Dutch-Jewish History

Copyright and moral rights for the publications made accessible in the public portal are retained by the authors and/or other copyright owners and it is a condition of accessing publications that users recognise and abide by the legal requirements associated with these rights. • Users may download and print one copy of any publication from the public portal for the purpose of private study or research. • You may not further distribute the material or use it for any profit-making activity or commercial gain • You may freely distribute the URL identifying the publication in the public portal If you believe that this document breaches copyright please contact us providing details, and we will remove access to the work immediately and investigate your claim.

According to many Dutch politicians and political commentators, the project of a multicultural society in the Netherlands has failed. The ideol-ogy behind this project was 'integration while preserving cultural identity', a slogan popular among policymakers in the eighties and ...

דויד, ח. (2001). שיתוף נשים בטקסים בבית הכנסת האשכנזי, הספרדי, התימני, הקונסרבטיבי והרפורמי בישראל. הכנס השנתי התשיעי ללימודי נשים ומגדר ולתיאוריות פמיניסטיות: ההבדל הנשי – ייצור זהויות נשיות בתרבויות המזרח התיכון ואפריקה. אוניברסיטת תל-אביב, 1-3 באפריל

Women in the Israeli Ashkenazi (Orthodox), Sephardi, Yemenite, Conservative, and Reform Synagogues Participation of women in the rituals taking place in the Israeli synagogue depends not only on the stream-Ashkenazi, Sephardi, or Yemeniteand on the denomination-Orthodox, Conservative, or Reformof the synagogue. The importance of the congregation in which the synagogue is located should not be underestimated. Mostly, the social and economic circumstances, the level of joviality, and the financial level of the congregation, in addition to its location, are the leading causes that determine the level of female participation in the synagogue's activities.

In his introduction, Jonathan Israel states that this book is a work of both connaissance and reconnaissance. The connaissance is represented by the recent synthesis published in Dutch in 1995 and in English translation in 2002 as The history of the Jews in the Netherlands to which many of the authors of this collection contributed. Israel believes that this fresh broad synthesis, while correcting errors and myths of the past, will stimulate new research into the history of Jews in the Low Countries. A reconnaissance of what forms and paths that research may take was the purpose of a conference held in London in June, 1997, from which this book derives. In his introduction, Israel explains the book's organizing principles. It is neatly truncated into Early Modern and Modern by the impact of the French Revolution on the old United Provinces after 1795, which brought to an end a two-centurylong history of Jews as a legally distinct and largely self-governing minority. The history of modern

Religie is steeds zichtbaarder aanwezig in de internationale betrekkingen. Beleidsmakers, diplomaten en politici kunnen daar niet omheen willen zij hun werk zonder schadelijke blinde vlekken doen. Dat vraagt om de vaardigheid de rol van religie in tal van kwesties juist te beoordelen. De speciale gezanten voor religie en levensbeschouwing kunnen deze lacune adresseren en deels ondervangen. Een boek met ervaringen en lessen van de voormalig special gezant religie en levensbeschouwing Shaun Casey uit de Verenigde Staten biedt daarover veel lessen. Wat als religie serieuzer was genomen bij de inval in Irak? Of wat als de Russisch-Orthodoxe Kerk zich tegen de oorl van president Vladimir Poetin zou keren? Dit artikel verkent de rol van religie in buitenlands beleid en roept op tot religieuze geletterdheid bij diplomaten, beleidsmakers en politici. Het sluit af met de constatering dat deze religieuze geletterdheid ook onderdeel moeten zijn van de opleidingen internationale betrekkingen aan de universiteiten.

Het koninkrijk Bulgarije telde in 1940 48.000 Joodse staatsburgers en in 1945 zelfs ruim 49.000. De redding van de Bulgaarse Joden is te danken aan opperrabbijn Daniel Zion en zijn vriend bisschop Stefan, die koning Boris III in 1943 zover kregen dat hij Hitler weigerde om zijn Joodse burgers naar polen te deporteren.

