Laodiceia ad Lycum.pdf
Abstract
The aim of this entry is to present the topographic, archaeological numismatic and epigraphic evidence of Laodicea ad Lycum in Phygia
References (52)
- «Αντιόχεια», Πτολ. 5.215, Φιλόστρ., Σοφ. 1.25, Orac.sybill. 3.471. Φρυγική τη θεωρούσαν ο Στράβ. 12.576 και ο Plin., HN 5.105.
- Η Λαοδίκεια στις επιγραφές συνοδεύεται από το όνομα του ποταμού, ενώ στα νομίσματά της απεικονίζεται σαν λύκος ή σαν ποτάμια θεότητα, βλ.
- Huttner, U.R., " Die Flüsse von Laodikeia in Phrygien" , στο Nollé, J. et al. (επιμ.), Nomismata I, Internationales Kolloquium zur kaiserzeitlichen Münzprägung Kleinasiens, 27-30 April 1994 in der staatlichen Münzsammlung München (Mailand 1997), σελ. 1 κ.ε. και πίν. 6, αρ. 1, 2, 8, 12, 15.
- Βλ. Ramsay, W.M., Cities and Bishoprics of Phrygia I, Lycos Valley (Oxford 1895), σελ. 36, αρ. 4, 14.
- Ευστ. (Στέφ. Βυζ.), στο Διον. Περ. 915=GGM II, σελ. 378, βλ. λ. «Λαοδίκεια». Σύμφωνα με τα παραπάνω, η πόλη ιδρύθηκε από τον Αντίοχο, το γιο της Στρατονίκης, ύστερα από οιωνό του Δία και χρησμό του Απόλλωνα. Η εκδοχή ότι η πόλη ιδρύθηκε προς τιμήν της αδελφής του Αντιόχου Α΄ Λαοδίκης (Ευστ. 918, βλ. λ. «Αντιόχεια») δεν είναι αποδεκτή από τους ερευνητές, αφού ο Αντίοχος δεν είχε αδελφή με αυτό το όνομα.
- Plin., HN 5.105.
- Η επιγραφή είναι ένα ψήφισμα προς τιμήν των επιτρόπων της περιοχής, η οποία ανήκε στον Αχαιό, συγγενή της βασίλισσας Λαοδίκης. Για το σχολιασμό της επιγραφής βλ. Corsten, Th., Die Inschriften von Laodikeia am Lykos I (IK 49, Bonn 1997), σελ. 1 κ.ε. Για την ελληνιστική κτήση βλ.
- Bejor, G., " Per una ricerca di Laodicea ellenistica" , στο Traversari, G. (επιμ.), Laodicea di Frigia I (Supplementi RdA 24, Roma 2000), σελ. 15-22.
- Kleiner, F. -Noe, S.P., " The early cistophoric coinage" , Numismatic Studies 14 (New York 1977), σελ. 99, πίν. 37, όπου υποστηρίζεται ότι τα νομίσματα της πόλης κόπηκαν στο νομισματοκοπείο των Τράλλεων μεταξύ του 160 και του 145 π.Χ.
- Αππ., Μιθριδ. 12.20. Μία δίγλωσση αναθηματική επιγραφή με ευχαριστίες των Λαοδικέων προς το ρωμαϊκό λαό, η οποία βρέθηκε στον Κυρινάλιο λόφο στη Ρώμη το 1637, σχετίζεται ίσως με αυτά τα γεγονότα, Ramsay, W.M., Cities and Bishoprics of Phrygia I, Lycos Valley (Oxford 1895), σελ. 38, και CIL I, 587.
- Cic., Fam. 15.4.2.
- Tac., Ann 14.27.1• για τη σεισμικότητα της περιοχής βλ. επίσης Στράβ. 16.578.
