Aktualne problemy prawa i samorządu terytorialnego, red. J. Dobkowski, P. Sobotko, J. Goerick, 2020
Poddano analizie charakter uchwały organu stanowiącego jednostki samorządu terytorialnego dotyczą... more Poddano analizie charakter uchwały organu stanowiącego jednostki samorządu terytorialnego dotyczącej wysokości opłat za korzystanie z cmentarzy, przeanalizowano poglądy doktryny i judykatury. Zwrócono uwagę na kwestię promulgacji omawianych uchwał i rozbieżnej praktyki w tym zakresie. Dostrzeżono również pozycję gminy jako przedsiębiorcy na rynku usług cmentarnych i konsekwencje prawne tego stanu rzeczy.
Uploads
Books by Pawel Sobotko
W publikacji przedstawiono ewolucję statusu prawnego klasyfikatora gruntów w Polsce od roku 1935 do współczesności. Omówiono regulacje z okresu międzywojennego, oparte na przepisach ustawy z dnia 26 marca 1935 r. o klasyfikacji gruntów dla podatku gruntowego. Następnie przedstawiono zasady klasyfikacji oparte na przepisach dekretu z dnia 2 lutego 1955 r. o ewidencji gruntów i budynków oraz aktów wykonawczych: rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 4 czerwca 1956 r. w sprawie klasyfikacji gruntów oraz zarządzenia Nr 127 Ministra Rolnictwa z dnia 14 czerwca 1956 r. w sprawie zasad i metod technicznego wykonania klasyfikacji gruntów oraz wymaganych kwalifikacji dla osób przeprowadzających tę klasyfikację. Ustawa z dnia 17 maja 1989 r. – Prawo geodezyjne i kartograficzne przewidziała utrzymanie w mocy dotychczas wydanych aktów wykonawczych, o ile nie są sprzeczne z ustawą. Po wejściu w życie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. zarządzenie z 1956 r., określające kwalifikacje klasyfikatora gruntów, utraciło moc jako źródło prawa wewnętrznego, a nie powszechnie obowiązującego. Natomiast rozporządzenie z 1956 r. zostało derogowane dopiero wraz z wejściem w życie rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 12 września 2012 r. w sprawie gleboznawczej klasyfikacji gruntów. W chwili obecnej nie obowiązuje żaden akt prawny, który określałby kwalifikacje, jakie powinien posiadać klasyfikator gruntów. Ustawodawca, mimo wielokrotnych interwencji Rzecznika Praw Obywatelskich, nie doprowadził dotąd do jednoznacznego uregulowania statusu klasyfikatora gruntów. W dalszym ciągu istnieje luka prawna w omawianym zakresie. Klasyfikator gruntów ma status biegłego ad hoc w postępowaniu administracyjnym.
Summary
The paper presents the evolution of the legal status of the soil classifier in Poland from 1935 to the present. Discusses the regulations of the interwar period, based on the provisions of the Act of 26 March 1935 – Classification of land for land tax. Then, the rules for classification based on the provisions of the Decree of 2 February 1955 on the classification of land and buildings and implementing acts: Regulation the Council of Ministers of 4 June 1956 on the soil classification and Ordinance No. 127 of the Minister of Agriculture of 14 June 1956 on the principles and methods of the technical implementation of soil classification and qualifications required for carrying out this classification. The Act of 17 May 1989 – Geodetic and Cartographic Law foresaw the maintenance of previously issued regulations, unless they are contrary to law. After the entry into force of the Polish Constitution of 2 April 1997 – Ordinance No. 127 specifying the qualifications soil classifier lost its power as a source of domestic law, and not universally applicable. Whereas the Regulation of 1956 was derogated only with the entry into force Regulation of the Council of Ministers of 12 September 2012 on the soil classification. At the moment, we are saying there is no legal act, which would determine the qualifications they should have soil classifier. The legislator, despite repeated intervention of the Ombudsman has not led so far to explicitly regulate the status of the soil classifier. There is still a legal gap in this area. The soil classifier has a status of the expert ad hoc in administrative proceedings.
Jednym z istotnych problemów rozpraszania i koncentracji zabudowy
jest sprawa odmiennego niż dotychczasowe ukształtowania terenów
inwestycyjnych, w szczególności terenów budowlanych, w celu poprawy
ich funkcjonalności, optymalizacji dotychczasowego sposobu korzystania z nieruchomości lub choćby prawnego uporządkowania ich struktury przestrzennej. Może to się odbywać za pomocą mechanizmów prawnych komasacji, w szczególności scalania, i związanych z tym ewentualnie dalszych procesów: wymiany, wyrównania i arondacji, zagospodarowania czy następczego i powtórnego podziału.