Halverwege de negentiende eeuw werd in Utrecht op de fundamenten van de middeleeuwse Mariakerk het Gebouw voor Kunsten & Wetenschappen gebouwd, één van de eerste v cultuurtempels' in Nederland. Een commissie die speciaal hiervoor in het leven was geroepen -de Commissie tot oprichting van een Gebouw voor Kunsten en Wetenschappen -had uit een drietal ontwerpen een gebouw gekozen dat het meest geschikt leek voor haar doelstelling: een gebouw waarin verenigingen en gezelschappen die actief waren op het gebied van de kunsten en wetenschappen een eigen ir J i i •• r» Christine Weijs is in 1994 afgestudeerd aan de P lek zouden Kunnen krijgen. De Universiteit Utrecht bij de Vakgroep Geschiedenis. Commissie koos voor een ontwerp in met als specialisatie Cultuurgeschiedenis vanaf de im P osante neoclassicistische archi-Verlichting'. Momentcel is zi| werkzaam bij de " " , ., , , Verguisd door de één, geroemd door Organisatie Oude Muziek in Utrecht. de ander staat K&W -in 1991 'uit de as herrezen'-nog steeds groots en zonnig geel aan de Mariaplaats. Net als in de beginjaren klinkt er ook nu nog muziek, niet meer afkomstig van de concerten van Utrechtse verenigingen en gezelschappen, maar van het Utrechts conservatorium dat er momenteel in gevestigd is. K&W werd in 1847 gebouwd met het idee Voor al de ingezetenen der stad' een cultureel centrum te zijn. In dit artikel wordt bekeken in hoeverre het gebouw inderdaad voor iedere Utrechter toegankelijk was en in hoeverre het de naam cultureel centrum verdiende. CHRISTINE WEIJS VOOR AL DE INGEZETENEN DER STAD Concertzaal of balzaal? In 1864 kreeg de rederijkerskamer Jan van Beers, die twee maal per jaar een voordrachtsavond hield in K&W, een strenge reprimande van het bestuur van K&W. Het gezelschap had namelijk na de bijeenkomst in de grote zaal van het gebouw een bal gehouden. Hierover ontstond grote consternatie bij het bestuur, want dansen leidde volgens de gangbare mening alleen maar tot onzedelijk gedrag en viel niet onder de 'bevordering der kunsten'. De rederijkerskamer werd dan ook het gebruik van 'het gebouw ... ontzegd, nadat de leden dier rederijkerskamer herhaaldelijk geweigerd hadden niet langer hunne bijeenkomsten met danspartijen te besluiten' : . Er zijn drie reglementen van K&W, één uit 1840, toen het gebouw nog opgericht moest worden, één van vlak na de opening in 1847 en één uit 1861. Deze zijn onderling tegenstrijdig in hun oordeel over dansen in K&W: in het oorspronkelijke reglement staat de wens dat 'het gebouw zoveel mogelijk in dier voege worde ingerigt, dat hetzelve lokalen aanbiede voor alle muzijkale inrigtingen, voor danspartijs, en voor teekeninrigtingen' 2 . In 1848 werd er in het reglement niet gerept over dansen. Maar volgens het reglement uit 1861 mocht K&W in geen geval gebezigd worden tot het houden van openbare dansgelegenheden' 3 . In 1861 was dansen dus verboden en daarom kreeg Jan van Beers een waarschuwing. Maar tegelijkertijd werden er regelmatig feesten en partijen in K&W georganiseerd door leden van de stedelijke overheid en door hoge invloedrijke heren. Het bestuur van K&W besefte dat het niet paste om wel déze gezellige avonden toe te staan en niet die van de rederijkerskamer Jan van Beers. Daarom werd in 1864 besloten om niet alleen aan Jan van Beers, maar aan alle 'rederijkerskamers en vereenigingen verlof te geven na afloop hunner werkzaamheden te dansen.' Maar zodra de eerste danspassen waren gezet, werden de gaspitten 10 cent duurder! Na drie jaar was het bestuur van K&W dus genoodzaakt de regels van het nieuwe reglement aan de dagelijkse gang van zaken aan te passen. Nu gaat het in dit artikel niet zozeer om het dansen dat de leden van Jan van Beers niet mochten en anderen weer wel, maar om het feit dat er onderscheid gemaakt werd tussen de verschillende huurders. Wat de één mocht, was blijkbaar niet vanzelfsprekend toegestaan aan de ander. Jan van Beers deed iets dat 'not done' was in de ogen van het bestuur van K&W. Welke uitstraling moest K&W dan hebben? Het reglement uit 1840 vermeldt in de eerste zin dat het gebouw 'rijk [is] aan inrigtingen, welke de bevordering der wetenschappen en der vrije kunsten ten doel hebben, echter geene zoodanige gebouwen of lokalen bevat, als die inrigtingen, elk voor zichzelve zouden kunnen wenschen en behoeven' '. Voor deze 'inrigtingen' moest goede en goedkope zaalruimte komen in Utrecht. K&W moest een gebouw worden waar iedere Utrechter gemakkelijk in en uit kon lopen. Bovendien hoopten de initiatiefnemers door de oprichting van dit gebouw de groei

Bijdragen: Het Rotterdamsch Leeskabinet, de Universiteitsbibliotheek en de stad Rotterdam, p. 38-53 / Geld als water. de Moniac, een analoge computer voor het economie-onderwijs, p. 56-63 / Rotterdams bibliofiel, p. 64-65 / John Locke in Rotterdam, p. 78-79 / Lof der Zotheid geïllustreerd, p. 146=147 / Collecties in een koloniale context (met co-auteur Elsbeth van der Ploeg) / Meindert Boogaerdt, een mysterieuze Rotterdamse uitgever, p. 180-181.

Copyright and moral rights for the publications made accessible in the public portal are retained by the authors and/or other copyright owners and it is a condition of accessing publications that users recognise and abide by the legal requirements associated with these rights. • Users may download and print one copy of any publication from the public portal for the purpose of private study or research. • You may not further distribute the material or use it for any profit-making activity or commercial gain • You may freely distribute the URL identifying the publication in the public portal If you believe that this document breaches copyright please contact us providing details, and we will remove access to the work immediately and investigate your claim. Download date: 12. May. 2021 brought to you by CORE View metadata, citation and similar papers at core.ac.uk provided by Tilburg University Repository

Copyright and moral rights for the publications made accessible in the public portal are retained by the authors and/or other copyright owners and it is a condition of accessing publications that users recognise and abide by the legal requirements associated with these rights. • Users may download and print one copy of any publication from the public portal for the purpose of private study or research. • You may not further distribute the material or use it for any profit-making activity or commercial gain • You may freely distribute the URL identifying the publication in the public portal If you believe that this document breaches copyright please contact us providing details, and we will remove access to the work immediately and investigate your claim.

