Books by Bartłomiej Samarski
Powstanie Styczniowe na Białostocczyźnie. W 150. rocznicę wybuchu, 2013
Powstanie styczniowe widziane z perspektywy lokalnej. Praca obfituje w zdjęcia materiałów archiwa... more Powstanie styczniowe widziane z perspektywy lokalnej. Praca obfituje w zdjęcia materiałów archiwalnych oraz muzealiów, związanych z zagadnieniem. Jeśli chciałby ktoś zobaczyć kielich mszalny z duszą - zapraszam do lektury.
History of the January Uprising in the territories of north-eastern Poland.
Zaginieni 1939-1945 w świetle akt Sądu Grodzkiego w Białymstoku, t. II - powiat białostocki, 2011
Praca źródłowa, zawierająca ponad 2300 biogramów, ustalonych na podstawie akt Sądu Grodzkiego w B... more Praca źródłowa, zawierająca ponad 2300 biogramów, ustalonych na podstawie akt Sądu Grodzkiego w Białymstoku. Bohaterami publikacji są białostoczanie, którzy zaginęli lub - co najczęstsze - zginęli w wyniku działań II wojny światowej.
This book consists of over 2300 (arranged alphabetically) biographies inhabitants of Białystok who have been missing or have died as a result of warfare of World War II. The presented publication is based on the archival sources, mainly on court files in Białystok.
Znani-Nieznani, 2016
Publikacja biograficzna, poświęcona mieszkańcom Białegostoku, którzy w jakiś sposób zaznaczyli si... more Publikacja biograficzna, poświęcona mieszkańcom Białegostoku, którzy w jakiś sposób zaznaczyli się na niwie lokalnej, ale też często i w historii ogólnokrajowej - dziś, niestety, z różnych przyczyn pozostają mniej znani, lub w ogóle.
This book shows biographies people who lived in Białystok, who were famous, but somehow now they are quite unknown. The book consists of fourteen large chapters, each about a different person. The publication was based on the archival sources.
Papers by Bartłomiej Samarski
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica
Artykuł, na przykładzie Białegostoku, ma za zadanie przybliżyć zagadnienia oficjalnej propagandy ... more Artykuł, na przykładzie Białegostoku, ma za zadanie przybliżyć zagadnienia oficjalnej propagandy państwowej, prowadzonej w latach 1936–1939 przez organa administracji, środki masowego przekazu oraz stowarzyszenia i organizacje społeczne. Aktywność ta, jako jedno z narzędzi wojny, miała przygotować społeczeństwo kraju na trudy i wyzwania ewentualnego konfliktu zbrojnego. Dodatkowo służyła konsolidacji narodu, budowaniu jedności i wspólnoty, tworzeniu mitu Marszałka Edwarda Śmigłego-Rydza, miała też spajać ludność cywilną II Rzeczypospolitej z armią. Przede wszystkim jednak polska propaganda drugiej połowy lat trzydziestych XX w., w założeniu państwowych ośrodków władzy, służyć miała wychowywaniu obywateli, kreowaniu właściwych z jej punktu widzenia postaw, co w obliczu spodziewanej konfrontacji zbrojnej miało zwiększyć zaangażowanie ludności cywilnej w obronę kraju. Prezentowany tekst, oparty w głównej mierze o informacje z lokalnej prasy z epoki, opisane wyżej zagadnienia podsumowuj...
Światy Archiwalne. Archiwalia Nieoczywiste, 2023
Artykuł, na przykładzie zasobu Archiwum Państwowego w Białymstoku, ma za zadanie przybliżyć ewent... more Artykuł, na przykładzie zasobu Archiwum Państwowego w Białymstoku, ma za zadanie przybliżyć ewentualne możliwości badawcze w sytuacji, gdy podstawowa baza źródłowa dla danego zagadnienia nie istnieje, bądź zachowane materiały są dalece niewystarczające. Autor, korzystając z własnego doświadczenia praktycznego, analizuje przydatność akt finansowych, gospodarczych, sądowych, prokuratorskich i notarialnych do badań nad historią Białegostoku w okresie międzywojennym. Założenia
ogólne pracy zostały zilustrowane licznymi przykładami szczegółowymi,
ukazując korzyści płynące z włączenia w sferę zainteresowań badawczych źródeł z pozoru z opracowywanym tematem niezwiązanych.
Summary
The aim of this article is to present possible research possibilities when the primary source base for a given issue does not exist or the preserved materials are far from sufficient. It is based on the resources of the State Archives in Białystok. The author, using his own practical experience, analyzes the usefulness of financial, economic, judicial, notarial and prosecutors’ records for research on the history of Białystokin the interwar period. The general assumptions of the work have been illustrated
with numerous detailed examples that show the benefits of including in the research sources, seemingly unrelated to the topic under study.
Czasopismo Naukowe Instytutu Studiów Kobiecych
On the one hand, the aim of this article is to introduce the figure of MD Berta Szaykowska to a w... more On the one hand, the aim of this article is to introduce the figure of MD Berta Szaykowska to a wider audience. The figure of doctor from Białystok specializing in pediatrics and neonatology. But on the other hand, it is an attempt to take a closer look at her socio-cultural activities, the efforts put into the process of improving the hygiene and health of women from the lowest social classes. However, most of all, it is supposed to be a kind of an unique journey into the female world of the interwar Białystok. An image which reflects, via the heroine, the headaches of everyday life of those days. Regardless of whether they affected single mothers, students of a female gymnasium or local prostitutes. In the margin of the main narration, the presented text also includes Białystok threads related to the prominent names of Polish literature. Names including Bertha’s friends – Maria Dąbrowska or Tadeusz Boy-Żeleński, but also the last President of the Republic of Poland in exile – Rysz...
