Justice

Bu tez çalışmasında Yeşim Özsoy tarafından İstanbul, Beyoğlu, Galata'da 2003 yılında özel bir tiyatro mekânı olarak kurulan Galata Perform'un tiyatro oyunu prodüksiyonlarının dışında yürüttüğü projeler ve bu projelerin sonuçları araştırılmaktadır. İlk bölümde XX. yüzyılda gelişen, Avrupa'yı ve Dünya'yı etkileyen sanat akımları, bu akımların tiyatroya etkileri, Artaud, Grotowski ve Meyerhold gibi tiyatrocuların sanat anlayışları, alternatif tiyatro düşüncesinin gelişimi ve Türkiye'deki alternatif tiyatro girişimleri incelenmiştir. İkinci bölümde oyuncu, yazar ve yönetmen Yeşim Özsoy'un eğitimi ve sanat hayatı, Özsoy'un 2002'de kurduğu Ve Diğer Şeyler Tiyatro Topluluğu ve 2003'de kurduğu genel sanat yönetmenliğini yürüttüğü performans sanatları mekânı Galata Perform incelenmiştir. Ayrıca Görünürlük Projesi (2005- 2012 yılları arasında yapılan bir Galata Perform projesi. Bu proje, İstanbul, Beyoğlu, Galata'daki kamusal alanlar ve çeşitli mekanlarda, aynı günlerde aynı zamanlarda eş güdümle sergilenen sanat etkinliklerinden oluşmaktadır) ve Yeni Metin Yeni Tiyatro Projesi (çağdaş tiyatro metin yazarlığı atölyeleri, söyleşiler, festivaller, çeviri faaliyetleri ve e-kitap yayınlarını kapsayan uluslararası ve uzun soluklu bir projedir) de detaylı bir şekilde incelenmiştir. Son bölümde ise incelenen projelerin Türk tiyatrosu ve sanat hayatına katkıları araştırılmıştır.

The purpose of this thesis is to investigate the projects of Galata Perform, a private theatre in Galata, Beyoğlu, İstanbul established by Yeşim Özsoy in 2003, and their results other than the regular theatre plays and the results of these projects. Art movements of the 20th Century, which affected the World, Europe and as well as theatre; the theatre directors Artaud, Grotowski and Meyerhold and their senses of art, progress of a fringe theatre in the World, and the fringe theatre attempts in Turkey are explored in the first part. In the second part; Yeşim Özsoy's education who is an actress, a writer and a director, her life as an artist, Ve Diğer Şeyler Tiyatro Topluluğu (And the Other Things Theatre Company) that she set up in 2002, and Galata Perform a performing arts venue of which she established in 2003 and she is the artistic director, are examined. Also, Görünürlük Projesi (Visibility Project; a Galata Perform project, which was held between 2005 and 2012. The project consists of art activities that are performed in public spaces and various venues at the same time during the same day and in coordination in Galata, Beyoğlu, İstanbul) and Yeni Metin Yeni Tiyatro (New Text New Theatre is an international, long-term project that focuses mainly on new forms of playwriting, consisting of contemporary playwriting workshops, sessions, festivals, translation workshops and e-book publishers) are examined in detail. The contributions of above-mentioned projects to the Turkish Theatre and the art life is researched.

22 Haziran 2020 ve 14 Eylül 2020 tarihleri arasında İnternet ortamında gerçekleştirilen bu anket çalışması; görsel-işitsel ve sahne sanatları alanlarında çalışan kişilerin sansür, otosansür ve ifade özgürlüğü kavram, konu ve problemlerine dair düşünce ve algılarının sayısal olarak değerlendirilmesini ve genelleştirilmesini sağlamak amacıyla yapılmıştır. Türkiye’de görsel işitsel ve sahne sanatları alanında aktif olarak çalışan 18 – 71 yaşları arasında toplam 515 kişinin katıldığı anket Survey Monkey adlı program yardımıyla İnternet ortamında yapılmıştır.

