Etkinliklerle Bilimin Dogasının Ögretimi
2015
Abstract
numaralı BİDOMEG projesi kapsamında üretilmiştir. sıl kurguladıklarını, neyi gözlemleyeceklerini (ve neyi gözlemlemeyeceklerini), gözlemlerini nasıl anlamlandıracaklarını ve yorumlayacaklarını etkileyen bir zihin yapısı oluştururlar. Ancak bilim nesnelliği amaçlar ve bilimde öznelliği en aza indirecek mekanizmalar mevcuttur. Burada bilim camiasının çok önemli bir yeri vardır. Bilim camiası bir disiplindeki çalışmanın, delillerin ve yorumların uygunluğunu dolayısıyla nelerin kabul edilebilir olduğunu yargılayan bir kültür olarak iş görmektedir. Bilimin toplum ve kültüre bağımlılığı: Bilim, oluşturulduğu ve pratiğe dönüştürüldüğü toplumun yapısından, kültürel değerlerden ve çevreden etkilenen bir insan etkinliğidir. Toplumlardaki kültürel değerler ve beklentiler, bilim ve bunun pratik uygulamalarını etkiler. Bir insan girişimi olan bilim, sosyal ve kültürel çevreden etkilenerek gelişmesine devam eder veya politik, sosyal ve dini faktörler bu gelişimi sekteye uğratabilir. Örneğin ortaçağ Avrupa'sında bazı dini baskılar bilimsel bilginin oluşum sürecine olumsuz yönde etki etmiştir. 1600 yılında Giordano Bruno'nun ileri sürdüğü görüşleri sebebiyle yakılması ve özellikle 1633-1642 yılları arasında Galileo Galilei'nin bilimsel çalışmaları sebebiyle siyasi ve dini baskılara maruz kalması bunlara örnek olarak verilebilir. Mantığın kullanılması ve delillerin bu çerçevede incelenmesi bilim için gerekli ancak yeterli değildir. Bilimsel bilginin üretilmesi kaçınılmaz olarak yaratıcılığı ve hayal gücünü gerektirir. Bilim, sanılanın aksine tamamıyla soğuk, mantıklı ve düzenli bir aktivite değildir. Bilim açıklamalar "üretilir" ve bu da bilim insanlarının yaratıcılığını gerektirir. Bilimin bu özelliği bilimde tahmin ve teorik kabullerin önemi ile birlikte, atom, kara delikler, tür gibi gerçekliğin birebir kopyası olmaktan ziyade işlevsel olan teorik modellerin ortaya çıkmasına neden olmuştur. Bilim insanları yaratıcılıklarını ve hayal güçlerini bilimsel bir problemin şekillendirilmesinden araştırmanın tasarımına ve sonuçların yorumlanmasına kadar bütün aşamalarda kullanırlar.
References (85)
- İrez, O. S. (2004). Turkish Preservice Science Teacher Ed ucatorsʹ Beliefs abo ut the Nature of Science and Conceptualisations of Science Education. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Nottingham Üniversitesi, Nottingham Kuhn, T. (1970). The Structure of Scientific Revolutions. Chicago: University of Chicago Press.
- Lederman, N. G., & Abd-El-Khalick, (1998). Avoiding De-Natured Science: Ac- tivities that Promote Understandings of the Nature of Science. W. F. McComas (Ed.), The Nature o f Science in Science Ed ucatio n: Ratio nales and Strategies (sf. 83-127). Dordrecht: Kluwer Academic Publishers.
- Lederman, N. G., Abd-El-Khalick, F., Bell, R., & Schwartz, R. (2002). Views of Nature of Science Questionnaire: Toward Valid and Meaningful Assess- ment of Learners' Conceptions of Nature of Science. Jo urnal o f Research in Science Teaching, 39(6), 497-521.