Copyright and moral rights for the publications made accessible in the public portal are retained by the authors and/or other copyright owners and it is a condition of accessing publications that users recognise and abide by the legal requirements associated with these rights. • Users may download and print one copy of any publication from the public portal for the purpose of private study or research. • You may not further distribute the material or use it for any profit-making activity or commercial gain • You may freely distribute the URL identifying the publication in the public portal If you believe that this document breaches copyright please contact us providing details, and we will remove access to the work immediately and investigate your claim.

Herdenking van pater prof.mag.dr.J.P.M. van der Ploeg O.P. 2004 door E.Noort In verkorte vorm uitgesproken in de zitting van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen -Afdeling Letteren-op 10 januari 2005. Op een foto 1 van Heinrich Ewald, de Göttinger orientalist, heeft zijn leerling Julius Wellhausen met de hand de spreuk over Ismaël, de stamvader van de Arabieren 2 , geschreven. De tekst uit Genesis 16:12 luidt: 'Seine Hand gegen jeden und jedermanns Hand gegen ihn.' Bij een terugblik op het leven en werk van ons mede-lid Van der Ploeg 3 lijkt deze spreuk passend. Naast zijn onbetwistbare wetenschappelijke verdiensten was hij maatschappelijk, universitair en kerkelijk een omstreden figuur. Daarbij moet gezegd worden dat deze Akademie hem tot lid verkoos (1958) lang nadat geschriften van zijn hand die voor opschudding zorgden, gepubliceerd waren (1940). Ook het 'Oudtestamentische Werkgezelschap in Nederland (en Vlaanderen)' benoemde hem in 1941, een jaar na de geruchtmakende publicatie tot lid, samen met de joodse, later in Auschwitz vermoorde oudtestamenticus J.L.Palache. Het is een lang leven waarover hier te berichten valt. Zijn wetenschappelijke bibliografie begint in 1933 en eindigt 1992, een tijdsspanne van 59 jaar.

On Sunday 2 July 1950, Arnold Schoenberg (1874-1951) put the finishing touches to what would be his last composition: De Profundis. It is a short setting of the Hebrew text of Psalm 130 for choir. It was prompted by a request from an Israeli choral conductor for a contribution to a new collection of Hebrew psalms. Schoenberg dedicated his composition to the young state of Israel. He informed conductor Sergei Koussevitsky, who had asked him for new work for the King David Festival in Jerusalem planned for 1953, that this could be considered his contribution.

Scheid antisemitisme van legitieme kritiek op handelen Israël Verschilt antisemitisme van andere vormen van racisme? Avi Snyder meent om historische en theologische redenen van wel. Het Joodse volk heeft immers een geestelijke roeping. Zijn visie spoort aan om antisemitisme te bekijken door een lens die het politieke gesprek overstijgt. Jack Nassar: "Als Palestijnse christenen hebben we de dubbele last van discriminatie ervaren-ten eerste als Palestijnen en ten tweede als christenen." Als Palestijns christen vind ik het noodzakelijk om in te gaan op Snyders uitspraken , door de diepgaande geestelijke consequenties te erkennen en tegelijkertijd de realiteit van onze gedeelde menselijke ervaring naar voren te brengen. Geestelijk kwaad Snyders perspectief is dat antisemitisme niet slechts culturele of racistische haat is, maar een geestelijk kwaad. Dit vraagt om een diepgaande reflectie op de bredere impact ervan. Hij stelt dat het Joodse volk, door God uitverkoren, het middelpunt is van Zijn verlossingsplan-een rol die ook nu nog cruciaal is in het verloop van de geschiedenis. Daarom is antisemitisme een directe aanval op deze goddelijke missie.

The crisis of the Church is also a theological crisis that has overemphasized the Son of God at the expense of the Jewish man Jesus. Rediscovering the Jewishness of Jesus could fill Christian theology and Christianity with life again and open our eyes to the core biblical message of justice and liberation.

maakte echter melding van één ontsnapping, namelijk die van de bekende Kriegsberichter Willem Sassen. Hij zou na een toneelstuk ontsnapt zijn door een raam, waarvan de tralies doorgezaagd waren. Een scène uit een film. Geen enkele melding werd gemaakt over zijn mede-conspirateurs die met hem de vrijheid opzochten.

Transitieplan is onjuist, onduidelijk en visieloos Waarom Islam & Arabisch behouden moet blijven Joas Wagemakers geeft veel expertise colleges over situatie in Midden-Oosten. Foto YouTube Het voornemen om de bacheloropleidingen Islam & Arabisch en Religiewetenschappen op te he en, toont een gebrek aan visie. Dat zegt Joas Wagemakers, universitair hoofddocent Islam & Arabisch en coördinator van de bacheloropleiding Islam & Arabisch. Hij ziet juist dat er wel veel belangstelling is voor de vakken van de opleiding, wat volgens hem niet vreemd is omdat kennis van de Arabische wereld essentieel is. Bovendien is het een opleiding die ruimte biedt aan niet westerse perspectieven, iets wat de UU zegt hoog in het vaandel te hebben. OPINIE Door Joas Wagemakers on 06/11/2024 Als de afgelopen 20 jaar één ding uit het nieuws duidelijk is geworden, dan is het wel dat de islam en de Arabische wereld de gemoederen zowel in het Midden-    English