Oyuncular Sendikası ve Çağdaş Sinema Oyuncuları Derneği ÇASOD ortaklığında ve Hollanda Krallığı Ankara Büyükelçiliği ve İstanbul Başkonsolosluğu MATRA ve İnsan Hakları Programları maddi desteğiyle yürütülen “Türkiye’de Görsel İşitsel ve Sahne Sanatları Alanında Sansürün Takibi ve Önlenmesi Projesi” kapsamında hazırlanan bu anket çalışması toplam 57 sorudan oluşmaktadır. Anketin tamamlanması katılımcıların yaklaşık 15 dakikasını almıştır. Anket çalışması Oyuncular Sendikası ve Çağdaş Sinema Oyuncuları Derneği ÇASOD’un üye listeleri, eposta ve mesaj grupları ile Twitter, Facebook ve Instagram hesapları aracılığıyla yayılmıştır. 

Raportör Emre YETİM tarafından hazırlanan anket soruları; akademisyenler, sendika ve proje uzmanları, sendika avukatı, proje danışma kurulu üyesi gazeteci ve hak savunucuları ile Oyuncular Sendikası ve Çağdaş Sinema Oyuncuları Derneği yönetim kurullarının üyeleriyle paylaşılarak geri bildirimler alınmış ve kolektif çalışmalar sonucunda son haline getirilmiştir. Hazırlık çalışmaları kapsamında 4 Mayıs 2020 ile 5 Haziran 2020 tarihlerinde İnternet ortamında geniş katılımlı toplantılar düzenlenmiştir. Anketin tasarımı, uygulaması ve sonuçların analizi Survey Monkey programı aracılığıyla raportör Emre YETİM tarafından yapılmıştır. Tüm soruların yer aldığı anket formu raporun ekinde sunulmuştur.

Bu etkinlik, Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın desteği ile BİROY Sinema Oyuncuları Meslek Birliği Yönetim Kurulu Saymanı ve Beykent Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Sahne ve Gösteri Sanatları Yönetimi Bölümü Araştırma Görevlisi Emre Yetim’in BİROY adına geliştirdiği ve yürütücüsü olduğu “Türkiye’de İcracı Sanatçılar Araştırması ve WIPO Pekin Anlaşmasının Türk Fikri Mülkiyet Sistemine Etkileri” başlıklı proje kapsamında; Beykent Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi ve Hukuk Fakültesinin işbirliği ve Dünya Fikri Mülkiyet Örgütü WIPO, Uluslararası Aktörler Federasyonu FIA ve Telif Hakları Genel Müdürlüğü’nün katılımı ile “İcracı Sanatçıların Fikri Hakları ve WIPO Pekin Anlaşmasının Önemi” başlığı altında çok taraflı bir uluslararası anlaşma olan WIPO Pekin Görsel İşitsel İcralara Dair Pekin Anlaşması’nın incelenmesi ve irdelenmesi amacıyla 29 Ocak 2021 tarihinde çevrimiçi olarak tüm seyircilerin katılımına açık olarak gerçekleştirilmiştir. Katılımlarıyla bu etkinliğin gerçekleşmesini sağlayan değerli konuşmacılara, panelistlere ve katılımcılara teşekkürü borç biliriz.

With the support of the Republic of Turkey Ministry of Culture and Tourism, this event was carried out within the scope of the project titled “The Research on Performing Artists in Turkey and the Effects of the WIPO Beijing Treaty on the Turkish Intellectual Property System” as developed BIROY Turkish Actors’ Collecting Society Executive Board Treasurer and Beykent University Fine Arts Faculty Stage and Performing Arts Management Department Research Assistant Emre Yetim on behalf of BİROY, with the cooperation of Beykent University Faculty of Fine Arts and Faculty of Law, and the participation of World Intellectual Property Organization WIPO, International Actors Federation FIA and General Directorate of Copyrights, with the aim of examining and scrutinizing the WIPO Beijing Treaty on Audiovisual Performances, a multilateral international treaty under the title of "Intellectual Rights of Performers and the Importance of the Beijing Treaty", and was held online on January 29, 2021, open to the participation of all spectators. We would like to thank the valuable speakers, panelists and participants ho made this event happen with their participation.