Poprawa funkcjonalności terenów budowlanych, optymalizacja dotychczasowego sposobu korzystania z nieruchomości lub przynajmniej uporządkowanie jej struktury przestrzennej może się odbywać w drodze różnych aktów i czynności. Jednak, wbrew pozorom, inwestorzy nie mają w tym względzie możliwości wyboru. Poszczególne instytucje prawne pełnią wyraźnie określone funkcje, są szczegółowo unormowane w prawie pozytywnym i spełniają dość jednoznacznie ustalone cele. Instytucje te nie mogą być – co do zasady – stosowane zamiennie. Z uwagi na przedmiot regulacji na czoło wysuwają się mechanizmy przyjęte w u.s.w.g. oraz u.g.n. Nie są to jednak unormowania wobec siebie konkurencyjne.
Zważywszy na szerokie uregulowanie zakresu przedmiotowego i podmiotowego tej pierwszej ustawy, ma ona – mimo wszystko – charakter ustawy wiodącej w regulacji analizowanych stosunków społecznych. Zasady tam określone mają zatem charakter podstawowy. Efektywnym instrumentem sprzyjającym komasacji terenów inwestycyjnych mogą się stać przepisy kodeksu urbanistyczno-budowlanego, o ile projekt ten zostanie uchwalony w przedłożonym aktualnie kształcie.
Stopień naukowy jest administracyjnym aktem kwalifikującym, stwarzającym domniemanie, że jego posiadacz ma szczególne kwalifikacje do prowadzenia rzetelnych i wiarygodnych badań naukowych w pewnym fragmencie wiedzy, określonym poprzez dziedzinę i dyscyplinę naukową.
Stanowi on urzędowe poświadczenie poziomu wiedzy i kwalifikacji jego posiadacza, wywierające skutki w sferze publicznoprawnej i uprawniające do zajmowania określonych stanowisk oraz pełnienia istotnych funkcji.
Tryb uzyskiwania stopni naukowych został uregulowany przepisami prawa administracyjnego, które w sposób szczegółowy określają wymogi formalne, jak i materialne jego uzyskania. Skutki prawne stwierdzonej za pomocą indywidualnego aktu kwalifikacyjnego (decyzji administracyjnej) zgodności bądź niezgodności badanych cech osoby lub rzeczy ze wzorcem normatywnym oddziałują erga omnes. Wynikiem wydania takiego aktu jest zmiana w sferze pozycji prawnej adresata. Przedmiotem postępowania w sprawie aktu kwalifikacyjnego jest bowiem autorytatywne ustalenie występowania albo niewystępowania wskazanych w hipotezie normy prawnej cech (właściwości) osoby ubiegającej się o nadanie stopnia.
W toku prowadzonego postępowania uprawniony do nadania stopnia podmiot podejmuje szereg czynności, polegających na ustaleniach faktycznych, dotyczących osobistych cech intelektualnych kandydata. Dowodami w prowadzonym postępowaniu są m.in. recenzje osób powołanych do oceny osiągnięć kandydata do uzyskania stopnia. Opinia recenzenta ma charakter oświadczenia wiedzy, składanego przez fachowca, tj. osobę o odpowiednich walorach osobistych i cieszącą się uznaniem w środowisku naukowym, także ze względu na odpowiednie predyspozycje moralne do niezawisłego i niekoniunkturalnego oceniania innych osób.
Kwestie dotyczące przyznawania stopni i tytułów naukowych reguluje z dnia 14 marca 2003 r. o stopniach naukowych i tytule naukowym oraz o stopniach i tytule w zakresie sztuki (Dz.U. Nr 65, poz. 595 ze zm.), która przewiduje, że w postępowaniach dotyczących nadania stopnia doktora i doktora habilitowanego albo tytułu profesora oraz nadania, ograniczenia, zawieszenia i pozbawienia uprawnienia do nadawania tych stopni – w zakresie w niej nieuregulowanym stosuje się odpowiednio przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego. Do zaskarżania decyzji wydanych w tych postępowaniach stosuje się przepisy o zaskarżaniu decyzji administracyjnych do sądu administracyjnego.
Postępowanie administracyjne w sprawie przyznawania stopni naukowych jest zatem ogólnym postępowaniem administracyjnym – z modyfikacjami wynikającymi z przepisów ustawy. Powyższy pogląd nie znajduje potwierdzenia w judykaturze, gdzie wskazuje się, że jest to administracyjne postępowanie szczególne.