Als voorzitter van de Deutsche Physikalische Gemeinschaft verordende Peter Debye met de brief d.d. 9 december 1938 Joodse fysici hun lidmaatschap op te zeggen. Hierna is bij hem geen sprake meer van onderbuikgevoelens. Een aantal Nederlandse academici heeft moeite dit feit te accepteren. Fysici, chemici en historici verschillen hierover van inzicht. Nobelprijswinnaar Martinus Veltman maakte zelfs een kwantumsprong. Eerst prees hij het boek Einstein in Nederland van filosoof Izaak Rispens met het voorwoord en op 25 februari '06 in een boekenprogramma op tv, kennelijk niet wetend van deze affaire. Dirk van Delft schrijft in zijn recensie in de NRC van 28 mei '06: "Peter Debye was t.o.v. de nazi's een schaamteloze opportunist." Toen inmiddels een aantal fysici en chemici Debye's gedrag ging bagatelliseren en Rispens van een reclamestunt betichtte, werd Veltman's loyaliteit aan de Nederlandse natuurkundige gemeenschap op de proef gesteld. Hij trok zijn voorwoord terug en betreurde zijn tv-optreden. De Nederlandse Natuurkundige Vereniging (NNV) verzaakte niet alleen haar plicht, 2 maar deed hetzelfde als Debye. 3 Herman de Lang schreef daarover een artikel 4 in haar verenigingsblad NTvN met twee interessante opmerkingen. Volgende passage is uit de brief van 16 oktober 1940 van het NNV-bestuur aan haar leden, die ook de vader van oud NNV-secretaris Eddy Lingeman 5 ontving. "Wij delen U mede, dat ter uitvoering van de vierde verordening nr 108/40 van den rijkscommissaris voor het bezette nederlandsche [als bijvoeglijk naamwoord naar Duitse trant zonder hoofdletter geschreven-HdL] gebied het volgende bepaald is. 1. Voortaan mogen de nederlandsche bestuursorganen en de openbare publiekrechterlijke lichamen geen personen, die geheel of gedeeltelijk van joodschen bloede zijn, in vasten of tijdelijken dienst benoemen of aanstellen, op arbeidsovereenkomst naar burgerlijk recht in dienst nemen noch bevorderen. 2…. ." Deze brief is, zoals met meer feiten uit dat tijdsgewricht, voor velen onbekend en 'verdwenen', echter niet voor de Lang. Zijn er nog meer feiten verdwenen? De kranten bij de Koninklijke Bibliotheek zijn een onverdacht rijke bron. 6 De tweede opmerking betreft de volgende tekst uit het artikel over het ontslag van minister Burger. Met een parafrase op een woord van Koningin Wilhelmina zou men kunnen stellen dat het er niet om gaat of men fouten heeft gemaakt, maar of men fout was. En zoals een hoogleraar tegen mij opmerkte: "Niemand kan tot heldhaftigheid verplicht worden en al helemaal niet door mensen die niet het minste gevaar lopen of hebben gelopen!". Deze tekst becommentarieert fysicus F.W. Sluijter als volgt. 7 Maar het door Burger gemaakte onderscheid was te subtiel en toen hij in Londen terugkeerde had minister-president Gerbrandy zijn ontslag al geregeld. Gerbrandy kon in deze op de instemming van de koningin rekenen. Het was juist Jaap Burger die van plan was zijn ontslag als minister in te dienen en gaf drie argumenten. 8 De minister van Buitenlandse Zaken mr. Eelco van Kleffens had een ander standpunt en was minder diplomatiek in zijn geheime brief. 9 Als gevolg van de Reichskristallnacht, van 9 op 10 november '38, werd een kamp voor gevluchte Duitse Joden hoogst noodzakelijk. Koningin Wilhelmina, de ANWB (wielrijdersbond) en lokale VVV waren tegen een vluchtelingenkamp bij Ermelo (Veluwe), 30 km van 't paleis 't Loo. Het werd Westerbork bij Hooghalen in Drenthe, ver van de bewoonde wereld en gefinancierd door de Joodse gemeenschap. 10 Engelandvaarder dr. Henriëtte Boas schreef later over de grove desinteresse van de naar Engeland gevluchte Koningin Wilhelmina in de kritieke situatie voor Joden in Nederland. 11

Perspectivas comparativas sobre los "otros" judíos y musulmanes en la España moderna y contemporánea." Lectura de antemano: En El otro en la España contemporánea: Prácticas, discursos y representaciones, Silvina Schammah Gesser y Raanan Rein coordinadores. Sevilla, Fundación Tres Culturas del Mediterráneo, 2011: Álvarez Chillida, Gonzalo. "Presencia e imagen judía en la España contemporánea. Herencia castiza y modernidad," 123-159. Rein, Raanan y Martina Weisz. "Fantasmas del pasado, desafíos del presente: nuevos y viejos "otros" en la España contemporánea," 187-217. Zapata Barrero, Ricard. "La reproducción del "otro" musulmán en España a través de prácticas sociales y reacciones políticas," 219-255. El volumen entero de Gesser y Rein se puede descargar aquí:

On 17 August 2024 the Netherlands Institute for the Near East (NINO) in Leiden existed for 85 years. On that occasion the NINO Newsletter published a few papers with Recollections of the Netherlands Institute. One of them was by me. I studied Assyriology (as a minor next to History) at the Institute from 1969 and I attended lectures by Dr. G. van Driel, Professor F.R. Kraus and dr. M. Stol.