- McComas, W. F. (1998). The Principal Elements of the Nature of Science: Dispel- ling the Myths. W. F. McComas (Ed.), The Nature o f Science in Science Education: Rationales and Strategies (sf. 53-70). Dordrecht: Kluwer Academic Publishers. McComas, W. F., Clough, M.P., & Almozroa, H. (1998). The Role and Character of the Nature of Science in Science Education. W. F. McComas (Ed.), The Na- ture of Science in Science Education: Rationales and Strategies (sf. 3-39). Dor- drecht: Kluwer Academic Publishers.
- Popper, K. R. (1979). Objective Kno w led ge. Oxford: Oxford University Press. EK-2 . DÜŞÜNÜYORUM VE YAZIYORUM
- Newton ve Huygens ışığın yapısını nasıl açıklamaktadır?
- Sizce nasıl oluyor da aynı dönemde yaşamış iki bilim insanı aynı olayı farklı şekillerde açıklı- yorlar?
- Dersin giriş kısmında görseller üzerinde yaptığımız incelemeler ile bilim insanlarının yaptıkla- rı ne tür benzerlikler göstermektedir?
- "Bilimsel deneylerde elde edilen verilerin yorumları farklı yapılabiliyor ise, varılan sonuçlar- da, elde edilen bilgilerde farklı olabilir" ifadesi sunumda nasıl örneklendirilmiştir? EK 2 Kaynaklar: Gazete haberi. 01.01.2013. ABD'de Gizemli Kuş Ölümleri. http://www.aktifhaber.com/ abdde-gizemli-kus-olumleri-376357h.htm, Pil. 15.12.2012. Vikipedi http://tr.wikipedia.org/wiki/Pil Terzi, M. (2012). http://www.fenokulu.net/, Alıntı tarihi: 15.12.2012
- Görseller: http://alkmaar.blogcu.com/elektrik-tellerine-konan-kuslara-neden-elektrik carp- maz/6930137 www/ask.com, http://www.ask.com/history/invented-electricity-7b090807c03a6389 www.bilgidemeti.com, http://www.bilgidemeti.com/alessandro-volta.htm http://jeffdegraff.com/blog/category/flexibility/
- Kaynaklar Gazete haberi (8 Eylül 2012). Burası Yılda 2 Milyon Ziyaretçi Akınına Uğrayabilir. http:// www.konuthaberleri.com/burasi-yilda-2-milyon-ziyaretci-akinina-ugrayabilir-18351.htm
- T.C. Çevre ve Orman Bakanlığı, Orman Genel Müdürlüğü, OGM (2009). Araştirma Projesi: Bolu-Seben Fosil Ormanının Doğal ve Kültürel Değerlerinin Saptanması ve Uygun Yönetim Planının Geliştirilmesi. Web: http://www.ogm.gov.tr/ekutuphane/Lists/ ArastrmaProjeleriTamamalananlar/DispForm.aspx? ID=45&ContentTypeId=0x01006E9C25A638047F4EBCBB93FBA76EF033 EK-1.DÜŞÜNÜYORUM VE YAZIYORUM
- Yukarıdaki üç resmin ortak özellikleri nelerdir?
- Bu üç resmin ortak özelliklerini ses ünitesi düşünerek nasıl açıklayabilirsiniz?
- Radar ile sonar arasında nasıl bir fark vardır?
- "Bilimsel bilgilerin teknolojinin gelişiminde önemli rolü vardır." ifadesini bu resimler ve der- sin başlangıcından bu ana kadar olan tartışmalarımız ile nasıl açıklarsınız?
- Bilim insanlarının bilimsel bilgileri elde ederken veya bunları ürüne dönüştürürken hayal gü- cü ve yaratıcılıklarını kullandıkları yapmış olduğum etkinlikte nasıl örneklendirilmiştir? Görsel Kaynağı: Denizbilimi.com
- MEB TTKB (2006), Milli Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı, Ankara
- http://mehmetogluyalitim.com/hizmetlerimiz-2-isi-yalitim-ve-faydalari.html, Alıntı tarihi: 13.08.2015 EK-2 Deneyin adı: Kağıt bir tepside su nasıl ısıtılır.* Araç Gereçler: Bir yaprak kağıt, 4 ataş, su, mum, kibrit Güvenlik önlemleri: Eriyen mum damlalarına dikkat edin. Mum ateşine elinizi yaklaştırmayın.