Uznanie postępowania w sprawie nadania stopni naukowych za ogólne postępowanie administracyjne oznacza, że powinny w nim znaleźć zastosowanie regulacje Kodeksu postępowania administracyjnego dotyczące gwarancji procesowych.
Autorzy podkreślają, że wolność nauki i badań naukowych, jako publiczne prawo podmiotowe, winna korzystać z ochrony zapewnionej przede wszystkim przez system gwarancji instytucjonalnych. Gwarancję sprawiedliwości proceduralnej tworzą głównie normy prawa procesowego, których przestrzeganie jest obowiązkiem organów administracji publicznej przyznających stopień naukowy.
Summary
The academic degree is an administrative act of qualifying, which creates a presumption that the holder has special qualifications to conduct reliable and credible research in specific part of knowledge, defined by scientific field and discipline. It is an official certification of the level of knowledge and qualifications of the holder, exerting effects in the sphere of public law and entitling to take certain positions and perform important functions.
Obtaining academic degrees is governed in detail by administrative law,
defining formal and substantive requirements to obtain it. Legal effects
ascertained by individual act of qualifying (administrative decision) com-
pliance or non-compliance studied traits of person or thing with normative model influence erga omnes. The result of issuing this kind of act is a change in a sphere of legal status of the recipient. The subject of the proceeding on act of qualifying is authoritative determination of existing or non-existing indicated in hypothesis of legal norm traits (features) of the person applying for the degree.
During the proceeding, person entitled to grant a degree, takes up a num-
ber of activities consisting on factual establishing concerning the personal intellectual features of candidate. The evidence in the proceeding includes reviews of persons appointed to evaluate the candidate’s achievements to obtain a degree. The opinion of reviewer is a statement of knowledge made by an expert i.e. by person with appropriate personal qualities and on the highest repute in scientific circles, also because of the appropriate moral predispositions to independent and non-passing judgement other people.
Issues related to awarding academic degrees and titles are governed by Act of 14.03.2003 on academic degrees and academic title and degrees and title in art (Journal of Laws No. 65, item 595, as amended) which provides that proceedings relating to confer the doctor’s degree and habilitated doctor’s degree or the title of professor and granting limitation, reprieve and deprivation of the entitlement to confer these degrees that are not governed by the Act, the provisions of Code of Administrative Procedure are applied. To appeal the decisions issued in those proceedings, the provisions of appeal administrative decisions to administrative courts are applied.
Administrative proceeding on granting academic degrees is the general
administrative proceeding with modifications under provisions of the Act.
This view is not supported by judicature, where it is indicated that this is
a special administrative proceeding.
Recognition proceeding on granting academic degrees as general means that there should be applied provisions of Code of Administrative Procedure, related to procedural guarantees.
It should be emphasised that the freedom of science and scientific research as a public subjective right, should above all be protected by the system of institutional guarantees. Guarantee of procedural justice is mainly created by norms of procedural law. Observance of them is an obligation of public administration bodies granting academic degree.
W opracowaniu przedstawiono instytucję układów zbiorowych pracy dla pracowników uczelni publicznych na tle rozwoju regulacji prawnej w tym zakresie w Polsce. Wskazano na relacje zachodzące pomiędzy układami zbiorowymi pracy i pragmatykami służbowymi. Dokonano analizy treści przepisu art. 152 ust. 2 obowiązującej ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym i wykazano, iż brak jest podstaw do twierdzenia, że przepis ten ogranicza zakres przedmiotowy ponadzakładowego układu zbiorowego pracy dla pracowników uczelni publicznych. Gdyby przyjąć, że przepis ten ogranicza zakres przedmiotowy układu jedynie do spraw płacowych, z pominięciem pozostałych spraw, należących do szeroko rozumianych warunków pracy, to należałoby go uznać za sprzeczny nie tylko z przepisami polskiej Konstytucji z 1997 r., lecz również z przepisami ratyfikowanych przez Polskę umów międzynarodowych, w tym z Konwencją nr 98 oraz Zaleceniem nr 91 Międzynarodowej Organizacji Pracy, a także z Deklaracją Filadelfijską. Prawdopodobne jest także naruszenie postanowień art. 28 Karty Praw Podstawowych Unii Europejskiej oraz art. 6 Europejskiej Karty Społecznej. Zgłoszono postulaty: de lege ferenda nowelizacji art. 152 ust. 2 Prawa o szkolnictwie wyższym, zaś de lege lata – prokonstytucyjnej wykładni kwestionowanego przepisu.
