Bity i byty–o pewnym mało znanym zastosowaniu ontologii

2020

Artykuł podejmuje zagadnienie prawdy w literaturze. Punktem wyjścia dla analiz jest koncepcja Romana Ingardena. Odmawia on dziełu literackiemu jako dziełu sztuki prawdziwości w sensie logicznym. Według Ingardena literackie dzieło sztuki jako przedmiot czysto intencjonalny niczego nie orzeka o świecie transcendentnym. Prawdę w dziele literackim można jednakże ujmować jako jej objawianie. -------------- Zgłoszono: 03/09/2020. Zrecenzowano: 22/10/2020. Zaakceptowano do publikacji: 10/11/2020

2016

The article attempts to describe the beginnings of landscape architecture, work of first landscape architects, as well as creation of scientific language, specialist vocabulary and terminology regarding this domain. Landscape architecture is a profession which since the second half of the 19th century has transformed many cities by way of focusing on beautiful surroundings, harmoniously arranged space and meeting the needs related to leisure. Except for significant projects, this over 100-year-old domain has borne fruit in the form of extensive literary references. They include the research published by representatives of various fields done with regard to landscape, perception and evaluation thereof. By referring to the acknowledged primary sources, the article describes selected issues related to the composition and shaping of landscape.

Philosophical Problems in Science (Zagadnienia Filozoficzne w Nauce), 2020

Ether, the old quantum theory, philosophy of nature and the problem of continuity as defined by Bogdan Szyszkowski. Contribution to research on the reception of the old quantum theory and quantum mechanics in Poland before 1953

Rocznik Filozoficzny Ignatianum, 2021

W artykule przedstawiłem koncepcje ontologiczne Marcin Śmigleckiego (1563–1618), wybitnym teologa i filozofa z Zakonu Jezuitów. Jego najważniejszym dziełem jest Logica, która w Anglii miała kilka wydań. Szczególnej analizie została poddana oryginalna teza Śmigleckiego, że każdemu bytowi realnemu przysługują dwa sposoby istnienia – jako byt aktualny i potencjalny. W tym celu odwołuję się do wypowiedzi we wspomnianej monografii polskiego jezuity, jak i prac innych badaczy jego dorobku filozoficznego. Oprócz pozytywnego wykładu w badaniach jego poglądów filozoficznych, przeprowadzam także ich analizę. Teza jezuickiego filozofa jest uzasadniona poprzez jego analizę logiczną pojęcia danego bytu. Kryterium logicznej spójności przyjmuje u niego postać kryterium ontologicznego. Spójność lub sprzeczność wyraża się, jego zdaniem, poprzez tzw. Essentialia, którą możemy przetłumaczyć jako „cechy wewnętrzne” pojęcia danego bytu. Przyjęcie przez Śmigleckiego kryterium logicznej spójności z jego o...

2020

Wojciech Sajkowski Uczciwość jako cecha człowieka nieucywilizowanego we francuskim obrazie Słowian Południowych na przełomie XVIII i XIX wieku .

Prace Filologiczne, 2022

The article discusses a long-standing presence of three Neo-Latin anthologies. The popularity they enjoyed across Europe throughout the whole early modern period can be attributed not only to their content but most of all to the usefulness that stemmed from a clear and intelligible structure that enabled readers to find the subject matter they were looking for with hardly any effort. The most popular anthologies of quotations such as Manipulus florum by Thomas of Ireland or Polyanthea not so much endured in more or less the same form as a result of consecutive editions but rather lived as a consequence of changes made by their successive editors who kept supplementing and amending the content, modifying the composition and making the anthologies more and more orderly by adding new practical indices. One striking example of this is a preachers' compendium Speculum exemplorum. Despite its medieval origin, it re-emerged and gained popularity thanks to its 17 th -century editor, the Jesuit Johannes Major. Being continually published, altered and expanded, it gained yet another life through Szymon Wysocki's translation into Polish. This particular edition led a life of its own and following its new editions and further publications, it became a significant and a long-lasting phenomenon in the Old Polish literature that inspired further adaptations in the East Slavic languages.

Teksty Drugie

Przestrzenie kognitywnych poszukiwań

Autor w artykule formułuje postulat indywidualizmu metodologicznego na gruncie literaturoznawstwa, poprzez modyfikację jego formuły poprzez kilka innych jakości, takich jak kooperacja, ograniczona racjonalność czy analityczność. Dla badacza najważniejsze jest przede wszystkim omówienie indywidualizmu metodologicznego w ramach kognitywistyki i literaturoznawstwa.

Zoophilologica, 2021

W artykule są przedstawione i omówione zjawiska związane z fauną występujące w bukolicznej poezji Szymona Szymonowica. Przedmiotem analizy są utwory wydane w zbiorze Sielanki i pozostałe wiersze polskie. Bestiarium z wierszy renesansowego autora, twórcy polskiej sielanki, jest analizowane w kontekście tradycji biblijnej i mitycznej. Zwrócono też uwagę na staropolskie i europejskie dziedzictwo kulturowe, ujęcia konwencjonalne i zrywające z konwencją oraz filiacje z polsko-ruską etnografią. Zbadano naturalny i kulturowy wymiar relacji zwierząt i człowieka. Egzemplifikacja zwierząt występujących w sielankach Szymonowica umożliwiła również określić funkcje, jaką pełnią one w świecie przedstawionym utworów.

2007

The paper raises the problem of the status of word formation facts in a comprehensive description of the language. The author, referring to a discussion that has been going on for several years concerning the morphological or lexical character of derivates, presents additional arguments showing that word formation should be included in lexicology. The basis of this research are historical and linguistic facts certified in Old Polish dictionaries. On the example of lexicalization and tautology phenomena present in ancient Polish language the author tries to point out the groups of derivate lexemes that should also undergo a lexicological analysis