Dünya Sağlık Örgütü tarafından 30 Ocak 2020’de Uluslararası Halk Sağlığı Acil Durumu ve 11 Mart 2020'de küresel pandemi ilan edilen Yeni Tip Koronavirüs (Covid-19) salgını, tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde halk sağlığını tehlikeye sokmuştur. Genellikle öksürük sonucu oluşan damlacıklar vasıtası ile insandan insana bulaşan Covid-19 virüsünün yayılmasının önlenmesi ve halk sağlığının korunması amacıyla tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de olağanüstü tedbirler alınmıştır.

Bu kapsamda Türkiye’de 16 Mart 2020 tarihinde alınan kararlarla tiyatro, sinema, gösteri merkezi, konser salonu vb. kültür sanat mekanlarının faaliyetlerinin geçici olarak durdurulduğu; açık ve kapalı alanlarda düzenlenecek her türlü kültürel ve sanatsal faaliyetin ertelendiği ilan edilmiştir. Alınan bu zorunlu önlemler ile sahne sanatları, sinema, müzik, güzel sanatlar ve ilim ve edebiyat alanlarında faaliyet gösteren tüm sanatçıların faaliyetleri geçici olarak durdurulmuştur.

Bu çalışma, Türkiye’de 2020 yılında 17 Mar tarihinden itibaren Covid-19 salgını nedeniyle kültür sanat faaliyetlerine ara verilmesi kararının tiyatro sanatçılarının ekonomik, sosyal ve kültürel hayatlarına etkilerinin belirlenmesi doğrultusunda internet ortamında yapılan anket çalışmasından elde edilen verilerin ışığında tiyatro sanatçılarının mesleki projeksiyonlarına dair görüşlerinin belirlenmesi ve ekonomik ve sosyal haklara erişiminin araştırılması amacıyla yapılmıştır.

Araştırma kapsamında üç temel soruya cevap aranmıştır: 1. Covid-19’un tiyatro sanatçılarının sosyal, ekonomik ve ekonomik koşullarına etkileri nelerdir? 2. Tiyatro sanatçılarının Covid-19 kapsamında sağlanan ekonomik ve sosyal desteklere erişimleri ne düzeydedir? 3. Tiyatro sanatçılarının kısa ve orta vadede mesleki projeksiyon, beklenti ve talepleri nelerdir?

Bu üç sorunun ele alınmasındaki temel gerekçe Covid-19’un tiyatro sanatçılarına etkilerinin, bu etkileri bertaraf etmek için yetkililerce alınan ve alınmasına ihtiyaç duyulan tedbirler üzerine düşünülmesini sağlamaktır.

Bu sanatta yeterlilik tez/eser çalışmasının amacı, Euripides'in Medea, Elektra ve Bakkhalar oyunlarında kadın karakterlerin faili ve/veya kurbanı olduğu duygusal, fiziksel, ekonomik ve psikolojik şiddet eylemlerini analiz etmek ve incelemek, elde edilen bulguların ışığında bir kolaj/uyarlama tiyatro metni oluşturmak ve oluşturulan tiyatro metnini sahnelemek ve icra etmek suretiyle bir reji ve oyunculuk çalışması ortaya koymaktır.

Bu çalışma kapsamında; Euripides'in Medea, Elektra ve Bakkhalar oyunlarındaki kadın karakterlerin şiddet eylemleri üzerine inceleme ve analizler yapılmıştır. Elde edilen bulgular ışığında ve inceleme konusu oyun metinlerinden hareketle "Euripides'in Şiddetli ve Şiddet Mağduru Kadınları" başlıklı dramatik nitelikli bir kolaj/uyarlama sahne metni meydana getirilmiştir. Meydana getirilen tiyatro metni, tiyatro yönetmeni olarak oyuncularla prova edilmiş, bir reji ve oyunculuk çalışması meydana getirilmiş ve meydana getirilen tiyatro oyunu jüri önünde sahnelenerek icra edilmiştir.