dat nu zeker weten? Gelukkig zijn alle Joodse nalatenschappen afgehandeld door het Nederlandsche Beheerinstituut. In het archief vond Dick Kaajan van het Nationaal Archief ten slotte het antwoord. De familie Frank had er een paar jaar over gebakkeleid, maar ten slotte toegestemd dat de verzameling in het museum bleef. Herkomst helder dus. Vorig jaar vroeg de Museumvereniging om het onderzoek uit te breiden tot de gehele periode sinds 1933. Men organiseerde ook een symposium voor de musea. Daarna heb ik de aanwinstenboeken doorgenomen op zoek naar mogelijk verdachte kunst. Over de jaren 1948-1958 ontbreken deze boeken, vermoedelijk omdat conservator D.H. Huygen te oud werd om het goed bij te houden. Gelukkig maakte het bestuur van de Oudheidkundige Vereniging Flehite in die periode wel getikte jaarverslagen, waarin de belangrijke aanwinsten werden vermeld. Ten slotte zijn er aanwinstdossiers. De periode vanaf 1964 is gedekt door herinnering van Map Heijenga en Burchard Elias.

The philosophical question of the relationship between the one and the many has been debated since antiquity. From monaltry to monotheism, from Plato to the American penny's e pluribus unum, successive cultures have struggled to make sense of how particular elements participate in and belong to universal categories. I Recent debates over the historical definition of the term Haskalah echo this ancient dilemma, which is inextricably bound up with a key ideological controversy concerning the modern Jewish experience. 2 The German-Jewish experience, it has been argued, provides a "mirror of modernity" for all modernizing Jewish experiences. 3 Whatever regional variations may exist in Jewish experiences of enlightenment and modernization, according to this argument, these details pale beside the profound and overarching commonalities intrinsic to the trends first manifested and consciously, programmatically articulated by Jews in German-speaking lands. Until recently, alternative accounts of Jewish modernization have largely been erased, delegitimized, or downplayed. Revealingly, the experiences of Jews in Muslim lands and in the western diasporas of England and America have been particularly widely ignored. Jewish modernization in these areas did not follow the familiar pattern of hope, crisis, despair, emigration, and national rebirth that was influentially staked out as paradigmatic by a generation of historians of German and Eastern European Jewry. The traditional definition and circumscription of the term Haskalah, thus, has contributed in part to the exclusion, until recently, of both these regions from the mainstream of modern Jewish historiography.4 I would here like to challenge this regnant model of Haskalah, not by

This article on the Portuguese Jewish pawn bank, Honen Dalim, established in Amsterdam in 1624, describes an institution that was meant to assist people in need, yet in possession of goods. It was specifically directed at Jews of the Spanish and Portuguese nation. The bank was physically hidden, yet widely known in Amsterdam because of its interest-free character. Its clients were coping with crises like migration, wars, unemployment, natural disasters, and disease. Through the analysis of pawn bank lists, recovered from the later seventeenth and the early decades of the eighteenth centuries, new light is shed on the composition of this group, its number, and its professional life. Pawns handed in tell a story of their own in terms of consumption, material culture, and the degree of religiosity. Altogether, important material has been added to the fascinating story of the Portuguese Jews of early modern Amsterdam.

Neste artigo buscamos relacionar a formação dos Estados Gerais após a revolta contra o poderio espanhol, caracterizando alguns aspectos centrais do novo Estado, e a intensificação de sua presença mercantil em territórios e possessões ultramarinas das potências ibéricas. Acreditamos que já no período final do século XVI e na primeira década do século XVII, o Estado neerlandês, com forte presença da classe comercial em sua administração, já se delineia uma política expansionista, a qual tem o Brasil e o comércio de açúcar como um objetivo central. A interação crescentemente assimétrica entre redes comerciais portuguesas e neerlandesas desvela-se como aspecto marcante da configuração da potência ascendente na disputa colonial europeia. Palavras-chave: Estados Gerais. América portuguesa. Competições coloniais.

Book presentation of my upcoming book Leopold Immanuel Jacob van Dort, a Jewish-Christian Professor of the Dutch East India Company. This biography of Leopold Immanuel Jacob van Dort (1712–1761) features his three translated and annotated books, selected chapters from his Hebrew New Testament and Qur’ān, and six scholarly papers that explore his intellectual contributions and historical significance. Available in June 2025.

Presentation at the University of Glasgow on 14 March 2024.

