School of Humanities & Cultural Studies

Η αποτύπωση της ανθρώπινης παρουσίας στα κατάλοιπα του υλικού της πολιτισμού συνηθίζεται να εξετάζεται μέσα στη μεταβαλλόμενη ανθρώπινη πορεία, να τοποθετείται σε χρονολογικές περιόδους και να αιτιολογείται από περιβαλλοντικές ή άλλες συνθήκες, δίνοντάς μας πολύτιμα συμπεράσματα για τον τρόπο που ο άνθρωπος ενεργεί μέσα στο περιβάλλον του.
Η επιστήμη της αρχαιολογίας καλείται πολλές φορές να αποσπάσει ένα απλό στιγμιότυπο αυτής της αέναης πορείας. Οι πιο σύγχρονες όμως προσεγγίσεις απαιτούν τη σύνδεση του στιγμιότυπου αυτού με όλες τις μεταβλητές που οδήγησαν στη δημιουργία του. Και χάρη σε αυτές –τις ολιστικότερες προσεγγίσεις- δίνεται η ευκαιρία σε ευρήματα που διαφεύγουν τον εντυπωσιασμό, όταν συνεξετάζονται με τις συνθήκες της δημιουργίας τους να αποκαλύπτουν το μεγαλείο της ανθρώπινης παρουσίας.

Στα ευρήματα της Πρωτοελλαδικής περιόδου δε συναντά κανείς τις απαράμιλλες γλυπτικές δημιουργίες των αρχαϊκών ή κλασικών χρόνων, ούτε την περίφημη μεταλλοτεχνία των μυκηναϊκών, ούτε καν την περίτεχνη γραπτή κεραμική που προηγήθηκε στα νεολιθικά χρόνια. Διάχυτη όμως είναι μια σεμνή ανθρώπινη παρουσία της οποίας η ήπια αλλά εκτεταμένη ανάπτυξη εντυπωσιάζει με το δικό της μοναδικό και τόσο συνυφασμένο με το περιβάλλον της τρόπο.
Η περιοχή της Ερμιονίδας, αποτελώντας μια κλειστή γεωγραφική ενότητα φαίνεται πως φιλοξενεί μια σημαντικότατης έκτασης ανθρώπινη παρουσία κατά την 3η χιλιετία π.Χ. Με ποια κριτήρια ωστόσο επιλέχθηκε η περιοχή αυτή ως τόπος κατοικίας των Πρωτοελλαδιτών; Πόσο επηρέασε στην άνθιση της κατοίκησης το φυσικό περιβάλλον; Ποιά ήταν η συμβολή της περιοχής αυτής στα νέα δεδομένα ανθρώπινης κατοίκησης που συντελούνται κατά την 3η Χιλιετία; Και τι ήταν αυτό που οδήγησε την κοινωνία του Πρωτοελλαδικού πολιτισμού στην απότομη παρακμή;
Στην παρούσα εργασία αναζητάται η όσο το δυνατόν πλησιέστερη προσέγγιση στην ανασύσταση της ανθρώπινης κατοίκησης στην περιοχή της Ερμιονίδας παράλληλα με την εξέταση των περιβαλλοντικών συνθηκών που μπορούσαν να την υποστηρίξουν.

