İZMİR'DE TASARIM

The Journal of Academic Social Science Studies (JASS), sa.43, ss.31-48, 2016 , 2016

Öz İzmir'in 15 Mayıs 1919'da Yunanlılar tarafından işgal edilmesinin Türkler ve Yunanlılar üzerinde önemli sonuçları olmuştu. Türk Milleti büyük üzüntü duymuşken Yunanlılar Megali İdea'ya yaklaşmanın sevincini yaşamıştı. Bununla beraber Türk Milleti İzmir'in işgalinden dolayı Yunanlılara karşı büyük tepki göstermişti. İşgal aynı zamanda Türklerin Milli Mücadele azmini artırmıştı. Mustafa Kemal Paşa'nın liderliğinde Türk Milleti, Batı Cephesinde Yunanlılara karşı İnönü ve Sakarya Savaşlarında değerli zaferler kazanmıştı. Özellikle Türklerin 30 Ağustos 1922'de Dumlupınar'daki zaferinden sonra Yunan askerleri sürekli olarak İzmir'e doğru geri çekilmişti. Nihayetinde, İzmir 9 Eylül 1922'de Türk ordusu tarafından Yunan işgalinden kurtarılmıştı. İzmir'in kurtuluşunun da Türkler ve Yunanlılar üzerinde önemli sonuçları olmuştu. Her şeyden önce Yunanlılar İzmir'den çekilmek zorunda kalmıştı. Bu durum Yunanlılar için Anadolu macerasının sonu anlamına gelmişti. Yunanlılar büyük üzüntü duymuşken Türkler Misak-ı Milli ülküsüne yaklaşmanın sevincini yaşamıştı. İzmir'in işgali ve kurtuluşu yıllarında Türk kamuoyunu en iyi yansıtan kaynak basındı. Bu çalışmada Türkiye'nin tamamını yansıtacak şu gazeteler kullanılmıştır:

Izmir, which is the largest port city of Anatolia has a history that goes back to 3000 B.C. Izmir, during its long history, had great advantages because of being a port and trade city. At the same time Izmir became a focus of interest of various forces due to its wealth and strategic location. In 1081 Izmir was captured by Çaka Bey. Thus the city fell first under Turkish control. In the summer of 1097 the city passed back to the Byzantine domination thanks to the Crusaders. Izmir, more than three hundred years remained in the Byzantine administration. In 1317 Aydınoglu Mehmet Bey captured first the upper fort of Kadifekale, and then the lower port castle of Liman Kalesi was captured by his son, Umur Bey in 1329. So that the city passed into the hands of the Turks completely. At the end of 1343 the Crusaders captured the lower port castle. After this date city was divided into two between Crusaders and Turks and this situation continued until conquest of lower port castle by Emir Timur in 1402. After Timur’s departure from Izmir, Cüneyd Bey seized administration of city. Cüneyd Bey’s dominance in Izmir and surrounding areas continued until 1426. After this date Izmir has passed under Otoman rule.

Gülşen Hoca bu toplantıya beni davet ettiğinde, İzmir'deki yapılanlarla ilgili bir konuşma yapmamı istedi ben de bunu severek kabul ettim. Çünkü İzmir'de alışılan planlama uygulamaları dışında bir uygulama yapılıyor. Bu uygulamayı çok genel olarak nitelendirirsek katılımcı bir planlama ve tasarım olduğunu söyleyebiliriz. Henüz projeler uygulamaya geçmeden, İzmir'de yapılanları meslek camiasına tanıtabilirsek, üzerinde bir tartışma açabilirsek, bunun çalışmanın katılımcı ahlakıyla da çok tutarlı bir şey olacağını düşündüm. Aslında meslek camiamızın bu katılımcı süreçler üstünde birlikte konuşmaya çok ihtiyacı olduğunu düşünüyorum ve bu konuşmamı da karşılıklı etkileşmede bulunmak bakımından bir fırsat olarak değerlendiriyorum.

Dünyaca ünlü tarihsel ve kültürel zenginliklerin varlığı, Bergama'da turizmin doğmasına neden olmuştur. Asklepion, Akropol, Kızılavlu, Bergama Müzesi, Selçuklu ve Osmanlılar'dan kalan cami, hamam, han, köprü gibi yapılar yıllar önce Bergama'da kültür turizminin başlamasına zemin hazırlamış, ancak istenen gelişme sağlanamamıştır. Oysa Bergama'nın turistik potansiyeli bunlarla sınırlı değildir. Bergama'nın gelenek ve görenekleri, uluslararası kermesi, el sanatları (Kozak ve Yunt dokumaları) kısaca diğer tüm kültürel değerleri ve termal kaynakları, yaylaları turistin ilgisini çekebilecek güçtedir. Bu anlamda, Bergama'nın doğal, tarihsel ve kültürel değerleri turizm için son derece uygundur. Ancak bu zenginlikler turizmde yeterince kullanılmadığı ve tanıtılmadığı için Bergama turizmi gelişememektedir. Kültürel turizmin yanında termal ve yayla turizm potansiyellerinin değerlendirilmesi Bergama turizminin gelişmesine büyük ölçüde katkıda bulunacaktır.