- Deneyin Yapılışı: Kağıdın kenarlarını 2,5-3 cm'lik yükseklik oluşturacak şekilde kıvırın. Köşele- ri ataşla tutturun. Kağıt tepsiye 1-1,5 cm yüksekliğe gelecek kadar su doldurun. Kendinizi yak- mamaya dikkat ederek iki elinizle kağıt tepsiyi mum alevinin üstüne tutun. Tepsinin içindeki su- yun ısınının değişimini zamanla kontrol edin. Bu kontrolü isterseniz termometre ile isterseniz suya dokunarak isterseniz sadece gözlemleyerek yapabilirsiniz. Isının Yayılma Yolları Etkinlik No: 6.6.1.
- * Kaynak:: Çocuklar için Isı Deneyleri, Robert W. Wood, TUBİTAK Yayınları EK 2 Kaynaklar: MEB TTKB (2006), Milli Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı, Ankara www.sinifogretmenim.com, Alıntı tarihi: 25.02.2013 www.bakımlıyız.com, http://www.bakimliyiz.com/egitim-ve-ogretim/120361-isi-enerjisi- radyasyon-ile-nasil-yayilir.html , Alıntı tarihi: 25.02.2013
- Görseller: http://www.ilimrehberi.net/bilgi-bankas/153-i-harfi/1681-isinin-yayilma-yollari.html, Alın- tı tarihi: 13.08.2015
- Yukarıdaki gözlemlerinize dayanarak "Bir ampulün parlaklığını nasıl değiştirebiliriz?" so- rusuna üç hipotez yazınız. (Bağımsız değişken bizim değiştirdiğimiz değişkendir. Bağımlı de- ğişken ise bizim değiştirdiğimiz değişkene yani bağımsız değişkene bağlı olarak değişen de-
- Hipotez 1:…………………….....................................................................................................................
- Bağımsız Değişkenler : .............................................................................................................................
- Bağımlı Değişkenler : ................................................................................................................................ Hipotez 1:……………………....................................................................................................................
- Bağımsız Değişkenler : .............................................................................................................................
- Bağımlı Değişkenler : ................................................................................................................................ Hipotez 1:……………………....................................................................................................................
- Bağımsız Değişkenler : .............................................................................................................................
- Bağımlı Değişkenler : ...............................................................................................................................
- Gelin hep birlikte 3 gruba ayrılarak kurduğumuz hipotezleri test edelim (Grupların test edecekleri hipotezlerine göre malzemeleri almaları sağlanır). Bir kutunun içerisine;
- Farklı uzunlukta, aynı cins iletken maddeler, aynı cins ve uzunlukta, fakat farklı kesitlerde iletken maddeler, aynı kesit ve uzunlukta farklı cinste ilet- ken maddeler, yeteri kadar pil, ampul ve anahtar konulur. EK 2 Kaynaklar: Milli Eğitim Bakanlığı (2006). İlköğretim 6. Sınıf Fen ve Teknoloji Öğretim Programı.