Summary
The paper presents the institution of collective labour agreements for employees of state schools within the development of legal regulations in this field in Poland. Pointed to the relations between collective labour agreements and business pragmatics. An analysis of the content of article 152 paragraph 2 of the Law on Higher Education Act of 27 July 2005 has been made and demonstrated that there is no basis for the claim that this provision limits the scope of the collective labour agreement for public schools employees. If we assume that this provision limits the scope of the system only to salary issues, excluding other matters belonging to the widely understood working conditions, it would be regarded as not only inconsistent with the provisions of the Polish Constitution of 1997, but also with the provisions of international agreements ratified by Poland, including the Convention No. 98 and Recommendation No. 91 of the International Labour Organisation, and the Declaration of Philadelphia. Is also likely a breach of the provisions of the article 28 of the Charter of Fundamental Rights of the European Union, and article 6 of the European Social Charter. The following demands were reported: de lege ferenda amendment of article 152 paragraph 2 of the Law on Higher Education, and de lege lata – pro-constitutional interpretation of the disputed provision.
The polish law of 30 April 2010 on the principles of financing science is intended to set the rules for financing science from the funds set for this purpose in a separate part of the state budget available to the minister competent for science. Beneficiaries of these funds are, among others, academics, universities, but also individuals and entrepreneurs (through grants from The National Science Center and The National Center for Research and Development). In addition, the law defines the rules for assigning scientific units to scientific categories. Procedures in these cases apply the provisions of the administrative procedure, contained in the Code of Administrative Procedure (K.p.a.), to which the Act expressly does not refer, but uses the terminology of the Code, inter alia, determine to issue decisions and to request re-examination of the case. At present, the government’s draft amendment to the Act on the Financing of Science and two other statutes is aimed at excluding the application of K.p.a. and creating some autonomous procedures. The author takes a critical stance towards this proposal (mitigated in the course of the project) and demonstrates that this legislative strategy is erroneous.
Streszczenie
Ustawa z dnia 30 kwietnia 2010 r. o zasadach finansowania nauki ma w założeniu określać zasady finansowania nauki ze środków finansowych, ustalanych na ten cel w wyodrębnionej części budżetu państwa, którymi dysponuje minister właściwy do spraw nauki. Beneficjentami tych środków są m.in. jednostki naukowe, uczelnie, ale także osoby fizyczne i przedsiębiorcy (za pośrednictwem grantów Narodowego Centrum Nauki i Narodowego Centrum Badań i Rozwoju). Ponadto ustawa określa zasady nadawania jednostkom naukowym kategorii naukowej. Do postępowań w tych sprawach stosuje się dotychczas przepisy procedury administracyjnej, zawarte w Kodeksie postępowania administracyjnego (K.p.a.), do którego ustawa wprost się nie odwołuje, lecz używa terminologii kodeksowej, stanowiąc m.in. o wydawaniu decyzji oraz o wnioskach o ponowne rozpatrzenie sprawy. W chwili obecnej procedowany jest rządowy projekt nowelizacji ustawy o zasadach finansowania nauki (i dwóch innych ustaw), którego celem jest wyłączenie stosowania przepisów K.p.a. i wykreowanie pewnych autonomicznych procedur. Autor zajmuje krytyczne stanowisko wobec tej propozycji (złagodzonej w toku procedowania projektu) i wykazuje, że tego rodzaju strategia legislacyjna jest błędna.
Planowanie gospodarki odpadami, zwłaszcza w kontekście ustaleń prawnych, wzbudzało w przeszłości liczne kontrowersje. Wskazywano, iż plany takie nie mają charakteru normatywnego, lecz cechy aktów polityki administracyjnej, a tym samym nie są aktami prawa miejscowego, a także prezentowano stanowisko przeciwne oraz pośrednie, o braku jasności w tej kwestii. W orzecznictwie wskazywano, iż plan gospodarki odpadami nie zawiera norm powszechnie obowiązujących i dlatego jest uznawany za tak zwany akt kierownictwa wewnętrznego, stanowiący ramowy program działania na danym obszarze w zakresie gospodarki odpadami. Wydaje się uzasadnione stwierdzenie, że głównymi organizatorami tej działalności są organy administracji publicznej, nie zaś podmioty zewnętrzne wobec administracji. W praktyce najwięcej problemów powstawało przy próbie przyporządkowanie poszczególnych gmin do regionów gospodarki odpadami oraz wyznaczenie regionalnych instalacji do przetwarzania odpadów komunalnych w poszczególnych regionach czy też miejscowościach.
