Foundations and Methods

De laatste jaren zijn er veel publicaties verschenen over en organisaties voor het bestrijden van ouder worden. Met 'ouder worden' wordt dan uiteraard niet louter be doeld 'leven in de tijd', maar het oplopen van onomkeerbare schade waardoor met het verstrijken van de tijd de kans om dood te gaan toeneemt. Het gaat dan dus om wat ook wel 'verouderen' wordt genoemd. Er zijn ook mensen en organisaties die pleiten voor inspanningen gericht op substantiële verlenging van de menselijke Jevensver wachting. 121 Ik zal in dit artikel drie dingen doen. Eerst zet ik uiteen, waaraan gedacht kan worden bij verlenging van de mense lijke levensverwachting. Vervolgens behan del ik de vraag, of dat een droom is of enig realiteitsgehalte heeft. Tot slot ga ik in op een van de vele vragen in de discussie over de wenselijkheid van substantiële levens verlenging, namelijk de vraag in de titel van dit verhaal.

Erasmus of Rotterdam, who died in 1536, may very well be the most famous Dutch humanist1. This chapter deals with the much less well known development of modern Dutch humanism in the period after 1850. Erasmus, with his conciliatory and moderate attitude and his non-dogmatic, primarily ethical type of Christianity, remains a major influence on Dutch humanism, but, for that matter, Dutch humanism is stamped by the overall history of the Netherlands. In terms of geography, the Netherlands is a very small, densely populated country in Northwest Europe. Its culture has been very much determined by the struggle against the water. More than a quarter of the country is below sea level and a number of major rivers flow into the sea near Rotterdam. In the second half of the sixteenth century, the Dutch started the revolt that made them independent of the Spanish empire. In the seventeenth century, the Netherlands, especially Holland with the city of Amsterdam, was a major power in every sens...

Onafhankelijkheid - dat wil zeggen: in doen en laten en in houding, woord en geschrift getuigen van een weldoordacht eigen oordeel- is een belangrijk kenmerk van een goede humanistica. 1 Dat zal iedereen wel met me eens zijn. Het is veel ingewikkelder en controversiëler wat deze deugd praktisch inhoudt. Ik zal proberen de kern ervan te verhelderen aan de hand van een paar vragen waar ik zelf mee geworsteld heb in mijn eigen onderzoek naar de ethische en levensbeschouwelijke wenselijkheid c.q. toelaatbaarheid van substantiële levensverlenging. Ik ga vooral in op onafhankelijkheid als deugd van een onderzoeker in een multidisciplinaire context, maar wellicht geeft de nu volgende beschouwing ook iets aan over de houding van een goede humanistica (of andere wetenschapper of professional) in een onderwijs-, vormings- of begeleidingssetting.

Honderdvijftig jaar vrijdenkersorganisatie in Nederland is een mooie aanleiding om stil te taan hij wat het berekent om (te proberen) vrijdenker te zijn. Het is niet alleen een mooie aanleiding, maar het biedt ook interessante mogelijkheden. Want het zo langdurig bestaan van De Dageraad/De Vrije Gedachte betekent ook dat de sratuten van die organisatie herhaaldelijk gewijzigd zijn. Aan het begin van die statuten vinden we steeds een omschrijving van het doel van de vrijdenkersorganisatie, haar grondslag en/of een omschrijving van vrijdenken. De wijzigingen daarin leveren een groot aantal componenten van vrijdenken op die ooit door vrijdenkers wezenlijk werden geacht. Dat is dan weer een mooi aanknopingspunt voor een reflectie op het vrijdenken aan het begin van de eenentwintigste eeuw. Waardoor

In dit artikel wordt uitgebreid stilgestaan bij de vraag hoe politici over fundamentalisme spreken en wat fundamentalisme is. Daarna wordt kort ingegaan op hoe een democratische samenleving met fundamentalisten zou moeten omgaan. Politici over fundamentalisme De term 'fundamentalisme' wordt in zeer diverse contexten gebruikt: religieus, politiek, wijsgerig, enzovoort. En ook in dezelfde setting lopen de betekenissen uiteen. In zijn bijdrage aan het Jaarboek Parlementaire Geschiedenis 2004' stelt Thijs Wöltgens, oud-voorzitter van de Tweede-Kamerfractie van de PvdA, dat de kern van fundamentalisme bestaat uit een dualistisch wereldbeeld waarin geen grijstinten voorkomen maar alleen zwart en wit, waarin onbetwijfelbaar vaststaat wat voor iedereen goed en kwaad is, en waarin pluriformiteit dus wordt afgewezen. Fundamentalisme verandert andersdenkenden en politieke tegenstanders in vijanden en daarna is bijna alles jegens hen geoorloofd. Wöltgens:

In this article, we introduce a general theory about meaning in life developed by our first author, and apply it to the context of ageing. The seven components of meaning distinguished by this theory – purpose, moral worth, selfworth, control, coherence, excitement and connectedness – are discussed in turn. After presenting the theory, we confront the seven  components with extensive life narratives of two older men – in a first empirical qualitative exploration of how meaning dimensions appear in the life experiences of older people. This dialogue between theory and narrative is used to provide concretisation and clarification of the seven components, thereby enhancing the understanding of the theory, while at the same time suggesting possible refinements and directions for future exploration of meaning in life in the context of ageing.