Metody i środki oddziaływania imperiów: ideologia i praktyka polityczna państwa rosyjskiego/sowieckiego/ros. w l. 1689-2022, 2024
Aft er the death of Augustus II, Russiaʼs supporters mostly backed the French
candidate for the ... more Aft er the death of Augustus II, Russiaʼs supporters mostly backed the French
candidate for the throne, Stanisław Leszczyński. Russia actively tried to organise a new
pro-Russian party. This article examines Russiaʼs policy aft er establishing a pro-Russian party in the Polish-Lithuanian Commonwealth in 1734-1735. Petersburg regarded
the Potocki party as Russiaʼs main enemies in the Commonwealth. Aft er the surrender
of Gdańsk, Russia proceeded to build a pro-Russian party from Leszczyńskiʼs former supporters and the Potocki opponents – the Czartoryski party. The policy of St Petersburg was
to be implemented by the Russian envoy to Warsaw, Herman Keyserling. “Familia” (the
Czartoryski party) was seen as a popular party, highly infl uential in the Commonwealth,
sympathetic to St Petersburg, which would secure Russiaʼs interests for many years.
However, it failed to win support for the Czartoryskis from the royal court, which feared
the domination of Russian partisans in the Commonwealth.
XVIII amžiaus studijos T. 10: Vilnius – Lietuvos Didžiosios Kunigaikštystės sostinė, 2024
Artykuł dotyczy działalności koadiutora wileńskiego Józefa Stanisława Sapiehy na sejmikach wileńs... more Artykuł dotyczy działalności koadiutora wileńskiego Józefa Stanisława Sapiehy na sejmikach wileńskim, smoleńskim i starodubowskim za panowania Augusta III. Ujawniono kluczowe znaczenie Józefa Stanisława Sapiehy na tych sejmikach w Wilnie. Artykuł pokazuje, że udział koadiutora wileńskiego na sejmikach wileńskim, smoleńskim i starodubowskim przybierał różne formy: bezpośredniego udziału, przygotowywania wyborów lub zakończenia sejmiku, łączenia rywali w celu wyboru posła lub posła, zadowalania protestującej szlachty i formułowania instrukcji sejmowych. Józef Stanisław Sapieha nie zawsze wygrywał na tych trzech sejmikach w Wilnie, ale każdy musiał liczyć na jego wpływy. Przeciwnikami Sapiehy na tych sejmikach byli po prostu zwolennicy rodu Radziwiłłów: rodziny Żabów i Abramowiczów, a także Mikołaj Petrusiewicz, Hrehory Gimbut, Stanisław Łopot i Franciszek Tyzenhauz. Często sprawowali urzędy na zamku wileńskim pod wojewodami, którzy byli liderami stronnictwa magnackiego Radziwiłłów. Podczas współpracy koadiutora wileńskiego z rodziną Radziwiłłów, w sojuszu ze swoimi zwolennikami, sejmiki odbywały się w Wilnie pokojowo.