De feestelijke inwijding van hun synagoge in 167 5 moet voor de Sefardische joden van Amsterdam een doorslaggevend moment geweest zijn: een monumentale bevestiging van hun religieuze bestaan in het midden van een christelijke maatschappij en een imposant vertoon van hun materiële welstand. De tweede helft vari de zeventiende eeuw was voor de Spaanse en Portugese joden van Amsterdam inderdaad een ekonomische bloeiperiode. Zij stond in het teken van een tot welstand gekomen Sefardische handelsélite, die door financiële en diplomatieke inspanningen een onontbeerlijke partner van christelijk Europa was geworden, en daardoor haar aristokratische aspiraties beloond zag. De inwijding van hun synagoge betekende in• religieus opzicht de konsolidering van een pas beleden geloof. Aanpassing aan een orthodox jodendom in Amsterdam was voor veel voormalige nieuw-christenen uit Spanje en Portugal niet zonder konflikten verlopen: dat blijkt wel uit de gevallen van de 'ketters' Uriel da Costa en Baruch Spinoza en ook de massale navolging van de pseudomessias Sabbatai Zevi. Tegen het eind van de eeuw was de gemeenschap echter in rustiger vaarwateren beland en gaf zij blijk van een groeiend zelfvertrouwen. In het nu volgende wil ik laten zien dat de in het Spaans en Portugees geschreven literatuur van de Sefardische joden van Amsterdam de sociale aspiraties van haar elite duidelijk weerspiegelt, en dat Sefardische schrijvers, al waren ze heel wat minder bemiddeld, ook op zoek waren naar een aristokratische status. De literatuur laat tegelijkertijd een pril, maar groeiend joods zelfbewustzijn zien. Een en ander komt helder naar voren, wanneer wij de Spaans-en Portugeestalige literatuur van de Sefardim bestuderen vanuit het perspektief van hun producenten (schrijvers/drukkers) enerzijds, en dat van hun consumenten (beschermers en publiek) anderzijds. 2. Spaans-en Portugeestalige literatuur van de Amsterdamse Sefardim. Omvang Tijdens de zeventiende en achttiende eeuw zijn in de Noordelijke Nederlanden meer dan 700 Spaans-of Portugeestalige drukken verschenen. Het overgrote deel daarvan werd gedrukt door of ten behoeve van de Sefardische joden van Amsterdam. Ruim een derde deel van de Sefardische produktie bestaat uit literaire teksten: poëzie, toneel en artistiek proza. Het overgrote deel hiervan werd ook geschreven door Sefardische joden uit Amsterdam. Hoewel de eerste literaire teksten al in het begin van het zeventiende eeuw verschenen en er tot in de tweede helft van de achttiende eeuw nog Spaans-of Portugeestalige literatuur werd gedrukt, ligt het zwaartepunt vooral in de periode van plm. 1650 tot plm. 1730. De Amsterdamse Sefardim hebben overigens ook wel in andere talen ge

Gebeurtenissen elders in de wereld gingen niet aan Zevenaar voorbij. Dat had vooral te maken met het feit dat Zevenaar een grensstation was. Veel emigranten (‘landverhuizers’) uit Oost- en Centraal-Europa reisden tussen 1880 en 1920 via Zevenaar om vanuit Amsterdam of Rotterdam te gaan naar ‘het beloofde land’. In de jaren dertig van de twintigste eeuw probeerden veel joden een goed heenkomen te zoeken. Ze klopten onder andere bij Nederland aan. Dikwijls tevergeefs. In Zevenaar werden de meesten weer teruggestuurd naar de hel. Rond de recente eeuwwisseling meldden zich veel vluchtelingen aan bij het Aanmeldcentrum in Zevenaar in de hoop in Nederland asiel te krijgen. Ze leefden tussen hoop en vrees. Dat de Nederlandse overheid en bevolking wat hadden geleerd van de
geschiedenis van de landverhuizers en joodse vluchtelingen, bleek niet altijd.

Critic and Defender. A talk in connection with Abraham Kuyper's pamphlet Liberalisten en Joden from 1878. What did the Dutch politician and theologian Abraham Kuyper (1837-1920) think about Jews, and how did he approach them in the context of the Netherlands? To answer this question, we focus on one of his key texts related to this subject, his pamphlet Liberalisten en Joden (1878). When he distinguished the Jews as a separate group, he did so mainly because of their non-Christian religion. This approach was complicated, for the Jewish community was quite diverse in its relation to Judaism: some were orthodox indeed, but the majority was not orthodox, or not even religious. In addition, most Jews did not like to be distinguished as a separate group, they preferred to be Dutch like every other citizen in the country. Kuyper struggled with this complication, and combined antisemitic utterances with a defense of Jewish civil rights. This resulted in an ambivalent appreciation of his relation with Jews.

Religious Studies Review 183 The book does not seem suitable for classroom use, for students will require more comprehensive information, or for scholars without specific interest in the evolution of Charlesworth's thought. Most scholars will desire niore rigorous argumentation than this book's format allows. There is an annotated bibliography of 'Jesus research (IY8O-1984)'' with more than 150 entries.

As some historians have noted, already in the 1770s a significant group within the Ashkenazi community in Amsterdam had forsaken the benches of the study house and the synagogue and abandoned traditional Jewish clothing in favor of the temptations of the leisure culture of the big city: theaters, dance parties, taverns, reading modern novels, and wearing the finest of European fashion. At the same time, they had become lax in the observance of the mitzvot. In this article I describe the various aspects of this phenomenon in the 1770s and the 1780s, based on writings by the members of the community, and the records of the community. I also examine how the leadership of the Ashkenazi community in Amsterdam tried to contend with this phenomenon, during those years. The community found it difficult to enforce sanctions against the new behavior adopted by many, which were not considered clear offenses. Along with the existing strategies, it had to resort to new approaches to try to curb the new trend.

