Books by Gertjan Willems
European Film Remakes discusses for the first time the textual, socio-cultural, political, and in... more European Film Remakes discusses for the first time the textual, socio-cultural, political, and industrial mechanisms and singularities of the film remake in a European context. Offering a variety of historical, theoretical, and methodological approaches, the book is illustrated by a wide range of case studies from across Europe, including films like A Bigger Splash, Open Your Eyes and Perfect Strangers. Although commonly understood as a typical Hollywood practice, this book demonstrates how film remakes are, and always have been, a significant part of the European film culture and industry.
De verbeelding van de leeuw. Een geschiedenis van media en natievorming in Vlaanderen
Co-auteur Bruno De Wever.
Als anno 2020 een Vlaamse regering geleid door Vlaams-nationalisten in... more Co-auteur Bruno De Wever.
Als anno 2020 een Vlaamse regering geleid door Vlaams-nationalisten inzet op een Vlaamse canon, weet ze waarom. De natie moet verbeeld worden om te kunnen bestaan. Dat is altijd zo geweest. Na 1830 gaven historici, literatoren, musici en beeldende kunstenaars mee vorm aan een Belgische identiteit. In deze context ontwikkelde zich gaandeweg ook een Vlaams natievormingsproject in, naast en tegen de Belgische samenhorigheid. Vandaag vraagt de Vlaamse regering aan de publieke omroep en de film- en literatuurfondsen om de Vlaamse identiteit te versterken, terwijl Vlaamse nieuwsmedia dag in dag uit Vlaanderen letterlijk en figuurlijk op de kaart zetten. Dit boek onderzoekt hoe van de 19de tot de 21ste eeuw media en cultuur werden ingezet voor de vorming van de Vlaamse natie.
Bruno De Wever en Gertjan Willems brachten historici, media- en communicatiewetenschappers, politicologen en taal- en letterkundigen samen om een interdisciplinair verhaal te vertellen over media en Vlaamse natievorming. Het boek bevat bijdragen van Kevin Absillis, Marnix Beyen, Daniël Biltereyst, Els De Bens, Benjamin De Cleen, Knut De Swert, Alexander Dhoest, Kris Humbeeck, Karin Raeymaeckers, Peter Van Aelst, Roel Vande Winkel, Sebastiaan Vandenbogaerde, Hilde Van den Bulck, Sarah Van Hoof en Karel Van Nieuwenhuyse.
Sinds de jaren 1960 krijgt ongeveer 80% van de Vlaamse films overheidssteun. Hierdoor bepaalt het... more Sinds de jaren 1960 krijgt ongeveer 80% van de Vlaamse films overheidssteun. Hierdoor bepaalt het filmbeleid in belangrijke mate hoe het Vlaamse filmlandschap eruitziet. Aan de hand van uniek archiefmateriaal over alle 175 gesubsidieerde langspeelfilms en meer dan 500 filmprojecten die geen steun kregen, biedt dit boek een beleidsgeschiedenis van de Vlaamse cinema tussen 1964 en 2002.
Het boek analyseert de politiek-institutionele ontwikkelingen en het overheidsbeleid tegenover coproducties, het taalgebruik in Vlaamse films, populaire genres, artfilms, literaire adaptaties, kinder- en jeugdfilms, maatschappelijk geëngageerde films en historische films. Speciale aandacht gaat uit naar de relatie tussen het filmbeleid en het Vlaamse natievormingsproces. Het boek laat u bovendien kennismaken met de politieke verhalen achter films als Mira (1971), Het dwaallicht (1972), Pallieter (1975), De Witte van Sichem (1980), Zware jongens (1984), De leeuw van Vlaanderen (1984), Daens (1992) en Camping Cosmos (1996).