- Terzi, M.(2012), http://www.fenokulu.net/, Alıntı tarihi: 15.12.2012
- Görseller: http://ga.water.usgs.gov/edu/2010/gallery/fish-shocking.html http://www.arslanelektrik.net/categories.php?category=KABLOLAR www/ask.com, http://www.ask.com/history/invented-electricity-7b090807c03a6389 http://www.thenewstribe.com/2013/11/11/pml-n-govt-plants-adding-8500mw-power-next- year/electricity-9/ EK 2
- Kaynaklar: MEB TTKB (2006), Milli Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı, Ankara Fenokulu.net, www.fenokulu.net, Alıntı tarihi: 20.02.2013
- Görseller: http://www.acunn.com/haber/haber/gokyuzu-neden-mavi-gorunuyor/112976
- Kaynaklar: Gazete haberi (26.06.2013).Bir tabu Yıkıldı! http://www.haberturk.com/saglik/haber/855360-bir- tabu-yikildi Gazete haberi (22.04.2013) Aile İçi Anlaşmazlık Büyük Engel. http://www.haberturk.com/saglik/ haber/837943-aile-ici-anlasmazlik-buyuk-engel Gazete haberi (02.05.2013). Organları Toprak Değil Hayat Oldu. http://www.haberturk.com/saglik/ haber/840999-organlari-toprak-degil-hayat-oldu Gazete haberi (21.05.2011). Kök Hücre ile Organ Nakli Tarih Olacak. http://www.sabah.com.tr/ Yasam/2011/05/21/kok-hucre-ile-organ-nakli-tarih-olacak Gazete haberi (27.09.2011). Berlin Organ Bağışını Arttırmayı Düşünüyor. www.dw.de/berlin- organ-bağışını-artırmayı-tartışıyor/a-15418653
- Gazete haberi (10.04.2013). 19bin Kişi Organ Bekliyor. http://www.haberturk.com/saglik/ haber/834960-19-bin-kisi-organ-bekliyor Hacettepe Üniversitesi, Doku ve Organ Nakli Uygulama ve Araştırma Merkezi. http:// www.organnakli.hacettepe.edu.tr/bagis.shtml Organ Nakli Nedir? Transplantasyon Şartları Nelerdir? Nasıl Yapılır? http://www.bilgiyuvasi.org/ organ-nakli-nedir-transplantasyon-sartlari-nelerdir-nasil-yapilir#ixzz2d9Dh6IdO
- Organ Bağışı. http://www.taksimhastanesi.gov.tr/organ-bagisi Türkiye'de Organ Bağışı. 02.04.2013, Vikipedi. http://tr.wikipedia.org/wiki/T%C3% BCrkiyeʹde_organ_ba%C4%9F%C4%B1%C5%9F%C4B
- Değerlendirme -Biçimlendirme Değerlendirme Etkinlik sonrası öğrencilerin bilimin doğası kazanımlarından bilimsel modelleri ne kadar öğ- rendiklerini tespit etmek amacıyla aşağıdaki değerlendirmeler yapılabilir: Öğrencilerden aşağıdaki sorulara yazılı olarak kısa yanıtlar vermeleri istenir.
- Etkinlik kapsamında oluşturduğunuz modeller gerçeği ne kadar yansıtır?
- Gerçeği tam olarak yansıtan model var mıdır?
- Bilimsel modeller sizce ne işe yarar?
- Başka ne tür modeller biliyorsunuz? Öğrenciler yanıtlarını yazdıktan sonra yüksek sesle okumaları istenerek bilimsel model kavra- mını ne kadar öğrendikleri tespit edilmeye çalışılır. Biçimlendirme Yapılan tespit sonucunda bilimsel model kavramını yeterince anlamayan öğrenciler varsa, okulda kullanılan farklı modeller örnek olarak gösterilip bunların neyi temsil ettikleri, gerçeği ne kadar yansıttıkları, yapılış amaçları tartışılır ve öğrenmedeki eksikler giderilmeye çalışılır. Bu etkinlik sırasında ve sonucunda bilim ile ilgili şu özellikler mutlaka tekrar vurgulanmalı- dır: 1. Bilimsel deney ve gözlemlerde bazı varlık ve olaylar direkt gözlemlenebilirken, bazıları do- laylı bir şekilde gözlemlenebilir.