Artykuł poświęcono działalności sejmiku brasławskiego w latach 1750-1752. Autor na podstawie kore... more Artykuł poświęcono działalności sejmiku brasławskiego w latach 1750-1752. Autor na podstawie korespondencji ustalił szczegóły pracy sejmików brasławskich, działalność podczas nich różnych rodów szlacheckich i ugrupowań magnackich. Wybrani posłowie należeli do czołowych miejscowych rodów szlacheckich: Łopacińskich, Kopciów, Wawrzeckich, Mirskich, Strutyńskich, Bielikowiczów. Pod tym względem sejmik brasławski odróżniał się od innych sejmików Litwy, ponieważ w jego skład nie wchodzili przedstawiciele wpływowego ugrupowania magnackiego "Familia", które dominowało na terenie całego Księstwa. Przeciwnie, tu widzimy, że większe wpływy mieli oponenci "Familii" zrzeszeni w stronnictwie Radziwiłłów. Lata 1750-1752 to czas wzrostu liczby zerwanych sejmików brasławskich. Wynikało to z zaostrzenia walk wewnętrznych wśród miejscowej szlachty. W późniejszym czasie to doprowadziło do silnych konfliktów na sejmikach brasławskich i zerwania większości sejmików. S ł o w a k l u c z o w e : powiatowy sejmik, Brasław, szlachta, magnaci Перыяд 1750-1752 гг. гэта даволі спакойны час у гісторыі ВКЛ. У Княстве, як і ва ўсёй Рэчы Паспалітай, дамінавала магнацкая групоўка "Фамілія" 2. У 1750 г. вялікі гетман ВКЛ і віленскі вая
XVIII amžiaus studijos T.7: Lietuvos Didžioji Kunigaikštystė. Giminė. Bendrija. Grupuotė, 2021
Leidinio bibliografinė informacija pateikiama Lietuvos nacionalinės Martyno Mažvydo bibliotekos N... more Leidinio bibliografinė informacija pateikiama Lietuvos nacionalinės Martyno Mažvydo bibliotekos Nacionalinės bibliografijos duomenų banke (NBDB). Klientas, bičiulis, politikas. Paskutinis Minsko vaivada Adomas Chmara ir jo santykiai su Sapiegomis. Keletas pastabų apie politinių grupuočių ir sąjungų genezę Stanislovo Augusto valdymo laikotarpiu. Santrauka. .. 168 TIKINČIŲJŲ BENDRUOMENĖS Vytautas Smilgevičius Raguvos parapijos demografiniai aspektai 1700-1800 metais. .. 170 Demographic Aspects of Raguva Parish in 1700-1800. Summary. .. 198 Karolis Tumelis Pavojingi ryšiai? Nesusituokusių vyrų ir moterų santykiai Lietuvos katalikiškuose bažnytiniuose teismuose XVIII a.. .. 199 Dangerous Liaisons? Informal Relations between Unmarried Persons and their Treatment in the Eighteenth Century Lithuanian Catholic Ecclesiastical Courts.
Studia Interkulturowe Europy Środkowo-Wschodniej, 2023
The article presents an analysis of the instructions of the local sejmik (an assembly of the regi... more The article presents an analysis of the instructions of the local sejmik (an assembly of the regional nobility) prepared for their Vawkavysk representants (envoys) at the Sejm sessions during the reign of King August III (1735-1763). These instructions included from 4 to 40 points. Vawkavysk envoys at the time of August III were well-known parliamentarians of their epoch; there were such personages as Stefan Olędzki, Michał Antoni Sapieha, Kazimierz Massalski, Ludwik Gerwazy Oskierka and Dominik Suchodolski. They were supporters of the Familia Party (a political faction led by the Czartoryskis and allied families), which sought to reform the state to strengthen it. The instruction to the Vawkavysk envoys covered a wide range of the state's domestic and foreign policy issues, as well as the affairs of the * Artykuł powstał w ramach realizacji grantu Narodowego Centrum Badań i Rozwoju "Akta sejmikowe powiatu wołkowyskiego z lat 1569-1763".
XVIII amžiaus studijos T.9: Lietuvos Didžioji Kunigaikštystė. Parlamentarizmas. Konstitucija. Visuomenė., 2023
Bibliografinė informacija pateikiama Lietuvos integralios bibliotekų informacinės sistemos (LIBIS... more Bibliografinė informacija pateikiama Lietuvos integralios bibliotekų informacinės sistemos (LIBIS) portale ibiblioteka.lt
Вялікае Княства Літоўскае: сучасныя беларускія даследаванні, 2024
The article examines the povet soymiks functioning in the Grand Duchy of Lithuania during Augustu... more The article examines the povet soymiks functioning in the Grand Duchy of Lithuania during Augustus III reign. For this purpose, were considered the soymiks types, the procedure for their convening and place of holding, pre-soymik meetings, soymiks participants, the soymik meetings beginning and consensus, the gentry placement at soymiks meetings, elections, conducting of "vyvod shlahetstva", taking the oath for office, the soymik documentation, the soymik documents approval. It has been established that throughout the soymik entire period, the gentry sought to avoid its disruption. Consensus was the main way to achieve this. The gentry in various ways sought to successfully complete the soymik, since the ambassadors elected at the soymik could present the local gentry position at the Polish-Lithuanian Commonwealth soym or defend its interests in the Grand Duchy of Lithuania Tribunal court cases. The successful soymik completion allowed the adoption of resolutions necessary for gentry self-government in the povet, as well as confirmation of vyvod shlahetstva, gentry oaths for office, etc.