Η μελέτη βασίζεται:
α. Στην πλούσια βιβλιογραφία που αφορά περιβαλλοντικές μελέτες που διενεργήθηκαν στην περιοχή κατά τη διάρκεια των ανασκαφών στο σπήλαιο Φράγχθι τις δεκαετίες 1960-1970 από το Πανεπιστήμιο της Indiana.
β. Στην επιφανειακή έρευνα που διενεργήθηκε από το Πανεπιστήμιο του Στάνφορντ (1979-1983)
γ. Στα πολύ πρόσφατα ανασκαφικά δεδομένα που μας δίνουν οι σωστικές ανασκαφές της Δ’ ΕΠΚΑ στην Ερμιονίδα, αλλά και η εξελισσόμενη υποθαλάσσια έρευνα-ανασκαφή στην περιοχή της Ερμιονίδας του Πανεπιστημίου της Γενεύης σε συνεργασία με την Εφορεία Εναλίων Αρχαιοτήτων.
δ. Στην επιτόπια μελέτη και φωτογράφιση των καταγεγραμμένων αρχαιολογικών θέσεων.
Παρουσιάζοντας συνοπτικά όσα ήδη γνωρίζουμε από ανεσκαμμένες πρωτοελλαδικές θέσεις σε άλλες περιοχές της Ελλάδας, αλλά και ανιχνεύοντας τον ρόλο που έπαιξε το περιβάλλον στη επιλογή των θέσεων κατοίκησης, θα γίνει μια προσπάθεια ανασύστασης του περιβάλλοντος της 3ης Χιλιετίας στην περιοχή της Ερμιονίδας.  Με τον τρόπο αυτό επιχειρείται να αιτιολογηθεί η πολιτισμική άνθιση που παρατηρείται στην περιοχή αυτή τη συγκεκριμένη χρονική περίοδο με κύριο γνώμονα το περιβάλλον. Τέλος θα γίνει μια προσπάθεια αιτιολόγησης της σύμπτωσης της παρακμής της, με τα αντίστοιχα γεγονότα στην –πολυσυζητημένη από τους αρχαιολόγους- περιοχή της Λέρνας.

Φαίνεται πως η όξυνση των αισθήσεων, συνδέεται και με την αντιληπτική ικανότητα, η οποία με τη σειρά της έχει επίδραση στη μάθηση.
Έχοντας υπόψη την ποικιλία των εφαρμογών που μπορεί να έχει η Δραματική Τέχνη στην Εκπαίδευση ως ένας βιωματικός τρόπος μάθησης στον οποίο εμπλέκονται οι αισθήσεις, η παρούσα εργασία επιχειρεί να εστιάσει στην επίδραση που μπορεί να έχει η μεταφορά του εκπαιδευτικού δράματος σε εξωτερικούς χώρους στις αισθήσεις, όσον αφορά τα παιδιά σχολικής ηλικίας.
Κάτω από αυτό το πρίσμα, αναζητείται στις μελέτες περίπτωσης που έχουμε μέχρι σήμερα διαθέσιμες στη βιβλιογραφία εάν πράγματι εντοπίζεται κάποια επίδραση στις αισθήσεις που να προέρχεται ακριβώς από αυτήν την αλλαγή στη χωροθεσία του εκπαιδευτικού δράματος.

Η παρούσα εργασία έχει σκοπό να μελετήσει τη χρησιμότητα της Δραματικής Τέχνης στην Εκπαίδευση για την καλλιέργεια περιβαλλοντικής συνείδησης. Η Δραματική Τέχνη στην Εκπαίδευση, ως τρόπος μάθησης κατεξοχήν βιωματικός υπόσχεται πολλά ιδιαίτερα σε θέματα που αφορούν το κοινωνικό σύνολο και την υιοθέτηση υγιών συμπεριφορών.
Σήμερα, σε μια εποχή που η υπερεκμετάλλευση του πλανήτη είναι γεγονός, η ανάγκη για την καλλιέργεια περιβαλλοντικής συνείδησης είναι εντονότερη από ποτέ. Στο ρόλο αυτό, η περιβαλλοντική εκπαίδευση, καλείται να καλύψει τόσο το γνωστικό, όσο και το συνειδησιακό κομμάτι. Η συνείδηση ωστόσο δεν αφορά μόνο την εκπαίδευση, αλλά και την ηθική.
Η Τέχνη γενικότερα προάγει αυτήν την ηθική, και η Δραματική Τέχνη στην Εκπαίδευση ειδικότερα εξετάζεται ως ένας εναλλακτικός τρόπος μάθησης που παράλληλα στοχεύει στην κατανόηση του εαυτού μας και του άλλου, στην ενσυναίσθηση και στον σεβασμό απέναντι στο περιβάλλον.