- Η απονομή του τίτλου της μητρόπολης ήταν μία ειδική τιμή που απονεμόταν από τη Ρώμη κατόπιν αιτήματος του συνεδρίου των πόλεων του Κοινού της Ασίας. Αρχικά τον προνομιακό τίτλο τον κατείχε η Πέργαμος. Το 2ο αι. μ.Χ. προστέθηκαν στις πόλεις της επαρχίας της Ασίας με τον τιμητικό αυτό τίτλο η Έφεσος, η Σμύρνη, τα Θυάτειρα, η Μίλητος, η Λαοδίκεια επί Λύκω και οι Σάρδεις.
- Για τη νεωκορία βλ. Robert, L., " Les inscriptions" , στο Gagniers, G. et al. (επιμ.), Laodicée du Lycos. Le Nymphée. Campagnes 1961-1963 (Québec -Paris 1969), σελ. 283.
- Βλ. Ramsay, W.M., Cities and Bishoprics of Phrygia I, Lycos Valley (Oxford 1895), σελ. 80.
- Για παραπομπή : Ανδρέου Αλέξανδρος , «Λαοδίκεια επί Λύκω (Αρχαιότητα)», 2002, Εγκυκλοπαίδεια Μείζονος Ελληνισμού, Μ. Ασία URL: <http://www.ehw.gr/l.aspx?id=5050>
- Ramsay, W.M., Cities and Bishoprics of Phrygia I, Lycos Valley (Oxford 1895), σελ. 40 κ.ε.
- Cic., Fam. 3.5.
- Για χάλκινες κοπές ομονοίας με τη Σμύρνη, την Πέργαμο, την Ιεράπολι και τη Νικομήδεια βλ. BMC Phrygia, σελ. 25, πίν. 52 αρ. 7, 8, πίν. 53 αρ. 1, 2, 5, 6.
- Οι σαρκοφάγοι απεικονίζουν το μύθο του Περσέα και της Ανδρομέδας, βλ. Simsek, C., " Sarcofagi a ghirlande dall necropolis di Laodicea al Lycos" , στο D' Andria, F. -Silvestrelli, F. (επιμ.), Ricerche archeologiche turche nella valle del Lycos (Archaelogia è storia 6, Lecce 2000), σελ. 99-165.
- Για τις φυλές σε επιγραφές βλ. Corsten, Th., Die Inschriften von Laodikeia am Lykos I (IK 49, Bonn 1997), σελ. 101, αρ. 49• Robert, L., " Les inscriptions" , στο Gagniers, G. et al. (επιμ.), Laodicée du Lycos. Le Nymphée. Campagnes 1961-1963 (Québec -Paris 1969), σελ. 354, αρ. 17.
- Βλ. Corsten, Th., Die Inschriften von Laodikeia am Lykos I (IK 49, Bonn 1997), σελ. 32, αρ. 5, και σελ. 91, αρ. 44.
- Βλ. Robert, L., " Les inscriptions" , στο Gagniers, G. et al. (επιμ.), Laodicée du Lycos. Le Nymphée. Campagnes 1961-1963 (Québec -Paris 1969), σελ. 251, 254, και Corsten, Th., Die Inschriften von Laodikeia am Lykos I (IK 49, Bonn 1997), σελ. 97, αρ. 47, σελ. 141, αρ. 170.
- Για τους Ζηνωνίδες βλ. Στράβ. 12.578• Ramsay, W.M., Cities and Bishoprics of Phrygia I, Lycos Valley (Oxford 1895), σελ. 42 κ.ε.• Robert, L., " Les inscriptions" , στο Gagniers, G. et al. (επιμ.), Laodicée du Lycos. Le Nymphée. Campagnes 1961-1963 (Québec -Paris 1969), σελ. 306 κ.ε. Απόδειξη της ισχύος της οικογένειας στην πόλη είναι το ενεπίγραφο κάθισμα του Ζήνωνα στην πρώτη σειρά του μικρού θεάτρου, βλ. Corsten, Th., Die Inschriften von Laodikeia am Lykos I (IK 49, Bonn 1997), σελ. 75, αρ. 29.