Весці Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі, Серыя гуманітарных навук, 2019
Інстытут гісторыі Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі, Мінск, Беларусь фінанСаВа-аРганіЗацЫЙнаЕ ... more Інстытут гісторыі Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі, Мінск, Беларусь фінанСаВа-аРганіЗацЫЙнаЕ ЗаБЕСПЯчЭннЕ ДЗЕЙнаСці ПаВЯтоВЫХ СоЙміКаЎ ВКЛ 1756-1757 гг.: ноВЫЯ КРЫніцЫ аннотация. Выявленные новые источники среди документов рода Грабовских в фондах Ягеллонской библиотеки впервые в историографии показывают финансирование сеймиковой кампании внутри одной магнатской группировки. Из этих документов понятно, как формировался общий фонд из взносов различных магнатов, а также как он распределялся между ними с учётом расходов на конкретные поветовые сеймики. Становится известным круг магнатов и шляхтичей, которые отвечали за конкретные поветовые сеймики, а также планы распределения по поветовым сеймикам ВКЛ кандидатов на избрание послами сейма и депутатами Трибунала ВКЛ от магнатской группировки Радзивиллов. В результате анализа выявленных источников удалось установить, что расходы магнатской группировки Радзивиллов на посольские сеймики 1756 г. составляли 77400 злотых, а на громничные 1757 г.-71600 злотых. Самыми дорогими сеймиками являлись виленский (от 5000 до 9000 злотых), гродненский (5000 злотых), брестский (5000 злотых), ошмянский, жмудский, полоцкий и мстиславский (по 4000 злотых). Менее всего (по 2000 злотых) было израсходовано на 11 сеймиков (лидский, вилькамирский, браславский, трокский, упицкий, смоленский, стародубовский, слонимский, пинский, мозырский и речицкий). В отношении виленского, стародубовского, лидского и новоградского сеймиков удалось выявить реестры, согласно которым выданные на эти сеймики деньги были разделены среди местных сторонников Радзивиллов. Сложно оценить эффективность этих конкретных расходов. На гродненском посольском сеймике 1756 г. послами были избраны сторонники Фамилии, а радзивилловские сторонники только смогли занести протестацию против их избрания. Фактически все 5000 злотых были израсходованы только на протестацию. Михаил Казимир Радзивилл положительно оценил такой результат. Как можно предположить, его оценка зависела от конкретной политической конъюнктуры, которая сложилась в это время в том или ином повете.
Nowogródek (Novogrudok) sejmiks were most often protested throughout the Grand Duchy of Lithuania... more Nowogródek (Novogrudok) sejmiks were most often protested throughout the Grand Duchy of Lithuania. There were 93 protestatations against the Nowogródek (Novogrudok) sejmiks during August III’s reign. This made it possible to conduct a study of this type of sejmik documents for the first time. The purpose of the article is to analyze the protestations against the Nowogródek sejmiks during Augustus III’s reign, highlighting the common and different between them. Protestations were brought against all types of Novogrudok povet sejmiks. As a result, it was possible to establish the time and place where the protestations were brought. It was possible to establish the exact number of the protesting gentry in individual sejmiks and the usual number in Nowogródek sejmiks. Almost all of them were representatives of the petty gentry. It was possible to outline the circle of clans and certain gentry, who most often put their signatures under protestations against the Novogrudok sejmiks. The participation of the Novogrudok povet uryadniks (officers) and leading gentry families was rare. At the same time, the leading noble groups of the Grand Duchy of Lithuania had a significant influence on the Novogrudok sejmik: the Radzivils, the Sapiehas and the Czartoryskis. Their influence on the petty gentry was manifested in its active participation in protestatations at Novogrudok sejmiks. The protestations, main purpose was to disrupt the sejmik and therefore they were mainly against the sejmik director election. It was possible to find out that there is no connection between the number of protestations and the recognition of the sejmik as disrupted. It was possible to establish that there is also no connection between the number of gentry who signed the protestations and the recognition of the sejmik as disrupted. In conclusion, the average participation in protests against the Novogrudok sejmik during August III reign was reconstructed.