İnceleme, araştırma, analiz, metin oluşturma, reji ve oyunculuk çalışmaları ile oyunun sahnelenerek icra edilmesi aşamalarında elde edinilen bilgi, bulgu ve olgular sanatta yeterlik tez/eser metnine eklenmiştir. Çalışma kapsamında meydana getirilen ve sahnelenen "Euripides'in Şiddetli ve Şiddet Mağduru Kadınları" başlıklı dramatik sahne metni ekte sunulmuştur.

Sanatçılar, 20. Yüzyılda, elektronik teknolojilerin doğuşu ve evrimi sürecinde ortaya çıkan bilgi iletişim teknolojilerini, eserlerini üretmek ve halka sunmak için kullanmaktadırlar.

İnternet teknolojilerinin gelişimiyle, 2004 sonrası ortaya çıkan, sosyal medya platformları kullanılarak sanat eserlerinin üretimi ve halka sunumu olarak açıklanan sosyal medya sanatı, çağdaş sanatın yeni araçlarındandır. Sosyal medya platformlarının dünya çapındaki yaygınlığı, kullanıcı sayılarının büyüklüğü, hızlı, anlık etkileşimlere olanak sağlamasıyla, sanatçılar ve izleyiciler için yeni fırsatlar sunmaktadır.

Bu çalışmada, sanat tarihinde insanın anlatımı üzerine, köklü bir tür olan, portreler ve sanatçıların kişisel portrelerinin, fotoğraflanan portrelere ve selfie’lere dönüşümü üzerinde durulacak, sıradan insanlara ait “gerçek ya da sanal Instagram hesaplarında paylaştıkları fotografik imgeler üzerinden”, sosyal medya sanatının bir parçası olan, Instagram Sanatı’nın insanı kendilerini, yaşamlarını ve kişiliklerini görsel olarak anlattıkları, yeni bir sanat türü olduğu öne sürülecektir. Bu amaçla, Türkiye’de ve farklı ülkelerde yaşayan sıradan insanlara ait, ticari olmayan, ortalama takipçi sayısına sahip hesaplar ve paylaşımları incelenecek, bu paylaşımlar üzerinden, hesapların sahiplerinin gerçek ya da sanal karakterlerini anlatımları incelenecektir.

Purpose The purpose of this paper is to determine the effects of environmental factors in open-plan offices with the same characteristics but with different workstation partition heights (1.10, 1.40 and 1.65 m) on perceptual evaluations of office employees. Design/methodology/approach In this research, the effects of environmental factors on employees’ perceptual evaluations in open-plan offices at the Gölbaşı Region of Ankara were measured with a detailed questionnaire. The research data were obtained from 81 employees who agreed to fill out the questionnaire and who use open-plan offices. Findings It was found that the office environments with 1.65 m workstation partition heights were more favorably assessed for each of the items of planning and of privacy that form the dependent variables compared to the office environments with 1.10  and 1.40 m partition heights. On the other hand, the office environments with the 1.10 and 1.40 m partition heights were more favorable for lightin...