We mogen nergens heen, we moeten naar Vught: de joodse inwoners van Woerden, 1930-1947. door prof.dr. W.C. Ultee Inleiding De trap afgaand aan de stadskant van Woerdens station, valt het oog op een bord met het opschrift Melis Heijveld. Als iemand die net na de oorlog in Woerden ter wereld kwam, leerde ik al vroeg van mijn ouders dat deze spoorman in de oorlog omkwam bij een Engelse luchtaanval op de spoorbaan. Enige jaren geleden en inmiddels oud-inwoner van Woerden, merkte ik dat op het Kerkplein een standbeeld was opgericht voor Jan en Gerrit Vergeer. Zij drukten in de oorlog illegale kranten, werden gepakt en vonden de dood in een strafkamp. Over hen had ik van mijn familie nooit gehoord. Als schoolknaap ging ik op 4 mei naar de gedenknaald op de Meeuwenlaan, samen met de klas van juffrouw Van Elk op de Emmaschool. Destijds waren voor mij de te herdenken doden juffrouw Van Elks broer en de familie Izaks. Jan van Elk hielp ondergedoken joden. De Izaks hadden een slagerij-net als mijn grootvader, vader en oom-en waren joods. Pas was ik weer bij de zuil. 'Gedenk hen die vielen voor Uw vrijheid' maant ze. Nu viel me op dat het gedenkteken de gevallen inwoners van Woerden niet bij naam noemt. Als kind wist ik van 'de meiden van Saam van Creveld'. De heer Van Creveld was een andere joodse slager in Woerden en zijn dochters keerden terug uit 'de kampen'. Hoe het daar was, liet mijn moeder me zien. In ons huis lagen op een bovenste plank spullen die niet voor kinderogen waren bedoeld. Bij de schoonmaak kwamen ze omlaag, en eens opende mijn moeder een boek. Ik zag mensen in gestreepte kleren, broodmagere mannen, en lijken. Mijn moeder zei dat kinderen in een zaal mochten spelen en bewakers de ruimte lieten vollopen met gas. In 1991 schreef Van Nisius in de Woerdense Courant over de joden van Woerden tijdens de oorlog. Eén zin geloofde ik niet. Mijn vader zei vroeger dat de Izaks in kamp Vught zaten, nu las ik dat de joden van Woerden naar Amsterdam gingen en vandaar naar kamp Westerbork. In 1996 verscheen 125 jaar Woerden, dat deels over de joden van Woerden gaat. Het noemt de families Bottwin, Buchheimer, Van Creveld, Izaks, Frank, Juda, Löwenstein en Oppenheimer. De Oppenheimers en het jonge gezin Izaks kwamen om, het oude echtpaar Izaks dook onder in het katholieke ziekenhuis. Het echtpaar Löwenstein stierf in een kamp, hun dochter hield zich schuil. De Buchheimers, Van Crevelds en Juda's woonden na de bevrijding weer in Woerden. Het lot van de Bottwins en de Franks werd niet vermeld. Ik vernam evenmin hoeveel joden er in Woerden waren toen de oorlog begon en hoeveel van hen omkwamen. Van Nisius had zich ook niet aan die berekening gewaagd. Daarmee blijven deze studies over Woerden oppervlakkig. Voor veel plaatsen bestaat een boekje dat zegt hoeveel joden er aan het begin van de oorlog woonden en de namen bevat van alle joodse inwoners die als gevolg van de oorlog het leven lieten. De gemeenten van Nederland blijken nogal te verschillen in het percentage omgebrachte joden. Ik toon dat nu aan. Naar aanleiding daarvan verwoord ik mijn vragen over het lot van de joden van Woerden. Die vragen wil ik tot in de bijzonderheden beantwoorden. Vraag: hoeveel joodse inwoners van Woerden kwamen om? Nijmegen, de plaats waar schrijver dezes tegenwoordig woont, telde 522 joodse ingezetenen. ,de De synagoge van Woerden 1856-1920 In Woerden woont in 1759 de joodse slager Nathan Levi Thijn. In de 19 UL eeuw heeft de stad zoveel joodse inwoners dat ze er eredienst vieren, vooreerst in woonhuis. In 1856 wordt grond tussen de binnen-en buitengracht bij de Westdam ingericht als joodse begraafplaats. Dan komt ook bij de Hogewoerd en de Groenendaal een synagoge te staan. Ze behoort tot het ressort Rotterdam van het Nederlands-Israëlietisch Kerkgenootschap, en opperrabbijn dr. J. Isaacsohn van die plaats houdt op 26-6-1856 de inwijdingsrede. Het 25-jarig bestaan wordt gevierd op 2-12-1881. De vereniging Tiferet Bachoerim (De glorie van de jonge mannen) biedt twee siertorens aan voor de wetsrollen, de vereniging Ezrath Nasim (Hulp aan de vrouwen) een toraschild. De heer Khan uit Bodegraven schenkt een zilveren handwijzer, de heren Loterij en Van Blankenstein ook, en de heer Eckstein uit Den Haag een specerijbus. De Rotterdamse opperrabbijn B.S. Berenstein houdt de feestrede, dr. J. Isaacsohn, die al enige jaren in Hamburg een afgescheiden gemeente leidt, de leerrede. Dit wijst erop dat Woerden in de strijd binnen het ressort Rotterdam behoudend is. Net als in 1856, zijn Burgemeester en Wethouders van Woerden aanwezig, evenals vooraanstaanden van de andere kerkelijke gezindten. Bij het 50-jarig bestaan op 21-12-1906 geven de zusters Loterij wit-zijden kleden en mevrouw Hoornstra-de Leeuw en haar zus en broers twee siertorens. Op 23-12-1906 spreekt Rotterdams opperrabbijn dr. B.L. Ritter. Twee aanwezigen maakten ook de inwijding in 1856 mee: de heren Van Creveld en Gans. Rijntje Hoornstra-de Leeuw is op 2-1-1857 in Woerden geboren, verhuist op 12-6-1914 naar Amsterdam, en wordt op 7-5-1943 in Sobibor vergast. Kort na het jubileum van 1906 werd in Woerden de minjan, het aantal van tien volwassen mannen voor godsdienstige bijeenkomsten, niet meer gehaald. In 1920 werd de synagoge van Woerden gesloopt, in 1925 werd de kehilla te Woerden bij Gouda gevoegd, de dichtstbijzijnde plaats met een synagoge in het ressort Rotterdam. Voorwerpen uit de Woerdense sjoel zijn te zien in het Museum Het Catharina Gasthuis te Gouda.