"Próby. Nieregularnik filologiczny", nr 2/2014, s. 174-192, 2014
Artykuł dotyczy bardzo istotnego punktu w historii Białegostoku, gdyż opowiada o momencie odzyska... more Artykuł dotyczy bardzo istotnego punktu w historii Białegostoku, gdyż opowiada o momencie odzyskania przez miasto niepodległości. Niepodległości, która - inaczej niż na pozostałych terytoriach kraju - zawitała "nad Białą" dopiero w lutym 1919 roku. Główna część narracji skupia się na chwili wkroczenia do miasta pierwszych oddziałów Wojska Polskiego i urządzonej dwa dni później na ich cześć uroczystości. Poza tym Czytelnik znajdzie też garść informacji o sytuacji Białegostoku w okresie I wojny światowej, jak również o etapach kształtowania się w mieście administracji polskiej.
"Próby. Nieregularnik filologiczny", nr 4/2016, s. 301-311, 2016
Artykuł w sposób szczegółowy opisuje dążenia władz i mieszkańców Białegostoku do powołania w mieś... more Artykuł w sposób szczegółowy opisuje dążenia władz i mieszkańców Białegostoku do powołania w mieście stałego teatru (zespołu aktorskiego, ale i gmachu teatralnego), którego stolica województwa białostockiego w 1919 roku, tj. w momencie odzyskania niepodległości, nie posiadała. Jego brak boleśnie był odczuwany przez samych białostoczan, a starania – zakończone połowicznym można powiedzieć sukcesem – trwały nieprzerwanie niemal przez cały okres dwudziestolecia międzywojennego. Prezentowany tekst przedstawia ogólną sytuację życia kulturalnego Białegostoku lat 1919–1939, lokalne inicjatywy zmierzające do utworzenia w mieście profesjonalnej trupy teatralnej, aż do – co stanowi poważną część treści – powołania do życia Teatru Objazdowego Województwa Białostockiego. Artykuł oparty jest na materiale źródłowym, szeroko wykorzystuje archiwalia oraz lokalną prasę omawianego okresu. Dzięki takiemu ujęciu badawczemu, jak i wykorzystanym materiałom udało się uzyskać i zaprezentować znaczną dozę szczegółowych informacji, dotyczących narodzin pewnej idei, która następnie przekuwana była w rzeczywistość. Idei, głównie z przyczyn finansowych, realizowanej początkowo wespół z innymi miastami województwa, ale też będącej źródłem i motorem napędowym do budowy w Białymstoku gmachu Domu Ludowego (dzisiejszego Teatru Dramatycznego im. Aleksandra Węgierki). Pełną jej realizację przerwał, niestety, wybuch II wojny światowej, który też stanowi cezurę kończącą treść artykułu
"Próby. Nieregularnik filologiczny", nr 3/2015, s. 207-223, 2015
Artykuł w syntetyczny sposób opisuje ostatni akt zagłady białostockich Żydów - moment wkroczenia ... more Artykuł w syntetyczny sposób opisuje ostatni akt zagłady białostockich Żydów - moment wkroczenia do miasta oddziałów niemieckich, podpalenia Wielkiej Synagogi, rozstrzelań dokonywanych w lesie na Pietraszach, czy - wreszcie - utworzenie getta i stopniowe zmniejszanie jego rozmiarów, aż do całkowitej likwidacji... Prezentowany tekst w głównej mierze powstał w oparciu o materiały archiwalne, przechowywane w Archiwum Państwowym w Białymstoku.
"Rocznik Białostocki", t. XX, s. 131-156, 2016
Oparta o niewykorzystywane dotąd materiały źródłowe (m.in. budżety i inną dokumentację finansowo-... more Oparta o niewykorzystywane dotąd materiały źródłowe (m.in. budżety i inną dokumentację finansowo-gospodarczą, a także akta sądowe) historia białostockiego Teatru Dramatycznego (naówczas Dom Ludowy im. Marszałka Piłsudskiego czy Teatr Miejski). Historia początków idei oraz dziejów powstawania w Białymstoku teatru, w podwójnym rozumieniu terminu - jako instytucji kulturalnej, trupy oraz (przede wszystkim) w odniesieniu do samego gmachu.
Uploads
Books by Bartłomiej Samarski
History of the January Uprising in the territories of north-eastern Poland.
This book consists of over 2300 (arranged alphabetically) biographies inhabitants of Białystok who have been missing or have died as a result of warfare of World War II. The presented publication is based on the archival sources, mainly on court files in Białystok.
This book shows biographies people who lived in Białystok, who were famous, but somehow now they are quite unknown. The book consists of fourteen large chapters, each about a different person. The publication was based on the archival sources.
Papers by Bartłomiej Samarski
ogólne pracy zostały zilustrowane licznymi przykładami szczegółowymi,
ukazując korzyści płynące z włączenia w sferę zainteresowań badawczych źródeł z pozoru z opracowywanym tematem niezwiązanych.
Summary
The aim of this article is to present possible research possibilities when the primary source base for a given issue does not exist or the preserved materials are far from sufficient. It is based on the resources of the State Archives in Białystok. The author, using his own practical experience, analyzes the usefulness of financial, economic, judicial, notarial and prosecutors’ records for research on the history of Białystokin the interwar period. The general assumptions of the work have been illustrated
with numerous detailed examples that show the benefits of including in the research sources, seemingly unrelated to the topic under study.