Günümüz demokrasilerinde kadınların temsil oranları oldukça düşüktür. Kadınların siyasal alana katılımını olumsuz yönde etkileyen en önemli nedenlerden biri erkek egemenliğine dayalı cinsiyet rejiminin yarattığı toplumsal eşitsizlik ve eril siyasal yapı düşüncesidir. Bu cinsiyet temelli ayrımda ortaya çıkan geleneksel kuram, toplumsal hayatı özel alan ve kamusal alan olarak ikiye ayırmış; kadınları özel alanda, erkekleri ise kamusal olarak adlandırılan siyasal ve ekonomik alanda konumlandırmıştır. Toplumsal cinsiyet rollerinin belirleyici olduğu sosyal yapı içerisinde kadınların özel alanda konumlandırılması ve kamusal alana dahil edilmemeleri kadınların siyasal alandan uzaklaşılmasına neden olmakla beraber normal karşılanan bir durum haline gelmiştir. Çünkü süreç içerisinde kadınlar ataerkil toplumsal cinsiyet rollerinin gerekliliklerine uygun olarak yetiştirilmekte ve bunun doğal sonucu olarak da eril siyasal yapı düşüncesi birey tarafından kabul edilebilir hale gelmektedir. Var olan sistem, siyasal alanda kadınların eksik temsil edilmesine neden olmakla beraber, temsilci olan kadınların da siyasal alandaki varlıklarını olumsuz yönde etkilemektedir. Toplumda genel olarak ikincil konumda olan kadınların erkeklerle eşit haklara sahip olabilmeleri, siyasal kararların alınmasında etkin olabilmeleri, çıkarlarını koruyabilmeleri ve kendilerini savunabilmeleri için siyasal alana katılmaları önemlidir. Bu nedenle kadınların sosyal, siyasal, kültürel alana aktif olarak katılmalarını sağlayacak düzenlemelere gidilmelidir. Siyasal karar alma süreçlerinde simgesel olmaktan çıkarak aktif rol almaları sağlanmalıdır. Kadınları temsil sorununun önüne geçilmesinde yapılması gereken ilk şey toplumsal yaşamda var olan ataerkil yapı düşüncesini değiştirerek kadınlarla erkeklere eşit haklar verilmelidir. Hukuki anlamda hakların olması problemlerin tamamının çözüldüğü anlamına gelmemektedir. Toplumdaki siyaset erkek işidir algısı değişmeli , kadınların da siyasal alanda başarılı olabileceği bilinmeli ve fırsat eşitliği sağlanmalıdır. Kadınların siyasette temsil oranlarının arttırılmasında devlete ve siyasi partilere büyük sorumluluklar düşmektedir. Siyasi partiler belli oranda kadın kotası koyarak bu süreci desteklemeli ve kadınlarla erkeklerin siyasal alanda eşit temsil edilmelerini sağlanmalıdır.Kotanın meşru zemine dayanması ve bağlayıcı olması için yasalarda da düzenlemeye gidilmelidir.Ayrıca aday listeleri oluşturulurken kadın aday sayısı artırılmalı ve seçilebilme ihtimali yüksek olan yerlerden aday gösterilmelidirler.

İslamiyet öncesinde kadınlar öncelikli olarak aile içerisinde konumlandırılmışlardır. Türk toplumlarında aileye verilen önem kadınlara çocuk bakma , yemek yapma gibi
sorumluluklar yüklemektedir. Ancak bu dönemdeki kadınlar yalnızca evde bulunmamış aynı zamanda at binme , kılıç kullanma gibi faaliyetlerde de bulunarak toplumsal alanda kendilerini göstermişlerdir.

“Feminizm, farklı zaman ve bağlamlarda değişen içeriğe sahip olsa da en genel anlamda erkeklerle kadınların eşit olması gerektiği iddiasına dayanır ve bu nedenle kadınlarla erkekler arasındaki hiyerarşik ilişkilerden doğan eril tahakkümü ortadan kaldırmayı ister. Feminizmin bir diğer önemli iddiası cinsiyet eşitsizliklerinin başta toplumsal hiyerarşilerle/eşitsizliklerle iç içe geçtiğini ve bu nedenle her bir tür toplumsal eşitsizliğin(sınıfsal, etnik, bölgesel vb.) cinsiyet eşitsizliğinden beslendiğini ve ancak birbirini besleyerek birlikte var olduğudur. Bu nedenle toplumsal eşitsizliklerin ortadan kaldırılabilmesi için cinsiyet eşitsizliklerinin de ortadan kalkması gerekir.