Papers by Gertjan Willems
A Gathering Place for Outlaws: Fugitive Cinema’s Alternative Film Distribution
Historical Journal of Film, Radio and Television, 2024
This article examines the distribution activities of Fugitive Cinema, a Belgian film collective e... more This article examines the distribution activities of Fugitive Cinema, a Belgian film collective established in 1966. It argues that Fugitive Cinema, alongside other socially engaged European film groups, extended its mission beyond film production, aiming to reshape the existing film industry and culture more broadly. Film distribution was a critical strategy within this endeavour. The article investigates Fugitive Cinema’s role in the distribution of alternative cinema, emphasizing their efforts to promote films that challenged conventional norms and were closely aligned with the contestation movements of the 1960s and 1970s. Drawing on previously unavailable archival materials and interviews with key witnesses, the study highlights the collective’s broader impact on film culture and the crucial role alternative distribution systems played in shaping an alternative cinematic landscape.
Encyclopedie van de Vlaamse Beweging, 2024
Joz. van Liempt (1919-2007) was een spilfiguur in de naoorlogse Vlaamse filmwereld. Via zijn acti... more Joz. van Liempt (1919-2007) was een spilfiguur in de naoorlogse Vlaamse filmwereld. Via zijn activiteiten binnen de filmkritiek, de katholieke filmbeweging, de televisie en het filmbeleid spande hij zich in voor de culturele autonomie van de Vlaamse filmsector.
Encyclopedie van de Vlaamse Beweging, 2024
Sinds het ontstaan van film eind 19de eeuw evolueerde het filmbedrijf in Vlaanderen van een Belgi... more Sinds het ontstaan van film eind 19de eeuw evolueerde het filmbedrijf in Vlaanderen van een Belgische, overwegend Franstalige sector naar een steeds meer onderscheidende Vlaamse filmsector. Vlaams nationale boodschappen kwamen voornamelijk voor in non-fictie en amateurfilmproducties, terwijl de professionele Vlaamse fictiefilmproductie zich nauwelijks met ‘hot nationalism’ bezig hield. Maar ook deze films bouwden mee aan een ‘banale’ filmische constructie van een Vlaamse natie.
Film International, 2022
1965 saw the release of André Delvaux’s feature film debut The Man Who Had His Hair Cut Short (De... more 1965 saw the release of André Delvaux’s feature film debut The Man Who Had His Hair Cut Short (De man die zijn haar kort liet knippen). The film soon gained international critical acclaim and became widely regarded as a modernist classic from Belgian cinema. In 2021, the Royal Belgian Film Archive CINEMATEK made a restoration of the film, which is now being picked up by several film institutions and distributors throughout Europe. The sophisticated manner in which Delvaux filmed the blurry line between reality and imagination not only earned him a reputation as master of magic realism, it also seems to keep fascinating new audiences.
New Review of Film and Television Studies, 2024
Over the last decade, Belgium’s Dutch-speaking region of Flanders has been marked by a nationalis... more Over the last decade, Belgium’s Dutch-speaking region of Flanders has been marked by a nationalist impulse. This is most clearly visible in the discourses and electoral success of nationalist parties, which call for a greater degree of Flemish independence from the Belgian state and its southern, French-speaking region of Wallonia. This article analyzes how a certain strand within contemporary Flemish cinema relates to such Flemish nationalist discourses. This is done by investigating the representation of Wallonia and its citizens as a national other in four mainstream films: Bullhead (2011), Cub (2014), The Ardennes (2015) and Blind Spot (2017). Through structuring their narratives around the border crossing of a Flemish protagonist into Walloon territory, these films activate a series of nationalist stereotypes and antagonistic discourses that help heighten the Belgian community conflict. The Walloons are framed as national others that either pose a threat or signify a burden to the Flemish protagonist. Moreover, Wallonia itself becomes a hostile space that is imbued with transgressive qualities, capable of corrupting the cohesion of the Flemish self. This representational regime is aesthetically and thematically underlined by evoking a type of ‘Walloon Gothic’, in which association with the Walloon soil becomes synonymous with a sense of spiritual degradation.