- Βλ. BMC Phrygia, σελ. 25, πίν. 37, αρ. 1, 3 και σε κοπές ομονοίας πίν. 53, αρ. 2.
- Corsten, Th., Die Inschriften von Laodikeia am Lykos I (IK 49, Bonn 1997), σελ. 1 κ.ε.
- Βλ. Robert, L., " Les inscriptions" , στο Gagniers, G. et al. (επιμ.), Laodicée du Lycos. Le Nymphée. Campagnes 1961-1963 (Québec -Paris 1969), σελ. 333, 359• η επωνυμία προέρχεται από το αραβικό aziz ή από το αραμαϊκό αzizα, που σημαίνει «ύψιστος».
- Για την προσωποποιημένη Λαοδίκεια με τειχόσχημο στέμμα βλ. BMC Phrygia, σελ. 25, πίν. 35, αρ. 9, σε κοπές ομονοίας πίν. 53, αρ. 3, και η προτομή του προσωποποιημένου Δήμου ως νεανικής μορφής πίν. 36, αρ. 5.
- Βλ. Robert, L., " Les inscriptions" , στο Gagniers, G. et al. (επιμ.), Laodicée du Lycos. Le Nymphée. Campagnes 1961-1963 (Québec -Paris 1969), σελ. 291 κ.ε. BMC Phrygia, σελ. 25, πίν. 34, αρ. 16.
- Για τη λατρεία του Απόλλωνα στη Λαοδίκεια βλ. Robert, L., " Les inscriptions" , στο Gagniers, G. et al. (επιμ.), Laodicée du Lycos. Le Nymphée. Campagnes 1961-1963 (Québec -Paris 1969), σελ. 294 κ.ε και σελ. 305.
- Για τα Αντιόχεια βλ. Robert, L., " Les inscriptions" , στο Gagniers, G. et al. (επιμ.), Laodicée du Lycos. Le Nymphée. Campagnes 1961-1963 (Québec -Paris 1969), σελ. 251, 285 κ.ε.
- Σε νόμισμα του Δομιτιανού εμφανίζεται ένας τετράστυλος ναός με την επιγραφή «ἐπινείκιος», βλ. Ramsay, W.M., Cities and Bishoprics of Phrygia I, Lycos Valley (Oxford 1895), σελ. 55, και BMC Phrygia, σελ. 25, πίν. 37, αρ. 6.
- Για μια πρώτη μελέτη της Εφεσίας πύλης βλ. Bejor, G. -Bonetto, J., " La rigognizione del 1999: dalla porta Efesia all' agora occidentale" , στο Traversari, G. (επιμ.), Laodicea di Frigia I (Supplementi RdA 24, Roma 2000), σελ. 105-124.
- Για παραπομπή : Ανδρέου Αλέξανδρος , «Λαοδίκεια επί Λύκω (Αρχαιότητα)», 2002, Εγκυκλοπαίδεια Μείζονος Ελληνισμού, Μ. Ασία URL: <http://www.ehw.gr/l.aspx?id=5050>
- IGR IV, 847=MAMA VI. 2. Η επιγραφή αυτή αναφέρεται στην ανοικοδόμηση της πύλης από τον απελεύθερο του αυτοκράτορα, στο πλαίσιο ίσως των εντατικών επιδιορθώσεων μετά τον καταστρεπτικό σεισμό του 60 μ.Χ. Για την πύλη βλ. Winter, E.‚ Staatliche Baupolitik und Baufürsorge in den römischen Provinzen des kaiserzeitlichen Kleinasien (Asia Minor Studien 20, Bonn 1996), σελ. 224.
- Βλ. Spersi, L., " Rigognizione archeologica a Laodicea di Frigia: 1993-1998" , στο Traversari, G. (επιμ.), Laodicea di Frigia I (Supplementi RdA 24, Roma 2000), σελ. 29-103.