- Bilimde doğanın işleyişini anlamamıza yardımcı olacak modeller geliştirilir. Modeller ger- çeğin tam bir yansıması değil, basitleştirilmiş halidir. Ek 3 Kaynaklar: Earth, Earth's Moon and Mars Balloons. 15.04.2013, http://marsed.asu.edu/earth-earths-moon- and-mars-balloons Gazete haberi (18 Nisan 2013). Mars'ta Yaşamak Hayal Değil! http://www.haberseninle.com/ teknoloji/uzay-haberleri-32/18_nisan-mars_ta_yasamak_hayal_degil-haberi-61235.html Gazete haberi (24 Nisan 2013). Mars'ta Ölecek Gönüllü Aranıyor! http:// fotogaleri.haberler.com/mars-ta-olecek-gonullu-araniyor/ Mars. 02.04.2013, Vikipedi: en.wikipedia.org/wiki/Mars Görseller: 1 numaralı resim: http://hirise.lpl.arizona.edu/earthmoon.php 2 numaralı resim: http://marsrovers.jpl.nasa.gov/gallery/press/spirit/20040311a/11-ml-02- earth-A067R1_br.jpg Dünya, Mars, Ay resmi: http://www.uh.edu/news-events/images/ Bayan astronotlar: www.dailymail.co.uk Erkek astronotlar: www.nousnesommespasseuls.xooit.com Astronot: www.samanyoluhaber.com Değerlendirme -Biçimlendirme var ? Etkinlik No: 7.7.3
- Kaynaklar: Astrobiyoloji. 10.03.2013. Vikipedi. http://tr.wikipedia.org/wiki/Astrobiyoloji Biyosfer. 09.03.2013. Vikipedi. http://tr.wikipedia.org/wiki/Biyosfer_2
- Gazete haberi (30.01.2007) Mars'ta Hayat Yok!. http://teknoloji.milliyet.com.tr/mars-ta-hayat- yok-/uzay/haberdetay/30.01.2007/884687/default.htm Gazete haberi (08.01.2013). NASA Uzay Teleskobu 461 Gezegen Keşfetti. http:// www.avrupagazete.com/teknoloji/8875-nasa-uzay-teleskobu-461-gezegen-kesfetti.html Gazete haberi (16.08.2012). Mars'ta Hayat Var mı? http://www.haberturk.com/polemik/ haber/768544-marsta-hayat-var-mi Gazete haberi (13.03.2013). Mars'ta Hayat Var mı? http://www.gazete5.com/haber/marsta- hayat-var-mi-303440.htm Uzay ve Astronot. 24.04.2013. http://www.ozetbilgiler.com/uzay-nedir-astronot-nedir Uzay Giysisi. 18.03.2013. Vikipedi. http://tr.wikipedia.org/wiki/Uzay_giysisi *Etkinlikte yer alan okuma metinleri gazete haberlerinden alınarak öğrencilerin anlayacağı se- viyeye uyarlanmıştır.
- Küçükoğlu, M. (2013), www.fenokulu.net
- Wikipedia, tr.wikipedia.org
- kadınmühendisler.org, Alıntı tarihi: 08.08.2013
- Resimler 1. www.dna-activation-power.com, Alıntı tarihi: 08.08.2013
- The Teach Journal, http://thetechjournal.com/science/8-2-percent-dna-functional.xhtml, Alıntı tarihi: 13.08.2015
- Random Acts of Genealogical Kindness, http://www.raogk.org/dna/, Alıntı tarihi: 13.08.2015 EK 3 Kaynaklar: Bateman, A. (2003), www.fenokulu.net Küçükoğlu, M. (2012), www.fenokulu.net Görseller: www.muhteva.com www.msxlabs.org www.worldfamilies.com www. futurislerzirvesi.com http://thetechjournal.com/science/8-2-percent-dna-functional.xhtml http://www.raogk.org/dna/ Ek 2: Canlılığın Oluşumu Etkinlik No: 8.1.3