In 1722, a crowd gathered at Harvard to witness the conversion of
the mysterious “Rabbi” Judah Monis (1683-1764), who subsequently
taught Hebrew at the college for several decades. Monis’ purported
rabbinic persona captured the Christian imagination at an auspicious
moment in the history of Massachusetts, yet it also undermined the
full acceptance of his new religious identity.

This article contains a reflection on the pace of the ecumenical dialogues with the Catholic Church during the last decades. First the reader is reminded of the efforts made by Catholic ecumenists during the Second Vatican Council to ensure that the quality of the conciliar documents would be a good starting point for Orthodox-Catholic dialogue. Thereafter an overview is given of the work of the multilateral and bilateral official dialogues at international level. Finally, attention is paid to the work of two selected regional or local dialogues, the North American Orthodox-Catholic Theological Consultation and the Ecumenical study group of German Protestant and Catholic theologians, making the suggestion that the international dialogue should be less afraid to enter into closer collaboration with the work done in regional dialogues. The title of the third chapter of the only encyclical which has thus far been dedicated to the cause of ecumenism, the 1995 encyclical Ut Unum Sint. On Commitment to Ecumenism by Pope John Paul II, serves as a motto: “Quanta est nobis via?”, or, “How much further must we travel until that blessed day when full unity in faith will be attained and we can celebrate together in peace the Holy Eucharist of the Lord” (Ut Unum Sint, § 77). Even if we have encountered references to the future restoration of full communion in some of the international bilateral dialogues of the last decade as well, it were the two selected regional dialogues that reflect the same sense of urgency that characterizes such lines of Ut Unum Sint.

Als voorzitter van de Deutsche Physikalische Gemeinschaft verordende Peter Debye op 9 december 1938 per brief Joodse fysici hun lidmaatschap op te zeggen. Hierna is bij hem geen sprake meer van onderbuikgevoelens. Een aantal Nederlandse academici heeft moeite dit feit te accepteren. Fysici, chemici en historici verschillen hierover van inzicht. Nobelprijswinnaar Martinus Veltman maakte daarin een kwantumsprong. Eerst prees hij het boek Einstein in Nederland van filosoof Izaak Rispens in het voorwoord en in een tv-boekenprogramma op 25 februari '06, kennelijk niet wetend van deze affaire. NRC-redacteur Dirk van Delft schrijft op 28 mei '06: "Peter Debye was t.o.v. de nazi's een schaamteloze opportunist." Toen inmiddels een aantal verontwaardigde fysici en chemici Debye's gedrag ging bagatelliseren en Rispens van een reclamestunt betichtte, werd zijn loyaliteit aan de Nederlandse natuurkundige gemeenschap op de proef gesteld. Hij trok zijn voorwoord terug en betreurde zijn tv-optreden. De Nederlandse Natuurkundige Vereniging (NNV) verzaakte niet alleen haar plicht, 2 maar deed hetzelfde als Debye. 3 Herman de Lang schreef daarover een artikel 4 in haar blad NTvN met twee interessante opmerkingen. Volgende passage is uit de brief van 16 oktober 1940 van het NNV-bestuur, die ook de vader van oud NNV-secretaris Eddy Lingeman 5 ontving. "Wij delen U mede, dat ter uitvoering van de vierde verordening nr 108/40 van den rijkscommissaris voor het bezette nederlandsche [als bijvoeglijk naamwoord naar Duitse trant zonder hoofdletter geschreven-HdL] gebied het volgende bepaald is. 1. Voortaan mogen de nederlandsche bestuursorganen en de openbare publiekrechterlijke lichamen geen personen, die geheel of gedeeltelijk van joodschen bloede zijn, in vasten of tijdelijken dienst benoemen of aanstellen, op arbeidsovereenkomst naar burgerlijk recht in dienst nemen noch bevorderen. 2…. ." Deze brief is, zoals met meer feiten uit dat tijdsgewricht, voor velen onbekend en 'verdwenen', echter niet voor de Lang. Zijn er nog meer feiten verdwenen? De kranten bij de Koninklijke Bibliotheek zijn een onverdacht rijke bron. 6 De tweede opmerking betreft volgende tekst uit dat artikel over het ontslag van minister Burger. Met een parafrase op een woord van Koningin Wilhelmina zou men kunnen stellen dat het er niet om gaat of men fouten heeft gemaakt, maar of men fout was. En zoals een hoogleraar tegen mij opmerkte: "Niemand kan tot heldhaftigheid verplicht worden en al helemaal niet door mensen die niet het minste gevaar lopen of hebben gelopen!". Deze tekst becommentarieert fysicus F.W. Sluijter als volgt. 7 Maar het door Burger gemaakte onderscheid was te subtiel en toen hij in Londen terugkeerde had minister-president Gerbrandy zijn ontslag al geregeld. Gerbrandy kon in deze op de instemming van de koningin rekenen.

Until the late 1930s Australian Jewry was a small, well integrated and Anglicized community. Jews in Australia were concerned with maintaining the high social and civic status which they enjoyed within the general community. As a result of their acceptance as social equals and the virtual absence of anti-Semitism Australian Jewry was very assimilated. The high rate of intermarriage, which peaked in the 1920s,