Перапіска Міхала Чартарыйскага з Міхалам Масальскім з фондаў польскай бібліятэкі ў Парыжу як крыніца па палітычнай гісторыі ВКЛ 1737–1764 гг
CORRESPONDENCE OF MIKHAIL CZARTORYSKI WITH MICHAL MASALSKY FROM THE COLLECTIONS OF THE POLISH LIB... more CORRESPONDENCE OF MIKHAIL CZARTORYSKI WITH MICHAL MASALSKY FROM THE COLLECTIONS OF THE POLISH LIBRARY IN PARIS AS A SOURCE ON THE POLITICAL HISTORY OF THE GRAND DUCHY OF LITHUANIA FROM 1737 TO 1764 A. MACUK
Klio - Czasopismo Poświęcone Dziejom Polski i Powszechnym, 2014
a kandydatura "Piasta" * P o raz pierwszy problem polityki rosyjskiej w Rzeczypospolitej pod- cza... more a kandydatura "Piasta" * P o raz pierwszy problem polityki rosyjskiej w Rzeczypospolitej pod- czas bezkrólewia w 1733 roku został przedstawiony w opublikowanej w 1862 roku monografii badacza rosyjskiego Władimira Geriego Борьба за польский престол в 1733 году (Walka o polski tron w 1733 roku) 1 . Książka została napisana na podstawie archiwalnych dokumentów Ministerstwa Spraw Zagranicznych, przechowywanych w Archiwum Polityki Zagranicznej (Zewnętrznej) Imperium Rosyjskiego (Arhiv Vnešnej Politiki Rossijskoj Imperii, AVPRI). W dodatkach do monografii Gerie podał treść kilkunastu źródeł. Wśród nich są relacje z 1733 roku posłów rosyjskich Friedricha Casimira i Karla Gustawa von Löwenwolde oraz przedstawicieli rosyjskich Jurija Liwena i Franciszka Darewskiego. W przedmowie do dodatków * Praca naukowa finansowana w ramach programu ministra nauki i szkolnictwa wyższego pod nazwą "Narodowy Program Rozwoju Humanistyki" w latach 2012-2015. 1 Wszystkie daty podawane są według nowego stylu w celu lepszego zrozumienia konsekwencji wydarzeń.
Unie międzypaństwowe, parlamentaryzm i samorządność. Rzeczypospolitej Obojga Narodów, red . W. Uruszczak, Z. Noga, M. Zwierzykowski i K. Fokt, Warszawa , 2020
Uploads
Papers by Andrei Macuk
candidate for the throne, Stanisław Leszczyński. Russia actively tried to organise a new
pro-Russian party. This article examines Russiaʼs policy aft er establishing a pro-Russian party in the Polish-Lithuanian Commonwealth in 1734-1735. Petersburg regarded
the Potocki party as Russiaʼs main enemies in the Commonwealth. Aft er the surrender
of Gdańsk, Russia proceeded to build a pro-Russian party from Leszczyńskiʼs former supporters and the Potocki opponents – the Czartoryski party. The policy of St Petersburg was
to be implemented by the Russian envoy to Warsaw, Herman Keyserling. “Familia” (the
Czartoryski party) was seen as a popular party, highly infl uential in the Commonwealth,
sympathetic to St Petersburg, which would secure Russiaʼs interests for many years.
However, it failed to win support for the Czartoryskis from the royal court, which feared
the domination of Russian partisans in the Commonwealth.