Günümüz demokratik ülkelerin gelişmişlik düzeylerini gösteren unsurlardan biri de kadın erkek eşitliğidir. Bu eşitliğin sağlanması , kadınların ve erkeklerin karar alma sürecinde
aynı oranda temsiliyetine bağlıdır. Ancak kadınların özel alanda konumlandırılması bunun önündeki en önemli engellerden biridir. Siyasette kadınların sorunlarının çözümlenebilmesi için yeterli oranda temsil edilmeleri gerekmektedir.

Demokrasi, günümüze eski Yunancadan gelen bir kavramdır. Eski Yunan'da yurttaş olarak kabul edilen bireylerin Agora adı verilen yerlerde düşüncelerini paylaştıkları yani ilk demokrasinin en basit düzeyde uygulandığı bilinmektedir. O dönemde herkesin vatandaş olmadığı bilinmektedir. Her kesimin katılmadığı bir durum söz konusudur. Günümüzde ise demokrasi kavramı değişmiş ve farklı kavramlarda kullanılmaya başlanmış ve halen değişmeye devam etmektedir. Demokrasi kavramını çoğunlukçu demokrasi ve çoğulcu demokrasinin tanımıyla birlikte ülke içindeki farklı kesimlerin hak ve özgürlüklerin devletler tarafından nasıl karşılandığı ve Azınlık hakları bunun neresinde yar almaktadır? Türkiye'de demokrasi kavramın nasıl geliştiği Türkiye'de Azınlık haklarının çerçevesi nedir? Türkiye'de demokratik adımlar tarihi olarak Osmanlı'nın son dönemlerinde olan gelişmeler örnek verilebilir. Azınlık konusu olarak Tanzimat Fermanı'nın ilanı örnek verilebilir. Osmanlı'nın yıkılmasıyla Türkiye Cumhuriyeti kuruldu ve devletin yönetim şekli demokrasi kültürünün gelişmesine ve günümüze kadar olumlu olumsuz yönleriyle gelmesine yardımcı olmuştur. Çoğunlukçu Demokrasi ve Çoğulcu Demokrasi Çoğunlukçu demokrasi seçimlerde seçilen kişilerin kimlere hizmet edeceği ve çoğunluğun isteklerini yerine getirmeyi kendilerine görev edinmiştir. Bu yüzden toplumdaki azınlık olan grupların hak ve özgürlükleri bu demokrasi türünde gözden kaçırılmasına neden olabileceği açıklanmıştır. Bu kesimlerin yönetimde söz sahibi olması zordur. Çoğulcu demokrasilerde 'toplumdaki farklı sosyal gruplarının yönetimden pay alması ve yönetimin de toplumun farklı kesimlerinin desteğine ihtiyaç duyması öngörülmektedir.'(Atay, Majoteryanizm). Diğer bir açıklama ile çoğunlukçu demokrasileri seçim demokrasine indirgenebilir. Bunun anlamı bu demokrasi türünün uygulandığı ülkelerde demokrasinin sadece seçimlerin yapılmasına bağlayan ve demokrasiye katkıda bulunacak faaliyetlerinin olmamasıdır. Fakat çoğulcu demokrasilerde seçimlerin yapılmasıyla birlikte bu ülkelerde demokrasinin tanımında yer alan temel hak ve hürriyetleri geniş alanda uygulamaya çalışır. Azınlık haklarının, temel hak ve özgürlükler dışında değerlendirecek olursak bu hak ve özgürlüklerin daha fazlasının verilebileceği demokrasi türü çoğulcu demokrasilerdir. Bu bakımdan değerlendirecek olursak azınlık grupları ülkelerinde çoğulcu demokrasi türünü çoğunlukçu demokrasi türüne tercih ederler. Azınlık gruplarının bulunduğu ülkelerde çoğunlukçu demokrasi türüne tepki çoğulcu demokrasilerde daha fazla olmuştur. Nedeni olarak, seçilen kişilerin çoğunluğa uyarak hareket etmeleri ve azınlığı görmezlikten gelmeleridir.