- Βλ. Corsten, Th., Die Inschriften von Laodikeia am Lykos I (IK 49, Bonn 1997), σελ. 51, αρ. 15.
- Βλ. Cic., Att. 6.3.
- • Corsten, Th., Die Inschriften von Laodikeia am Lykos I (IK 49, Bonn 1997), σελ. 145, αρ. 73.
- Βλ. Spersi, L., " Rigognizione archeologica a Laodicea di Frigia: 1993-1998" , στο Traversari, G. (επιμ.), Laodicea di Frigia I (Supplementi RdA 24, Roma 2000), σελ. 54 κ.ε.
- Βλ. Robert, L., " Les inscriptions" , στο Gagniers, G. et al. (επιμ.), Laodicée du Lycos. Le Nymphée. Campagnes 1961-1963 (Québec -Paris 1969), σελ. 253.
- Βλ. Corsten, Th., Die Inschriften von Laodikeia am Lykos I (IK 49, Bonn 1997), σελ. 48, αρ. 13.
- Βλ. Spersi, L., " Rigognizione archeologica a Laodicea di Frigia: 1993-1998" , στο Traversari, G. (επιμ.), Laodicea di Frigia I (Supplementi RdA 24, Roma 2000), σελ. 42.
- Βλ. Spersi, L., Rigognizione archeologica a Laodicea di Frigia: 1993-1998" , στο Traversari, G. (επιμ.), Laodicea di Frigia I (Supplementi RdA 24, Roma 2000), σελ. 81 κ.ε.
- Για τη δημοσίευση του Νυμφαίου βλ. Ginouvés, R., " L' architecture" , στo Gagniers, G. et al. (επιμ.), Laodicée du Lycos. Le Nymphée. Campagnes 1961-1963 (Québec -Paris 1969), σελ. 14-185.
- Η μεγάλη σημασία που έδιναν οι Λαοδικείς στην υδροδότησή τους από τον ποταμό Κάπρο φαίνεται από τη συχνή απεικόνισή του στα νομίσματα. Ο ποταμός παρουσιάζεται πότε ζωόμορφος και πότε ανθρωπόμορφος. Βλ. Huttner, U.R., " Die Flüsse von Laodikeia in Phrygien" , στο Nollé, J. et al. (επιμ.), Nomismata I, Internationales Kolloquium zur kaiserzeitlichen Münzprägung Kleinasiens, 27-30 April 1994 in der staatlichen Münzsammlung München (Mailand 1997), πίν. 6, αρ. 8, 9, 10, 11, 12, 15. Για το υδραυλικό σύστημα του υδραγωγείου βλ. Bean, G., Turkey beyond the Maeander (London 1971), σελ. 255 κ.ε., και Weber, G., " Die Hochdruckwasserleitung von Laodikeia" , JdI 13 (1893), σελ. 1-13. Βιβλιογραφία : Magie D., Roman Rule in Asia Minor. To the End of the Third Century after Christ, I-II, Princeton -New Jersey 1950
- Bean G.E., Turkey beyond the Maeander, London 1971
- Corsten T., Die Inschriften von Laodikeia am Lykos, Bonn 1997, IK 49
- D' Andria F., Silvestrelli F. (επιμ.), Ricerche archeologiche turche nella valle del Lycos (Lykos vadisi Türk araştirmalari), Lecce 2000, Archeologia e Storia 6
- Kahil L.G., Gagniers J., Devambez P., Ginouvés R., Laodicée du Lycos. Le Nymphée. Campagnes 1961-1963, Québec -Paris 1969
- Ramsay W.Μ., Cities and Bishoprics of Phrygia I, Lycos Valley, Oxford 1895
- Για παραπομπή : Ανδρέου Αλέξανδρος , «Λαοδίκεια επί Λύκω (Αρχαιότητα)», 2002, Εγκυκλοπαίδεια Μείζονος Ελληνισμού, Μ. Ασία URL: <http://www.ehw.gr/l.aspx?id=5050>