- EK 2 Kaynaklar: Biyogenez. Vikipedi. 14.08.2013. http://tr.wikipedia.org/wiki/Abiyogenez; http://tr.wikipedia.org/wiki/ Biyogenez; http://en.wikipedia.org/wiki/Spontaneous_generation, Canlılığın Oluşumu. 15.08.2013. http://www.lisebiyoloji.com/ History of Biology: Inheritence. 03.09.2013. http://www.biologyreference.com/Gr-Hi/History-of- Biology-Inheritance.html#b Görseller: http://pixabay.com/tr/fare-karikat%C3%BCr-rat-gri-hayvan-29690/ http://www.forumgercek.com/showthread.php?t=71615 http://www.mucizetedavi.com/kategori/anne-ve-cocuk www.yorumla.net%252Fmizah-eglence-fikra%252F53912-erkek-sinekle-disi-sinegin- ayrimi.html%3B445%3B269 www.biyolise.com; http://bez-cadilari.blogspot.com/ http://www.biltek.tubitak.gov.tr/bdergi/yildiztakimi/yildiznisan07.htm Aşağıdaki metinde; insanda üreme, insanda üremeyi sağlayan yapı ve organlar, sperm/ yumurta/zigot/embriyo ve bebek arasındaki ilişki yumurtanın ağzından anlatılmıştır (Dünyagören, H., 2013). Metni dikkatlice okuyunuz.
- Aşağıdaki resim dişi ve erkek üreme organlarını göstermektedir. Yukarıdaki bilgileri kullanarak aşağıdaki boşlukları doldurunuz. Şekil 1:Dişi Üreme Organları Şekil 2:Erkek Üreme Organları EK 2 Kaynaklar: Portal haberi. 15.08.2013. Hayatımda Yeni Bir Şey-New Stage of Life. http:// www.karenhanim.com/hayatimda-yeni-bir-sey-new-stage-of-life Dünyagören, H. (2012), www.fenokulu.net Fenödevi.com, www.fenödevi.com, Alıntı tarihi: 15.08.2013
- Wikipedia, Alıntı tarihi: 14.08.2013
- Görseller: http://www.inciminci.com/?p=8384 http://www.yorumla.net/hamilelik/565199-gebelik-ne-zaman-baslar.html http://bitkiselhaber.com/kok-hucreden-sperm-uretildi--nbsp_h76791.html www.dersizlesene.com http://www.tupbebeknedir.com/tup-bebek-nasil-olur-tup-bebek-nasil-yapilirhttp:// www.drsuleymantosun.com/tup-bebek-tedavisi/ http://www.medikalakademi.com.tr/kok-hucre-cigir-acan-yeni-calisma-organ-uretimi- muemkun-olacak/ Kaynaklar: Classroom Activity: Sketching Gadget Anatomy. 07.07.2013 http://legacy.mos.org/sln/Leonardo/ SketchGadgetAnatomy.html
- Görseller: Fotoğraf makinesi: www.teknoblog.com Kumanda:www.jdhodges.com - Şişe mantarı açacağı: http://www.faqs.org/patents/imgfull/20110072938_13
- Zımba: www.faqs.org Maşa: www.freepatentsonline.com Kurbağacık anahtar: www.strutpatent.com Leonardo Da Vinci ile ilgili parçada dikkatinizi çeken özelikleri (dış görünüş, karakter yapısı, ça- lışma disiplini, vb.) aşağıya liste halinde yazınız. Hezârfen Ahmet Çelebi ile ilgili parçada dikkatini- zi çeken özelikleri (dış görünüş, karakter yapısı, çalışma disiplini, vb.) aşağıya liste halinde ya- zınız.
- 7 Sonuçlar ve Çıkarımlarımız
- Elde ettiğiniz verilere göre tebeşirin çözünmesine sebep olan nedir?
- Tebeşirin çözünmesine sebep olan sıvının özelliği hakkında neler söyleyebilirsiniz?
- Yapmış olduğun deneyden dersin başında gösterilen heykeldeki değişimi açıklamak için ne tür deliller elde ettiniz?