European Film Remakes, 2021
Introduction to the edited book volume 'European Film Remakes'
BoonBerichten. Mededelingen en berichten van het Louis Paul Boon Genootschap, 2021
Op 22 januari 2021 trad het Verbodsverdrag op Kernwapens in werking en om dat te vieren organisee... more Op 22 januari 2021 trad het Verbodsverdrag op Kernwapens in werking en om dat te vieren organiseerde de vredesbeweging Pax Christi in samenwerking met Cinematek een online voorstelling van Robbe De Herts kortfilm De Bom uit 1969. Film-en mediawetenschapper Gertjan Willems voorzag de voorstelling van context en duiding. Hieronder volgt een door hem bewerkte versie van zijn inleiding. DE BOM EN DE BAN Gertjan Willems Universiteit Antwerpen/Universiteit Gent Op vrijdag 22 januari 2021 trad het Verbodsverdrag op Kernwapens in werking. Dat betekent dat vanaf nu kernwapens illegaal zijn onder het internationaal recht, dus ook de nucleaire bommen die in België gestationeerd liggen in Kleine-Brogel. Om het verbod te vieren organiseerde de vredesbeweging Pax Christi Vlaanderen een online vertoning van De Bom, een film uit 1969 in een regie van Robbe De Hert en met Louis Paul Boon in de hoofdrol. Zie ook:
Cinema Belgica, 2021
In the 1960s and 1970s, the film collective Fugitive Cinema injected Belgian cinema with a dose o... more In the 1960s and 1970s, the film collective Fugitive Cinema injected Belgian cinema with a dose of political and social commitment. Fugitive did not only provide an alternative to the dominant film culture by making films, but also by promoting and distributing films that other distributors ignored.
Radio Journal: International Studies in Broadcast & Audio Media, 2020
This article argues that in order to obtain a deeper comprehension of the radio play as a work of... more This article argues that in order to obtain a deeper comprehension of the radio play as a work of art, one should complement the dominant method of textual analysis with industry analysis. This argument is illustrated by means of a case study on the 1967 Belgian radio play The Slow Motion Film. This radio play is an adaptation (in fact, a re-adaptation as there had been radio adaptations in 1940 and 1950) of the innovative theatre play The Slow Motion Film (1922) by Herman Teirlinck. In order to explain the creative choices of the radio play, which are largely based on the pursuit of fidelity to the source work, the institutional aspect is of great importance. The goal of honouring Teirlinck and highlighting the cultural-historical importance of his work fitted within the broader cultural-educational mandate of the public broadcaster, which prevented a more inventive adaptation. This article argues that in order to gain a better understanding of the radio play as a text, the industrial context also needs to be studied. Furthermore, this article contributes to the largely unwritten history of the radio play in the Low Countries.
TMG Journal for Media History, 2020
Het oeuvre van de Belgische cineast Robbe De Hert (20 september 1942-24 augustus 2020) is erg div... more Het oeuvre van de Belgische cineast Robbe De Hert (20 september 1942-24 augustus 2020) is erg divers. Hij realiseerde experimentele animatiefilms (A Funny Thing Happened on my Way to Golgotha) en maatschappijkritische filmpamfletten (Camera sutra), maar evengoed een populaire komedie (Zware jongens), een adaptatie van een historische plattelandsroman (De Witte van Sichem) of een Willem Elsschotverfilming (Lijmen/Het been). De Hert was het boegbeeld van het in 1966 opgerichte filmerscollectief Fugitive Cinema, dat de Belgische cinema een sociale dimensie gaf. Hij gold jarenlang als de grootste criticaster van het Vlaamse film-en televisiebeleid. Vanaf de jaren 1980 ontpopte De Hert zich met zijn documentaires ook als hoeder en promotor van de (vooral Belgische maar ook Nederlandse) filmgeschiedenis. Dit artikel belicht zowel De Herts bijdrage aan als zijn engagement voor de filmgeschiedenis. Afsluitend gaat het artikel in op De Herts omvangrijke Fugitive Cinema Archief. Trefwoorden Robbe De Hert; Fugitive Cinema; Belgische