bir yaklaşıma işaret ediyor. Bu anlamıyla raporun merkezinde Türkiye'de kentsel dönüşümü iyilik hâli kavramı üzerinden tartışmaya açarak politika önerileri geliştirme çabası bulunuyor.
Eldeki bu rapor, Beylikdüzü Belediyesi görev sınırları içinde yer alan Yakuplu Roman Mahallesi ... more Eldeki bu rapor, Beylikdüzü Belediyesi görev sınırları içinde yer alan Yakuplu Roman Mahallesi sosyal konut yerleşiminin iyileştirilmesine yönelik olarak, söz konusu belediye ile Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi arasında imzalanmış bulunan işbirliği protokolü uyarınca hazırlanmıştır. Bu kapsamda, mahallede gerçekleştirilen araştırma bulgularını derlemeyi ve bu bulgular ışığında, sosyal konutlar ve çevresinde gerçekleştirilebilecek bir iyileştirme çalışmasının ana hatlarını ortaya koymayı hedeflemektedir.
Thesis by Öncül Kırlangıç
Farklı coğrafyalarda, dar gelirlilerin yaşadığı konut sorununun çözümüne yönelik olarak, mimari t... more Farklı coğrafyalarda, dar gelirlilerin yaşadığı konut sorununun çözümüne yönelik olarak, mimari tasarımda “kullanıcı katılımı” yaklaşımının uygulandığı örnekler incelendiğinde; gerek sağlıklı ve nitelikli konut alanlarının oluşumu, gerekse insanların yaşadıkları çevreyi sahiplenmeleri anlamında mimari tasarımda “kullanıcı katılımı” yaklaşımı ile olumlu sonuçlara ulaşıldığı görülmüştür.
Collective Publications by Öncül Kırlangıç
Dayanışma Mimarlığı sergisi, önümüzdeki dönem içerisinde belirgin bir çizgi oluşturacağı şimdiden... more Dayanışma Mimarlığı sergisi, önümüzdeki dönem içerisinde belirgin bir çizgi oluşturacağı şimdiden görülebilen bir damarı temsil eden
yedi farklı mimarlık grubunun çalışmalarını bir araya getiriyor. Bazılarının birkaç yıl, bazılarının ise on yıla varan geçmişleri olan bu yedi grubun
her biri, kendilerinden olağan koşullarda herhangi bir müşteri, işveren ya da yatırımcı tarafından istenmemiş, tersine kendi görüşlerince oluşturdukları ya da fark ederek destekledikleri bazı toplumsal ihtiyaçları, kendilerine mesleki anlamda ve gönüllü olarak iş edinmiş olan gruplardır.
1999 Düzce Depremi sonrasında “sağlıklı ve güvenli konutta yaşama
hakkı” için verdikleri toplumsa... more 1999 Düzce Depremi sonrasında “sağlıklı ve güvenli konutta yaşama
hakkı” için verdikleri toplumsal mücadeleden başarıyla çıkan Düzceli
kiracı depremzedeler, Düzce Umut Atölyesi’nin ilham kaynağıdır. Sırf
kiracı oldukları için temel haklarından mahrum bırakılan depremzede-
ler, koşulları ve mekânsal sınırları zorlamak durumunda kalır. Burada
aşılan hukuki ve idari pek çok badirenin ardından, kooperatif kurulur.
Kiracı depremzedeler, benzersiz bir katılımcı planlama ve tasarım
süreciyle kendi yaşam alanlarını kurma iradesi gösterirler. Açık çağrı
ve dayanışma prensibiyle kurulan, farklı disiplinlerden gelen gönüllü-
lerden oluşan Düzce Umut Atölyesi, tasarım için gerekli dayanışmayı
örgütler.
6 Mayıs - 11 Haziran 2016 tarihleri arasında Studio-X İstanbul’da ger-
çekleşen UMUT 1999 - 2016 Sergisi kapsamında hazırlanan bu yayın,
DEPREM, KATILIM, KOOPERATİF ve YUVA kavramlarına odaklanarak,
17 yıldır sürdürülen bu mücadelenin samimi bir muhakemesini yapma-
yı amaçlayan Sergi’nin “katılım” ayağını detaylandırır.
Uploads
Papers by Öncül Kırlangıç
Turkey's geography has a history of devastating earthquakes. Two of these earthquakes occurred in the Marmara region in 1999. Following the earthquakes, tenants faced challenges accessing safe and affordable housing, and the state provided little assistance. This situation prompted tenant earthquake victims to establish a housing cooperative. The Düzce Hope Homes project was developed through a participatory and community-driven process, from design to construction, after a legal struggle to access public land. The project was initiated by the Düzce Solidarity Housing Cooperative for Homeless and Tenant Earthquake Victims. The Düzce Hope Studio, a temporary, collaborative, multidisciplinary, and volunteer design studio, developed a participatory planning and design process with the cooperative members. The participatory design process has changed the perceptions of both the cooperative members and the volunteer designers regarding housing and living in a shared environment. However, this case study also highlights the obstacles to the widespread adoption of the participatory design approach in Turkey.
Reports by Öncül Kırlangıç
Thesis by Öncül Kırlangıç
Collective Publications by Öncül Kırlangıç
yedi farklı mimarlık grubunun çalışmalarını bir araya getiriyor. Bazılarının birkaç yıl, bazılarının ise on yıla varan geçmişleri olan bu yedi grubun
her biri, kendilerinden olağan koşullarda herhangi bir müşteri, işveren ya da yatırımcı tarafından istenmemiş, tersine kendi görüşlerince oluşturdukları ya da fark ederek destekledikleri bazı toplumsal ihtiyaçları, kendilerine mesleki anlamda ve gönüllü olarak iş edinmiş olan gruplardır.
hakkı” için verdikleri toplumsal mücadeleden başarıyla çıkan Düzceli
kiracı depremzedeler, Düzce Umut Atölyesi’nin ilham kaynağıdır. Sırf
kiracı oldukları için temel haklarından mahrum bırakılan depremzede-
ler, koşulları ve mekânsal sınırları zorlamak durumunda kalır. Burada
aşılan hukuki ve idari pek çok badirenin ardından, kooperatif kurulur.
Kiracı depremzedeler, benzersiz bir katılımcı planlama ve tasarım
süreciyle kendi yaşam alanlarını kurma iradesi gösterirler. Açık çağrı
ve dayanışma prensibiyle kurulan, farklı disiplinlerden gelen gönüllü-
lerden oluşan Düzce Umut Atölyesi, tasarım için gerekli dayanışmayı
örgütler.
6 Mayıs - 11 Haziran 2016 tarihleri arasında Studio-X İstanbul’da ger-
çekleşen UMUT 1999 - 2016 Sergisi kapsamında hazırlanan bu yayın,
DEPREM, KATILIM, KOOPERATİF ve YUVA kavramlarına odaklanarak,
17 yıldır sürdürülen bu mücadelenin samimi bir muhakemesini yapma-
yı amaçlayan Sergi’nin “katılım” ayağını detaylandırır.