- Aşınma olayı ile ilgili (heykellerdekine benzer olaylar) başka hangi yollar ile deliller elde edilebilirdi? Örnek olarak neler verilebilir?
- Asit birikimini engellemek için ne tür önlemler alınabilir?
- Bilimsel deney ve gözlemlerde bazı varlık ve olaylar di- rekt gözlemlenebilirken, bazıları dolaylı bir şekilde göz- lemlenebilir.
- Bilimde doğanın işleyişini anlamamıza yardımcı olacak modeller geliştirilir. Modeller gerçeğin tam bir yansıma- sı değil, basitleştirilmiş halidir.
- Birer damla oda sıcaklığındaki sudan aynı anda damla- tınız.
- Damlaların peçetede daha fazla yayılmadıkları görene kadar 10-15 saniye bekleyiniz.
- Her bir poşetin üzerine peçeteleri aynı anda yerleştiri- niz.
- Birkaç dakikada bir gözlem yaparak peçetelerdeki su miktarlarını karşılaştırınız. , çıka- rımlar bu algılamalar sonu- cunda vardığımız yargılar- dır. Değerlendirme -Biçimlendirme Değerlendirme:
- E. Her gün domates tüketmek mide kanseri riskini %15 azaltır.
- Aşağıdaki önermeleri test etmek mümkün müdür? A. Kova burcu olan kişilerle başak burcu olan kişiler hiç anlaşamaz.
- B. Yarın mutlu bir gün olacak.
- C. Bolu'lu insanlar çok sıcak kanlı.
- D. Bir hafta içinde başınıza iyi bir şey gelecek. Cevap: A. Hayır, B. Hayır, C. Hayır, D. Hayır, bu önermelerin tümü kişiden kişiye değişebile- cek muallak kavramlar içermektedir. Bu değerlendirmede öğrencilerin cevapları hızlıca bir kağıda yazdırılıp toplanabilir ve hemen değerlendirilip sınıfta tartışılabilir. Biçimlendirme: Değerlendirme sonunda, bilimsel önermelerin her zaman test edilebilir öner- meler olduğunu ve deney ve gözlemlerle elde edilen delillere dayalı olduğunu yeterince anlama- yan öğrenciler için yeni örnekler verilebilir. Değerlendirme -Biçimlendirme
- Biçimlendirme Bilindiği üzere, 1999 Marmara Depremi sonrası, yine Marmara Bölgesi'nde büyük bir depre- min olacağı bazı uzmanlarca öngörülmektedir. Ancak bazı uzmanlara göre ise Marmara Bölgesi için ortada bir risk yoktur. Aşağıda bu konuya ait farklı uzman görüşleri verilmiştir. İstanbul Üniversitesi Jeoloji Mühendisliği Böl. Öğretim Üyesi Prof.Dr. Şener ÜŞÜMEZSOY: "İstanbullular rahat olsun. 'Büyük deprem olacak' diye açıklama yapanlar ne fayların yerini biliyor ne deprem odaklarını. Rastlantısal senaryolar üretiyorlar. Risk yok!" İTÜ Jeofizik Mühendisliği Emekli Öğretim Üyesi Prof.Dr.Ahmet ERCAN: "İstanbul'da 2015'e kadar deprem olmaz, hiçbir belirti yok. Olursa, bilimsel anlamda çok beklenme- dik bir olay olur. Yer kabuğunun gerildiğine ilişki bir bigi yok." İTÜ Avrasya Yer Bilimleri Enstitüsü Öğretim Üyesi Prof.Dr. Okan TÜYSÜZ: "Bu bulguyu reddecek bir bulgu olamaz! İstanbul'da şiddetli bir deprem olacağı bilimsel verilere göre kaçınılmazdır. Vatandaş tedbir alsın." İTÜ Jeofizik Mühendisliği Böl. Yer Fiziği Anabilim Dalı Bşk. Prof.Dr. Haluk EYİDOĞAN: "İstanbul her an her şeye hazırlıklı olmalı! Vatandaşlar, devlet gereken tedbirleri almalıdırlar. Yüz- de 50'si kaçak binadan oluşan bir şehirde her daim tedbirli olunmalıdır." İTÜ Maden Fakültesi Öğretim Üyesi Prof.Dr. Naci GÖRÜR: "Marmara üzerinde fayları haritalayan ekibiz. Bu deprem bizim uyarılarımızı destekler nitelikte. Büyük depremin habercisidir. Bu bölgede beklediğimiz bir deprem var. En az 7.2 büyüklüğünde bekliyoruz. 