film; Nederlandse film; sociale film De zomer van 2020 was niet mals voor Belgische cineasten van een zekere leeftijd. In juni wisselde Marion Hänsel (71) het tijdelijke voor het eeuwige, in juli Lydia Chagoll (89), en op 24 augustus Robbe De Hert (77). Drie filmmakers met een volstrekt eigen stem. Bij De Hert was die stem doorspekt met een temperamentvol Antwerps accent, sociaal engagement en een grenzeloze liefde voor alles wat van ver of dicht met film te maken had. De Herts oeuvre is ontzettend veelzijdig. Van experimentele animatiefilms tot maatschappijkritische filmpamfletten, van metafilm tot populaire komedie, van semi-autobiografische
Film en Natievorming in Vlaanderen
De verbeelding van de leeuw. Een geschiedenis van media en natievorming in Vlaanderen, 2020
Hoofdstuk in boek 'De verbeelding van de leeuw. Een geschiedenis van media en natievorming in Vla... more Hoofdstuk in boek 'De verbeelding van de leeuw. Een geschiedenis van media en natievorming in Vlaanderen' (redactie Gertjan Willems en Bruno De Wever)
Verbeeld en heers? Een korte geschiedenis van media en natievorming in Vlaanderen
De verbeelding van de leeuw. Een geschiedenis van media en natievorming in Vlaanderen, 2020
Eerste auteur Bruno De Wever. Hoofdstuk in het boek 'De verbeelding van de leeuw. Een geschiedeni... more Eerste auteur Bruno De Wever. Hoofdstuk in het boek 'De verbeelding van de leeuw. Een geschiedenis van media en natievorming in Vlaanderen' (redactie Gertjan Willems en Bruno De Wever)
Inleiding
De verbeelding van de leeuw. Een geschiedenis van media en natievorming in Vlaanderen, 2020
Co-auteur Bruno De Wever. Inleiding in het boek 'De verbeelding van de leeuw. Een geschiedenis va... more Co-auteur Bruno De Wever. Inleiding in het boek 'De verbeelding van de leeuw. Een geschiedenis van media en natievorming in Vlaanderen', redactie Gertjan Willems en Bruno De Wever
Luisterrijk der letteren: Hoorspel en literatuur in Nederland en Vlaanderen, 2019
Het langere tweede bedrijf is de kern van het stuk en handelt over de doodsstrijd van de man en v... more Het langere tweede bedrijf is de kern van het stuk en handelt over de doodsstrijd van de man en vrouw onder water. In deze overgang tussen leven en dood maakt het realisme uit het eerste en derde bedrijf plaats voor een andere dimensie waar de wetten van de empirische realiteit niet langer gelden. Het koppel maakt kennis met allegorische figuren als De Dood, waar de draken van de pest, de oorlog, de honger en de zonde rond dansen, Het Geheugen, die de man en vrouw diverse momenten uit hun
WT Tijdschrift over de geschiedenis van de Vlaamse beweging, 2019
Dit artikel onderzoekt hoe Louis Paul Boons historische roman Pieter Daens (1971) en, in het bijz... more Dit artikel onderzoekt hoe Louis Paul Boons historische roman Pieter Daens (1971) en, in het bijzonder, Stijn Coninx’ biopic Daens zich verhouden tot hun historisch onderwerp, de Aalsterse priester en politicus Adolf Daens (1839-1907). Het artikel toont hoe deze Daensvertellingen bijdragen tot de Daensmythe, die twee dimensies kent. Enerzijds een persoonlijke dimensie met de heroïsering van Daens, anderzijds een politiek-historische dimensie waarbij Daens en het daensisme gelijkgesteld worden met de bredere daensistische beweging en het ontstaan van de christendemocratie in Vlaanderen. De Daensmythe en de filmische popularisering ervan zorgden er mee voor dat Daens kon uitgroeien tot een historisch symbool dat zich flexibel laat inzetten in hedendaagse politiek-ideologische discoursen.
Biography: An Interdisciplinary Quarterly, 2018
This article examines how Louis Paul Boon's historical novel Pieter Daens (1971) and Stijn Coninx... more This article examines how Louis Paul Boon's historical novel Pieter Daens (1971) and Stijn Coninx's biopic Daens (1992) have contributed to the "Daens myth," in which the Belgian priest and politician Adolf Daens is idealized as a self-assured hero fighting social injustice. The article focuses on how Daens is related to Flemish nation-building and how the political biopic became a political event itself.
