Papers by Sayedhaji Saleh
برهان جهان شناختی، یکی قدیمی‌ترین براهین است که از سوی اندیشمندان غربی برای اثبات خداوند ارائه‌شد... more برهان جهان شناختی، یکی قدیمی‌ترین براهین است که از سوی اندیشمندان غربی برای اثبات خداوند ارائه‌شده است. در هر عصری تقریر جدیدی از آن ارائه نموده‌اند. فیلسوفان در این برهان با امداد از عالم تجربه درصدد اقامه برهان برای اثبات خداوند هستند. خداوند در برهان جهان شناختی به‌عنوان محدث عالم اثبات می¬شود و همچنین تسلسل در علت را ابطال می-دانند. ولی در برهان امکان و وجوب فیلسوفان اسلامی با استفاده از مباحث محض عقلی و فلسفی برای اثبات واجب تعالی استدلال نموده‌اند. در این برهان نیازی برای ابطال تسلسل وجود ندارد و یا هم اگر نیازی باشد رد تسلسل عقلا قابل‌اثبات است. همچنان خداوند به‌عنوان علت حقیقی در نظر بوده و وجود آن به‌عنوان محدث و مبقیه ممکن‌الوجود در نظر است. برهان امکان و وجود از اتقان بیشتری برای اثبات واجب‌الوجود نسبت به برهان جهان شناختی برخوردار است.
کانت قضایا را به تحلیلی و ترکیبی تقسیم نموده و مفهوم ضرورت را تنها در قضیه تحلیلی محدود می¬داند، ... more کانت قضایا را به تحلیلی و ترکیبی تقسیم نموده و مفهوم ضرورت را تنها در قضیه تحلیلی محدود می¬داند، به باور او اگر محمول و موضوع باهم بیانگر یک حقیقت باشند به گونه¬ای که برای صدق آن نیاز به مراجعه به عالم بیرون نباشد و در عالم ذهن حقیقت آن را درک نمایم آن قضیه ضروری به حساب می¬آید. درحالیکه اندیشمندان اسلامی این مفاهیم را معقولات محض فلسفی دانسته باور دارند که ما این مفاهیم معقولات ثانی فلسفی را کشف می¬نمایم نه از آن انتزاع می¬کنیم. فیلسوفان اسلامی قضایا را به بالضمیمه ومن صمیه تقسیم می¬نماید. به باور آن¬ها، قضایای محمول بالضمیمه را می¬توان مترادف قضایای ترکیبی در نظر گرفت ولی قضایای تحلیلی را نمی¬توانیم با قضایای من صمیمه یکی دانست زیرا؛ این قضایا اعم از قضایای تحلیلی بوده و مفاهیم ضرورت، علیت و وحدت در حاق ذات شان وجود دارد، به گونه¬ای نیست که به تجربه درآید. علاوه براین ما ضرورت را در مقدمات یک استدلال و نتیجه آن داریم، همچنین ضرورت را در بین من، اراده و افعال خویش نیز داریم.
در حال چاپ, 2023
هیوم و کانت درصدد آن بودند که علیت را از طریق حواس تجربی اثبات نمایند. هیوم علیت را انطباعاتی می¬... more هیوم و کانت درصدد آن بودند که علیت را از طریق حواس تجربی اثبات نمایند. هیوم علیت را انطباعاتی می¬داند که باهم معیت زمانی و مکانی دارند و ذهن بین آن¬ها نسبت را برقرار می¬نماید. به باور او علیت، تداعی معانی در ذهن است¬. کانت در نخست قضایا را به تحلیلی و ترکیبی و سپس قضایای ترکیبی را به متقدم و متأخر تقسیم می¬نماید. همچنان قلمرو شناخت را تنها به عالم پدیدارها منحصر می¬کند و علیت را بین فنومن¬¬ها ¬دانسته و عقل نظری را از شناخت به عالم نومن¬ها ناتوان می¬داند. او باور دارد ما از خداوند پدیداری نداریم، بنا نمی¬توانیم برای اثبات آن برهان اقامه نمایم. درحالیکه اندیشمندان اسلامی، علاوه برعالم پدیدارها، علیت را در قضایا ترکیبی در نتیجه قیاس متصل و همچنان، بین من اراده و افعال من علیت اثبات می¬نمایند. انحصار نمودن قضایای به تحلیلی و ترکیبی باعث شده است که کانت علیت را فقط در عالم پدیدارها بداند.
گاهنامه چنداول کهن, 2022
در فرهنگ و منابع اسلامی شهادت به عنوان یکی از والاترین ارزش ها بود و مقام شهدا از بلند مرتبه ترین... more در فرهنگ و منابع اسلامی شهادت به عنوان یکی از والاترین ارزش ها بود و مقام شهدا از بلند مرتبه ترین مدارج انسان است. جان انسان بزرگ ترین هدیه الهی است و چه بهتر که این هدیه خداوند را نثار راه خالق گردد تا اینکه در بستر مرگ به هدر رود. در منابع اسلامی قرآن و روایات از شهادت مقام بس بلندی یاد کرده است. در قرآن کریم از شهادت به عنوان بهترین تجارت سودمند نامبرده شده است و در روایات آن بالا ترین خوبی دانسته است.
فصلنامه معرفت , 2021
در این مقاله به اشتراکات و افتراقات براهین اثبات وجود خداوند از دیدگاه اسپینوزا و آیت الله جوادی ... more در این مقاله به اشتراکات و افتراقات براهین اثبات وجود خداوند از دیدگاه اسپینوزا و آیت الله جوادی آملی پرداخته شده است. اسپینوزا و آیت‌الله جوادی آملی هر دو برای اثبات وجود خداوند براهینی را اقامه می نمایند و حصول معرفت به خداوند را بالاترین شناخت ها می داند. اما اسپینوزا وجود خداوند را نیازمند به برهان دانسته و اقامه برهان لمی را برای خداوند امکان پذیر دانسته درحالیکه آیت‌الله جوادی آملی چنین باوری ندارد.
Uploads
Papers by Sayedhaji Saleh