2029'a kadar herhangi bir zamanda olmasını bekliyoruz." Yukarıda aynı konu üzerinde aynı verilerle çalışan bilim insanlarının farklı görüş ve çıkarım- ları verilmiştir. Sizce bilim insanları aynı veriler üzerinde çalışarak nasıl farklı fikirlerin ortaya çıkmasını sağlamışlardır? Sınıfta tartışınız. Karlıova -BİNGÖL
- Kaynaklar: Deprem Hakkında Uzman Görüşleri. http://www.ahder.org/marmara-depremi-uzman- gorusleri Earthquake Activities for Middle School. 14.03.2013. http://www.ehow.com/ info_8683354_earthquake-activities-middleschool.html#ixzz2MW39vr37
- Gazete haberi. İstanbul'da Büyük Deprem Olacak mı? (17 Ağustos 2009). http:// www.haberturk.com/polemik/haber/166089-istanbulda-buyuk-deprem-olacak-mi Türkiye Deprem Kuşağı, T.C. İçişleri Bak anlığı, Afet Ko o rd inasyo n Merk ezi 11.02.2013. http://www.icisleriafad.gov.tr/default_B0.aspx?content=1024
- Türkiye'deki Son Deprem Etkinlikleri. Bo ğaziçi Üniversitesi, Kand illi Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü. 08.03.2013. -http://www.koeri.boun.edu.tr/sismo/map/tr/ oneyear.html Türkiye Deprem Kronolojisi. 03.03.2013.http://www.afet.gen.tr/turkiye-deprem- kronolojisi.php Görüş 2 Yüzlerce bilim insanından oluşan Hükümetler Arası İklim Değişikliği Uzmanlar Grubu tarafından yayınlanan Birleşmiş Milletler İklim Raporu'nda, küresel ısınmada insan etkisinin %90 gibi çok önemli oranda olduğu sonucuna varılarak, son
- Birleşmiş Milletler iklim konferansı bugün, iklim değişikliği konusundaki dördüncü değer- lendirme raporunu açıkladı. Raporda, dünya ısısının 2100 yılına dek 1,8 ile 4 derece arasında yükseleceği kaydedildi. Birleşmiş Milletler Çevre Programıʹnın başkanı Achim Steinerʹin, uzun zamandır beklenen raporunda, küresel ısınmanın, %90'dan da yüksek bir olasılıkla, insan faa- liyetleri yüzünden meydana geldiği sonucuna varıldı. Steiner, bu bulguların, artık, son 50 yıl- da artan sıcaklıklara neyin yol açtığı konusundaki tartışmalara bir nokta koyması gerektiğini söyledi. İşte bizi bekleyen olaylardan bazıları:
- Sıcaklık 1,8 ile 4 derece arasında artacak ve denizler 18 ile 59 santim arasında yükselecek.
- Grönland, her 40 saatte bir, 40 kilometreküp buz kaybediyor. Bu, gelişmiş bir ülkedeki 3-4 milyon nüfuslu bir kentin, örneğin Los Angelesʹın bir yıllık su kullanımına eşit.
- Daha şiddetli fırtınalar görülecek. Küresel Isınmadan Kim Sorumlu? Etkinlik No: 8.8.4
- Grafikte pembe renk, fosil yakıtların kullanımı sonucu ortaya çıkan CO 2 miktarı- nı;