Η Δραματική Τέχνη στην Εκπαίδευση είναι ένας βιωματικός τρόπος μάθησης με ποικιλία εφαρμογών σε πολλά μαθησιακά πεδία. Η παρούσα έρευνα είναι μια έρευνα δράσης κατά την οποία η Δραματική Τέχνη εφαρμόζεται ως εναλλακτικός τρόπος διδασκαλίας του μαθήματος του Αστικού Δικαίου σε εφήβους της Β΄τάξης του 1ου Επαγγελματικού Λυκείου Κρανιδίου με σκοπό την καλύτερη κατανόηση των σύνθετων νομικών εννοιών. Για την αξιολόγηση αυτού του τρόπου διδασκαλίας χρησιμοποιήθηκε προπειραματικός (pre-test) και μεταπειραματικός (post-test) σχεδιασμός, με ομάδα ελέγχου. Συμμετείχαν 30 μαθητές από δύο Επαγγελματικά Λύκεια του Νομού Αργολίδας. Στην πειραματική ομάδα αντικαταστάθηκαν 24 διδακτικές ώρες παραδοσιακής διδασκαλίας με τη χρήση της Δραματικής Τέχνης στην Εκπαίδευση. Για την αξιολόγηση της παρέμβασης αναπτύχθηκε σταθμισμένο εργαλείο ποσοτικής έρευνας. Αξιοποιήθηκαν ωστόσο και δεδομένα συνεντεύξεων, ημερολόγιο συμμετοχικής παρατήρησης και η παρουσία κριτικού φίλου. Τα αποτελέσματα της έρευνας υποστηρίζουν τον ισχυρισμό ότι η Δραματική Τέχνη στην Εκπαίδευση  οδηγεί σε καλύτερη κατανόηση των σύνθετων εννοιών του Αστικού Δικαίου και συμβάλλουν στην πρόταση της χρησιμοποίησης του εναλλακτικού αυτού τρόπου διδασκαλίας στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση.

ABSTRACT
Drama in Education is an experiential way of learning that can be applied in a variety of ways in many learning fields. The current research is an action research that uses Drama as an alternative way of teaching Civil Law class to adolescents of the 2nd grade in the Vocational School of Kranidhi, aiming to clarify complex legal meanings. A pre-test, post-test design with a control group has been used for the evaluation of the method. In total 30 students of vocational schools took part. For the experimental group, 24 teaching hours of regular lessons were replaced with teaching using Drama in Education. For the evaluation of this intervention, a valid and reliable tool was developed. In addition, data were also collected from interviews, participant observations and critical friend observations.  Results support the claim that Drama in Education leads to better understanding of complex Civil Law means and contributes to the proposition of  Drama as an alternative way of teaching in secondary school.

Drama in Education is an experiential way of learning that can be applied in a variety of ways in many learning fields. This article presents an action research that uses Process Drama as an alternative way of teaching Civil Law class to 16 year old adolescents of the Vocational School of Kranidhi, Greece. Clarifying complex legal meanings through Drama is used as a key to Legal Literacy. A pre-test, post-test design with a control group has been used for the evaluation of the method. In total 30 students of two vocational schools took part. For the experimental group, 24 teaching hours of regular lessons were replaced with teaching using Drama in Education. For the evaluation of this intervention, a valid and reliable tool was developed. In addition, data were also collected from interviews, participant observations and critical friend observations.  Results support the claim that Drama in Education leads to better understanding of complex Civil Law meanings and contributes to the proposition of  Drama as an alternative way of teaching in secondary school.