Summary
The publication analyzes the nature of waste management plans and executive resolutions to them in Poland. Practical problems related to the allocation of individual municipalities to waste management regions and the designation of regional installations for processing municipal waste were pointed out. The challenge is to ensure delivery of an appropriate waste stream supplying the regional installation, in which they will be subjected to thermal transformation in an incineration plant with heat and electric energy recovery, produced in one technological process – in high-efficiency cogeneration. Although the waste market is a regulated market and therefore the scope of competition is limited, the voivodship self-government, as an entity obliged to develop, adopt and update the voivodship waste management plan, can not disregard the rules of competition and social organization in the market, which is the basis of the country’s economic system (Article 20 of the Constitution of the Republic of Poland). The executive resolution monopolizing waste collection by indicating the only regional municipal waste treatment installation for a given commune, violates economic freedom and distorts competition on the waste treatment market and creates a privileged position on the market for some operators.
Oprócz walorów naukowych niniejsza pozycja może stanowić użyteczny zbiór wskazówek dotyczących interpretacji i stosowania przepisów obowiązujących w obszarze szkolnictwa wyższego i nauki.
Papers by Pawel Sobotko
poprzedzono opisaniem stanu prawnego i koncepcji sądownictwa administracyjnego rozważanych w Polsce w okresie międzywojennym. Ówczesne rozwiązania oraz doświadczenia związane z ich stosowaniem stanowiły istotny punkt odniesienia zarówno dla projektodawców, jak też opiniodawców. W opracowaniu omówiono również przebieg dyskusji nad kwestią sądownictwa administracyjnego w Polsce tuż po zakończeniu II wojny światowej. W jej toku, na łamach fachowej literatury, przedstawiciele
doktryny i praktyki prezentowali różnorodne stanowiska co do zasadności
przywrócenia sądownictwa administracyjnego, jego formuły i ustroju, udziału czynnika społecznego oraz liczby instancji. W dalszej kolejności zaprezentowano projekty aktów normatywnych pochodzące z lat 1945–1948. Znalazły się wśród nich zarówno projekty krótkie, składające się jedynie z dwóch artykułów, jak też rozbudowane, dotyczące usytuowania sądownictwa administracyjnego w Sądzie Najwyższym.
Zwrócono uwagę na przebieg prac projektowych, gromadzone w ich trakcie opinie prawne oraz kształt proponowanej restytucji sądownictwa administracyjnego. Poza analizą projektów autorzy starali się udzielić odpowiedzi na pytanie, dlaczego żaden z projektów, mimo deklarowanego poparcia i sukcesywnych postępów w pracach, nie wszedł w życie. Analiza zachowanych dokumentów pozwoliła na poczynienie konkretnych i uprawdopodobnionych hipotez dotyczących uczestnika prac projektowych,
który je sabotował. W opracowaniu wykorzystano metodę historyczną oraz
formalno-dogmatyczną.
The article discusses the work on subsequent draft normative acts aimed at restoring the administrative judiciary in Poland in the first years after the end of World War II. These documents are in the Archives of New Records in Warsaw today. Considerations regarding specific projects were preceded by a description of the legal status and concepts of administrative judiciary considered in Poland in the interwar period. The solutions of that time and the experiences related to their application
constituted an important point of reference for both project promoters and opinion makers. The study also addresses the course of the discussion on the issue of the administrative judiciary in Poland shortly after the end of World War II. In its course, in the pages of professional literature, representatives of the doctrine and practice presented various positions regarding the legitimacy of restoring the administrative judiciary, its formula and structure, the participation of the social factor, and the number of instances. Subsequently, draft normative acts from the years 1945–1948 were presented. They include both short projects, consisting of only two articles, as well as extensive projects concerning the location of the administrative judiciary in the Supreme Court. Attention was paid to the course of design works, legal opinions collected in their course, and the shape of the proposed restitution of administrative judiciary. Apart from an analysis of the projects, the authors tried to answer the question why none of the projects, despite the declared support and successive
progress in works, entered into force. Analysis of the preserved documents made it possible to create specific and plausible hypotheses about the participant in the design work who sabotaged them. The study uses historical and formal-dogmatic methods.
1) Wniosek o wymierzenie organowi grzywny, wymieniony w art. 55 § 1 zdanie pierwsze p.p.s.a., jest pismem wszczynającym odrębne postępowanie w rozumieniu art. 63 p.p.s.a., od którego na podstawie art. 230 § 1 i 2 p.p.s.a. pobiera się wpis sądowy.
2) Od postanowienia, o którym mowa w art. 55 § 1 zdanie drugie p.p.s.a.,
zgodnie z art. 173 § 1 in fine p.p.s.a. w zw. z art. 194 § 1 pkt 10 p.p.s.a. służy stronie zażalenie, a nie skarga kasacyjna.