Brood & Rozen, 2018
In 1973 verscheen de Belgisch-Nederlandse coproductie Het Dwaallicht in de bioscopen, een verfilm... more In 1973 verscheen de Belgisch-Nederlandse coproductie Het Dwaallicht in de bioscopen, een verfilming van Willem Elsschots gelijknamige novelle uit 1946. Het had echter niet veel gescheeld of regisseur Frans Buyens had een volledig andere film gerealiseerd. Oorspronkelijk had Buyens van de ministeriële filmcommissie immers een positief subsidiëringsadvies gekregen voor Top-Hit Girl, een satirische film over de communautaire verhoudingen in België. Maar voor het eerst sinds het ontstaan van het subsidiestelsel weigerde de christendemocratische minister van Cultuur, Frans van Mechelen, een filmproject te honoreren dat van de filmcommissie een positief advies had gekregen. In plaats daarvan gaf hij Buyens subsidies om Het Dwaallicht te verfilmen. Over de politiek en communautair geladen ontstaansgeschiedenis van Het Dwaallicht wisten we tot nog toe zo goed als niets. Deze bijdrage maakt dan ook de eerste nauwgezette analyse van de perikelen rond Top-Hit Girl en Het Dwaallicht. Dit gebeurt aan de hand van origineel archiefmateriaal, voornamelijk uit het archief van Frans Buyens in Amsab-ISG en het archief van het Fonds Film in Vlaanderen in het Rijksarchief te Beveren. De rol van politieke en Vlaams-ideologische factoren binnen de filmproductie en -verspreiding in het Vlaanderen van de jaren 1970 staat centraal. Tegelijk laat het artikel een nieuw licht schijnen op Buyens’ bijna mythische reputatie als eigenzinnige en compromisloze filmmaker.
Uploads
Books by Gertjan Willems
Als anno 2020 een Vlaamse regering geleid door Vlaams-nationalisten inzet op een Vlaamse canon, weet ze waarom. De natie moet verbeeld worden om te kunnen bestaan. Dat is altijd zo geweest. Na 1830 gaven historici, literatoren, musici en beeldende kunstenaars mee vorm aan een Belgische identiteit. In deze context ontwikkelde zich gaandeweg ook een Vlaams natievormingsproject in, naast en tegen de Belgische samenhorigheid. Vandaag vraagt de Vlaamse regering aan de publieke omroep en de film- en literatuurfondsen om de Vlaamse identiteit te versterken, terwijl Vlaamse nieuwsmedia dag in dag uit Vlaanderen letterlijk en figuurlijk op de kaart zetten. Dit boek onderzoekt hoe van de 19de tot de 21ste eeuw media en cultuur werden ingezet voor de vorming van de Vlaamse natie.
Bruno De Wever en Gertjan Willems brachten historici, media- en communicatiewetenschappers, politicologen en taal- en letterkundigen samen om een interdisciplinair verhaal te vertellen over media en Vlaamse natievorming. Het boek bevat bijdragen van Kevin Absillis, Marnix Beyen, Daniël Biltereyst, Els De Bens, Benjamin De Cleen, Knut De Swert, Alexander Dhoest, Kris Humbeeck, Karin Raeymaeckers, Peter Van Aelst, Roel Vande Winkel, Sebastiaan Vandenbogaerde, Hilde Van den Bulck, Sarah Van Hoof en Karel Van Nieuwenhuyse.
Het boek analyseert de politiek-institutionele ontwikkelingen en het overheidsbeleid tegenover coproducties, het taalgebruik in Vlaamse films, populaire genres, artfilms, literaire adaptaties, kinder- en jeugdfilms, maatschappelijk geëngageerde films en historische films. Speciale aandacht gaat uit naar de relatie tussen het filmbeleid en het Vlaamse natievormingsproces. Het boek laat u bovendien kennismaken met de politieke verhalen achter films als Mira (1971), Het dwaallicht (1972), Pallieter (1975), De Witte van Sichem (1980), Zware jongens (1984), De leeuw van Vlaanderen (1984), Daens (1992) en Camping Cosmos (1996).
Papers by Gertjan Willems