42 http://www.newsociology.gr/teyxh/44.html  Seremetakis: You have written a number of significant books that have been read and taught in Anthropology and beyond for more than two decades, and some of them have had a theoretical and methodological impact on the discipline and the Humanities in general. Most of them, if not all, are based on long term fieldwork. Long term fieldwork in anthropology was once a necessary precondition for an in-depth study of cultural and social issues and the subsequent writing of a good ethnographic piece. How has the relation of the discipline to fieldwork methodology developed and where would you place yourself in contemporary anthropology? Stoller: Fieldwork has and will continue to be the bedrock of anthropological research. In my view, there is no substitute for long-term fieldwork-especially for non-native anthropologists. It takes years to develop linguistic competence and sensitivity in 2 the "field" language and culture. Time in the field has substantially refined my knowledge of Songhay people and culture. What's more, in most societies learning is seen as a cumulative process. One cannot learn very much as a young woman or man. One's mind must ripen with age, for some knowledge is much too powerful for the young mind to grasp. In contemporary anthropology, however, there are several developments that have steered ethnographers away from longterm fieldwork. In some cases, worry about ethnical conduct has compelled anthropologists to work in the archives rather than in the field. The result is a spate of ethno-historical studies which have great value, but tend to lose the immediacy of the field-based ethnography, a text that is sensuously alive with people living in culturally contoured spaces. A second trend, first championed by George Marcus, is multi-site ethnography in which researchers follow a socio-cultural trail as it moves along the global landscape. In this case, ethnographers divide their time among several field sites representing various cultural and linguistic universes. We see this trend in the works of scholars like Paul Farmer, Carolyn Nordstrom, and Nancy Scheper-Hughes. Although these writers cast a wide ethnographic net that generates provocative social and political analysis-in Farmer's latest book ,Pathologies of Power, he writes about medical and political conditions in Haiti, Mexico, Peru and Russia from the standpoint of liberation theology-the risk is to produce potentially thin ethnographic descriptions of social life.

is professor of Cultural Anthropology at the department of social and cultural anthropology at the Vrije Universiteit, Amsterdam. She has conducted research on missions and local appropriations of Christianity, Pentecostalism, popular culture and video-films in Ghana.

" In the context of anthropology proper, after the decisive critique of scientistically oriented ethnography by Clifford and Marcus in 1986, anthropologists in an effort to extend ethnography beyond text, began exploring the inclusion of visual technology in the field and at the same time developing a critique of visual realism. One of the first works that delineated crucial issues pertaining to both, was Seremetakis's (1984) article The Eye of the Other. Her critical analysis of an anthropologist's " optic " and a photographer's anti-­‐ anthropological, realist gaze in their collaborative documentation of death rituals in Central Greece, represents the first critique of the then developing subfield of " visual anthropology " in the context of European anthropology. "

See also  in
An Introduction to Cultural Anthropology by C. Nadia Seremetakis  and
(in Greek) Εισαγωγή στην Πολιτισμική Ανθρωπολογία, εκδ Πεδίο, 2017.

Το καθημερινό (the quotidian) αποτελεί κεντρικό θέμα στη σύγχρονη κοινωνική σκέψη και είναι σημείο σύγκλισης μεταξύ των ανθρωπιστικών και κοινωνικών επιστημών, πολι-τισμικών σπουδών και τεχνών. Πώς αντιλαμβανόμαστε το καθημερινό; Γιατί θεωρείται άνευ πολιτισμικής σημασίας και περνά συχνά απαρατήρητο; Πόσο ευθύνεται αυτό για το διευρυνόμενο χάσμα μεταξύ επίσημης γνώσης και καθημερινής εμπειρίας του πολίτη; Το βιβλίο αυτό, βασισμένο σε μακρόχρονη εθνογραφική έρευνα και καθημερινή παρατή-ρηση, συλλαμβάνει, αναλύει και ερμηνεύει το καθημερινό σε εξέλιξη. Καταδεικνύει πώς παράγονται ιδέες και θεωρία από την καθημερινή ζωή και εμπειρία και πώς η θεωρία μεταφράζεται σε διαχείριση του παρόντος.
----------